Nýjar kvöldvökur - 01.07.1949, Blaðsíða 39

N. Kv.
HANN MYRTI FORELDRA SÍNA
109
rétt frá öllum málavöxtum, sem mér er
unnt, og livergi hallað réttu máli ,né vikið
hársbreidd frá sannleikanum; um það get eg
kallað góðan guð til vitnis.
Háttvirtu dómarar! Málið liggur nú skýrt
og ljóst fyrir yður. — Dæmið mig nú!“
Hinn ákærði, ungi, spengilegi maður leit
frjálsmannlega í kringum sig og út yfir rétt-
arsalinn og settist svo stilltur, rólegur og al-
varlegur niður.
Það varð dauðaþögn um allan salinn, svo
að heyra liefði mátt saumnál detta. Dómar-
arnir fóru inn í hliðarstúku og réðu þar litla
stund ráðum sínum. Var svo eftir örskamma
stund tilkynnt fram í salinn, að d(')mi í mál-
inu yrði frestað til næsta réttarhalds, þar eð
dómendurnir eigi gætu orðið á eitt sáttir.
En lesari góður! F.f ]jú hefðir átt að dæma
í þessu máli, hvernig hefði sá dómur fallið?
E n d i r.
Fornritaútgáfur islendingasagnaútgáfunnar.
Skyldi nokkur þjóð í víðri veröld eiga
meira bókmenntum sínum að þakka en Is-
lendingar?
Kynslóðirnar, sem sök áttu á því, að Is-
land varð handbendi erlendra valdhafa um
margar aldir, skildu þó eftir það Iðunnar-
epli, er þjóðin lifði á um dimmar aldir,
gáfu lienni þrek og þor, og urðu aflgjafi til
menningarlegrar, stjórnarfarslegrar og fjár-
hagslegrar endurreisnar hennar. Með þessu
hafa kynslóðir 12. og 13. aldar afplánað þau
afbrot sín, er urðu voru forna lvðveldi að
falli.
13. öldin, upplausnaröldin, er þó jafn-
framt glæsilegasta bókmenntaöld vor Is-
lendinga. Bókmenntir 12. og 13. aldar,
gullaldar bókmenntir vorar, eru hinn
trausti stofn, sem allar bókmenntir íslend-
inga hafa síðan vaxið tit frá. Þær eru jafn-
framt Urðarbrunnurinn, er hefur gefið líf
Aski Yggdrasils þjóðar vorrar. Þær eru Urð-
arbrunnurinn, er hefur gefið máli voru
ódauðleikann, varðveitt það og viðhaldið
því. Þær eru sá Urðarbrunnur, er hver kyn-
slóð íslands þarf að bergja af, og ekki sízt
nú þegar sterkari og öflugri straumar en
nokkru sinni fyrr liggja til landsins. í hverj-
um bókaskáp á íslandi þurfa að vera til
handhægar útgáfu fornrita vorra. Til þeirra
þurfa allir Islendingar að grípa og lesa við
og við til að viðhalda smekk sínum á góðu
íslenzku máli, listrænni frásögn og þrótt-
miklum hugmyndum.
Fornritafélagið, er stofnað var 1930, hef-
ur vandað sínar titgáfur mjög og eru þær
útgefendum til mikils sóma. En sá er galli á
gjöf Njarðar, hvað þá útgáf usnertir, að húri
er svo seinfær. Nú á 20 árum hafa körnið út
aðeins 10 bindi og npplögin svo h'til að flest
bindin eru uppesld fyrir löngu.
En hin svokallaða íslendingasagna útgáfa,
sem hóf göngu sína árið 1946, hefur verið
hraðskreiðari og gefið út fornrit í svo stór-
um upplögum, að flest heimili í landinu,
munu geta eignast þá útgáfu, ef þau kjósa,
og þar að auki eru iitúgáfur þessar ódýrar.
Á árunum 1946—1947 gaf útgáfan út allar
íslendinga sögur. Um útgáfu íselndinga-
sagnanna skrifaði eg í N. Kv. 1947 og ætla
eg engu við það að bæta, er þar stóð. En í
fyrra gat’ útgáfan út Sturlungu, Biskupa
sögur hinar fornu og hina fornu annála,
Konungs annál og Lögmanns annál. Var
Sturlunga í þrem bindum, biskupasögurnar
önnur þrjú og annálarnir eitt bindi. F.r út-