Nýjar kvöldvökur - 01.07.1949, Blaðsíða 13

M. Kv.
BJÖRN JÓNSSON MATHEWS
83
raun til að láta börn sín njóta þar kennslu
í tvo vetur, og munu þau hafa haft talsvert
gagn af því sem byrjun. Og svo mikið er
víst, að ekki urðu börn Jóns verr fær í ensku,
en þau, sem fengu síðar fulla skólagöngu.
Það Voru ekki iiðin mörg ár frá því að Jón
nam land í Siglunesi, þar til heimili lians
var veglegasta lieimilið í byggðinni og sam-
boðið húsbændunum.
En hvað er nú af Birni að segja?
Fyrstu ár hans í Siglunesi var hans að
iitlu getið, nema að vinnubrögðum í búsins
þarfir eins og bræður hans. Þó mun snemma
hafa borið á því, að hann var einráður og
ekki talhlýðinn. Hann mun snemma liafa
fundið til þess að hér þurfti margt að læra.
En hér var ekkert hægt að læra, nema að
veiða fisk og hirða gripi. Þó sá hann ráð við
jtessu. Einhver þurfti að ferðast og sjá sig
um, læra að vinna og lifa eins og siðaðir
menn .Björn mun varla hafa verið eldri en
20 ára, þegar hann lagði af stað til að „sjá
sig um í heiminum", eins og hann komst að
orði löngu síðar. Ekki sagðist hann hafa haft
mikla peninga með sér, en hann var að
heirnan í tvö ár, oft gangandi langar leiðir.
„Þegar mig skorti peninga, þá fór eg í vinnu
við hvað sem bauðst. Eg lærði þá flest algeng
verk og vandist verkstjórn." Björn kom úr
þessu ferðalagi eftir tvö ár. Þá var hann bú-
inn að ferðast mikið um norðurhluta Banda-
ríkjanna og nokkuð um Canada. Eflaust
hefur hann ferðast með þeim einlæga ásetn-
ingi að læra; að kynnast mannlífinu rneðal
siðaðra manna og lifnaðarháttum þeirra;
og hann var vel til þess fallinn. Hann hafði
skarpar gáfur, gott minni og nægan kjark
til að mæta öllum þeim örðugleikum, senr
á þessu ferðalagi var við að stríða
Hann settist nú að hjá föður sínum og
eldri bræðrunum, Jóni og Sigurði, sem þá
voru teknir að búa um sig í Birch-island
('Birki-eyju). Þar var landrými nóg, land-
kostir góðir og veiðivatn á allar liliðar.
Þannig liðu nokkur ár, að eignir og álit
þeirra feðga fór vaxandi méð ári hverju.
Björn byrjaði ekki á neinu stærra verki
fyrstu árin, en bjó sig því betur undir stærri
verk. Það fyrsta, sem hann bvrjaði á, var
smáverzlun í liúsi föður síns, en hún hagn-
aðist illa, enda var hann sjaldan heima um
Jrær mundir, því að þá voru þeir bræður að
búa um sig í eyjunni.
Björn kvongaðist 1898 Guðrúnu Guð-
mundsdóttur. Móðir liennar hét Guðrún
Gísladóttir. Þær voru frá Arnþórsstöðum í
Borgarfjarðarsýslu, en höfðu verið nágrann-
ar þeirra feðga um nokkur ár. Kvonfang
Björns hygg eg verið hafa eitt hið mesta
gæfuspor, sem hann hefur stigið, því að
vandfengin mundi honum slík kona. Hún
er ein af þeim fáu, sem eg hef engan lieyrt
liallmæla.
Björn ílutti alfarinn í eyjuna 1899, og
reisti þar stórt gripabú með bræðrum sín-
um og munu þeir hafa átt það í félagi.
Bú þeirra bræðra í eyjunni blómgaðist
vel í tvö ár, en þá drukknuðu þeir Jón og
Sigurður á sigiingu milli lands og eyjar. Var
það sár harrnur, ekki einungis ástvinum
þeirra, lieldur öllum sveitarbúum, sem
nokkur kynni höfðu haft af þeim. Þeir
höfðu erft alla mannkosti og dugnað ættar
sinnar og voru hin álitlegustu bændaefni í
sveitinni. Björn hélt áfram búi þeirra í eyj-
unni, en þó varð nokkur breyting á því.
Þess er áður getið, að þeir bræður áttu
hálfsystur heima á Islandi, sem María hét.
Hafði Jón Metúsalemsson eignast Iiann þeg-
ar hann var unglingur að læra trésmíði
norður á Akureyri. Hún hafði alizt upp á
vegum Jóns og giftist Guðmundi bónda
Hávarðssyni í Hnefilsdal á Jökuldal áðúr
en Jón fór að heiman. Þeir feðgar liöfðu nú
lrétt, að þau hjón væru fátæk og kont því
saman um að styrkja þau nokkuð af eignum
þeirra bræðra, er látnir voru. Þeir sendu
þeirn því peningagjöf. — Ekki veit eg með
vissu, livað stóra; en heima var fullyrt, að
það hefði verið 1000,00. En hvort það
n*