Nýjar kvöldvökur - 01.01.1950, Blaðsíða 33

N. Kv.
ÞRIR HERMENN
23
við mér. Það var eins og blíðuatlot.
„Þú ert góður drengur," hvíslaði hann
iiásum rómi, „en í stríði ertu ónýtur.“ And-
'lit hans var tekið í ógurlegum kvölum.
Hinir piltarnir komu nú að og vildu þegar
flytja hann til aðalherstöðvanna. Því að
þar var sjúkraliðssveit. En liðsforinginn gat
hvíslað, að liér yrðum við að halda vörð
ákvæðistímann á enda. Frá stöðu minni við
steininn gat eg séð andlit hans, sem nú var
orðið náfölt. Hann gat rétt aðeins vikið
við höfði lítið eitt og gefið mér merki um
að hafa gát á veginum. Þegar eg leit á liann
aftur, hafði liöfuð hans sigið niður út á
aðra hliðina.
Við lágum þarna eilífðartíma, en ekkert
frekar skeði. Að stundinni liðinni var hann
dáinn. Við bárum hann á byssum okkar
gegnum skóginn.
Eg var aldrei framar sendur í bardaga.
Eg var þar einskis nýtur.
í næstu viku á eftir var Suður-Noregur
gefinn upp. Eg var þá nálægt landamærum
Svíþjóðar, er herdeild okkar varð svipt
vopnum, og komst ég yfir landamærin
ásamt nokkrum öðrum piltum. — Síðan hef
eg á hverjum degi boðið mig fram til ein-
hverrar þjónustu í norsku skrifstofunni
hérna. Það hlýtur þó að vera eitthvað, sem
eg gæti gert! Eg hef enn ekki gert aðvart
heima, að eg sé á lífi. Eg er algerlega friðar-
vana, en eg verð að finna einhver ráð til að
afmá þennan blett af mér og sýna og sanna,
að ég sé til einhvers nýtur.“
Að sögu hans lokinni varð þögn um liríð.
„Þú þarft ekkert að skammast þín,“ mælti
eg að lokum. „Þú ert eins og allir hinir
landsmenn vorir. Við erum ekki hneigðir
til manndrápa. Við erum siðmönnuð þjóð.“
Hann hristi höfuðið og horfði vonleysis-
lega á mig gegnum þykku gleraugun sín.
„Það er alveg sama, livað þið nefnið það.
Við glötuðum landi voru sökum þess, að
þar voru of margir mínir líkar. Það, sem
við þörfnuðumst mest, voru menn eins og
liðsforinginn okkar, en ekki bókabéusar
með gleraugu.
„Þitt tækifæri kemur á sínum tíma, um
það geturðu verið alveg viss,“ greip hái
stúdentinn fram í. „Við komum allir aftur
og tökum þátt í því. Eg var líka með frá
upphafi til loka. Við skutum látlaust, en
urðum samt að hörfa undan. Það skorti
vissulega ekki á vígfýsi og baráttuvilja, að
því sem mér er bezt kunnugt. Eg fann aldrei
neitt til þess, að óvinirnir væru neinn sér-
stakur persónuleiki. Við skutum aðeins eins
lengi og við gátum á grænu einkennisbún-
ingana.“
„Þetta varð ekki persónulegt, fyrr en öllu
var lokið. Eg man ekki einstök atriði úr
bardögum þessum, en eg mun aldrei gleyma
einum atburði, sem fyrir mig kom að stríð-
inu loknu. Samgöngur vorar höfðu verið
rofnar. Við vorum skotfæralausir allan dag-
inn. Um kvöldið var okkur tilkynnt, að við
yrðum að gefast upp í dögun morguninn
eftir. Eg náði mér í óbreytt föt og komst
gegnum herlínur Þjóðverja. Eg vildi einnig
komast yfir til Svíþjóðar, Eg mátti ekki til
þess hugsa að gefast upp, og sennilega einna
helzt sökunt þess, að það var alveg óbæri-
leg hugsun að standa sigraður frammi fyrir
dramblátum Þjóðverjum.
Nóttina áður en eg fór yfir landamærin,
gekk eg aleinn gegnum dimman og þéttan
skóg. Tunglskin var, og kyrrt í skóginum,
aðeins ofurlítil hreyfing í trjátoppunum.
Allt í einu fann eg einkennilegan þef.
Minnti hann mig einna mest á steikaralykt-
ina á stúdenta-matstofunni. Eg var vanur
að sitja í horninu á stóru lesstofunnni. Þið
munið víst, að nú eru þar komnar dyr inn
að háskóla-eldhúsinu."
„Þá sá eg næst bjarrna af eldi á milli
trjánna. Brátt kom eg í rjóður í skóginum,
og þar á opnu svæði stóð ofurlítið býli í
ljósum loga. Eg sá þar enga lifandi mann-
veru, en þefurinn af brenndu kjöti var afar
megn. Eg klifraði yfir girðinguna og nálg-