Nýjar kvöldvökur - 01.07.1949, Blaðsíða 42

112
BÆKUR
N. Kv.
minningar Sveinbjarnar eru skemmtileg
bók, og ein af mörgum, sem sýna hversu frá-
sagnargleði og frásagnarlist ern ríkir þættir
í eðli íslendingsins.
Jóhannes Birkilnnd: Harmsaga œji
m'innar, Reykjavík 1948. ísafoldar-
prentsmiðja.
Bók þessi, sem birtist nú í annarri útgáfu.
kom fyrst á sjónarsviðið fyrir nokkrum ár-
um, en var þá einungis seld takmörkuðum
liópi áskrifenda. \rarð lnin því lítt kunn
meðal almennings, en getið var hennar þó í
blöðuin og það lofsamlega. Enda er þetta
um margt merkileg bók. Hún er átakanlegt
dæmi þess, hvernig rangsnúið uppeldi ásamt
meðfæddum skapbrestum, sem þó hefði að
líkindum mátt laga, að einhverju leyti,
skapa raunalega æli, og láta góðar gáfur fara
í svaðið til lítilla eða engra nota. Að þessu
leyti er bókin aðvörun og áminning til upp-
alenda og æskumanna. En einnig hygg eg,
að sálfræðingar kunni að geta gert margar
athuganir þar um mannlegar lyndiseink-
unnir og sjúklegt hugarástand. Höfundur-
inn nefnir bók sína liarmsögu, og hún er
harmsaga, og því enginn skemmtilestur.
Samt sem áður hygg eg, að fáir sem byrja á
henni, sleppi henni úr hendi fvrr en hún er
lesin á enda. Höf. er ómyrkur í máli um
sjálfan sig og aðra, en nefnir naumast nokk-
urn mann eða stað á nafn. Þetta dregur úr
raunveruleikablæ bókarinnar, en mun vera
af varfærni gert, en er þó til lýta. Annars fæ
eg ekki varist því, að mér finnst margt vera
h'kt með æfisögu þessari ogsjálfsæfisögu Þór-
bergs Þórðarsonar. Báðar skýra sögurnar frá
sjúklegu hugarástandi, taumlausu sjálfsáliti
á gáfum höfundanna og hæfileikum. En
frúðlegt dæmi ti lathugunar lesendum er
að bera saman hversu örlögin rekja lífs-
jjræði jjessara tveggja „ofvita“ á ólíkan hátt.
Litmyndir af íslenzkum jurtum E
Reykjavík 1948. ísafoldarprent-
smiðja.
Hefti Jjetta er merkileg nýjung í íslenzkri
bókagerð. Með Jjví er hafin útgáfa litmynda
af íslenzkum plöntum, ef fært revnist með
framhaldið. Ingólfur Davíðsson magister
hefur valið myndirnar og látið örstutta texta
fylgja þeim, einkum urn r’axtarstaði þeirra.
Myndirnar eru valdar úr tveimur erlendum
bókum, og eru tvær Jreina teikningar en
hinar Ijósmyndir í litum. Eru sumar þeirra
ágætar en aðrar lakari. Fæ eg ekki betur séð
en prentun hafi tekizt lakar en í frumútgáf-
unni. Eg fyrir mitt leyti hefði heldur kosið,
að meira hefði verið tekið af teikningum,
því að yfirleitt eru Jjær betri til að þekkja
plönturnar eftir en 1 jósmyndirnar, ]j\ t að á
ljósmyndum renna margir drættir saman t
eitt. Má þar t. d. nefna myndina af mýrar
sóley, fjalldalafífli, sortulyngi og mosa-
lyngi. Ef haldið verður áfram að nota Ijós-
myndir ætti að láta taka Jjær af íslenzkum
plöntum en margir íslenzkir ljósmyndarar
kunna að taka ágætar plöntumyndir á lit-
filmur. Er enginn vafi á, að með Jdví fengj-
ust betri myndir en eftir prentuðum bók-
um, þótt góðar séu.
En sem sagt hér er um að ræða fallega bók
og nauðsynlega öllum Jjeim, sem kvnnast
vilja gróðri landsins. Og í hverjum skóla
landsins, þar sem grasafræði er kennd, ættu
að vera til mörg eintiik |jessara litmynda til
afnota við kennsluna. Er vonandi að fram-
luddið komi fljótt og nái yfir allan megin-
Jjorra íslenzkra plantna.
Jón Sveinsson: Ritsafn I. bindi.
Freysteinn Gunnarsson sá um útg.
Reykiavík 1948. ísafoldarprent-
smiðja.
Jón Sveinsson er sennilega víðkunnastur
allra íslenzkra rithöfunda fyrr og síðar, og
fáir íslendingar munu liafa víðar farið en