Nýjar kvöldvökur - 01.01.1950, Blaðsíða 38

28
EDDU-ÚTGÁFUR ÍSLENDINGASAGNAÚTGÁFUNNAR
N. Kv.
íslendingasagnaútgáfan hefur nú gefið út
báðar Eddurnar, en Guðni Jónsson mag.
og skólastjóri hefur búið þær til prentun-
ar. Er Sæmundar-Edda í tveim bindum, en
Snorra-Edda eitt bindi og svo fylgir þeim
fjórða bindið, Eddulyklar. Auk þeirra
kvæða, sem venjulega hafa verið prentuð í
fyrri útgáfum Sæmundar-Eddu, þá eru
þarna prentuð: Hjálmarskviða, Hervarar-
kviða, Hlöðskviða, Hálfrekksljóð, Heið-
reksgátur og Eddubrot. Þessi útgáfa er öll
bin smekklegasta, en það, sem gefur henni
þó mest gildi, eru Eddulyklarnir. Hefjast
þeir á ritgerð, 64 bls. stórri, eftir Guðna
Jónsson. Rekur hann þar efni kvæðanna í
Sæmundar-Eddu, segir frá skoðunum fræði-
manna á aldri þeirra og í hvaða löndum
þau muni hafa verið ort. Er ritgerð þessi
bæði skemmtileg og fróðleg. Þá kemur orða-
safn, vísnaskýringar og nafnaskrá. Og er frá
þessu öllu prýðilega gengið, og orðasafnið
og vísnaskýringarnar nauðsynlegt alþýðu
manna, til þess að skilja kvæðin að fullu.
I formála fyrir fyrsta bindinu segir Guðni
Jónsson: „Þessi útgáfa hefur því hlutverki
að gegna að færa Eddukvæðin nær þjóð-
inni, sem hefur varðveitt þau ,með því að
leiða þau fram fyrir hana í tildurslausum
og einföldum búningi, sem hæfir þó aldri
þeirra og skáldlegri tign.“
Er þess að vænta að fleiri lesi Eddurnar,
þessa gimsteina íslenzkra bókmennta, hér
eftir en hingað til, vegna þessarar hand-
hægu og prýðilegu útgáfu.
Bækur.
Bólu-Hjálmar: RITSAFN. I.-V.
bindi. — Rvík 1949. Útg. ísafold-
arprentsmiðja.
Rétt fyrir síðustu jól sendi ísafoldarprent-
smiðja frá sér Ritsafn Bólu-Hjálmars í 5
bindum. Hefur Finnur Sigmundsson lands-
bókavörður annast útgáfuna.
í fyrstu þremur bindunum eru ljóðmæli
Hjálmars, rímur í tveimur þeim næstu en
sagnþættir og nokkur bréf í því síðasta. Enn
mun þó ókomið lokabindi með ævisögu
skáldsins.
í útgáfu þessa hefur verið safnað öllu
því, er til hefur náðst af ritum Hjálmars, og
er það í fyrsta sinn, sem það hefur verið
prentað þannig áður. Ljóðmælasafnið er
verulega aukið frá fyrri útgáfu, og eru ýms
merk kvæði prentuð nú í fyrsta sinni. Rím-
ur Hjálmars hafa að vísu verið prentaðar
áður, en hafa nú um langt skeið verið mjög
torfengnar. Rímunum fylgir allstórt orða-
safn yfir kenningar og torskilin orð, og er
að því hin mesta bókarbót. Margt af sagna-
þáttunum hefur að vísu verið prentað fyrr,
en allt á víð og dreif, og er því góður feng-
in'að þeim hér á einum stað. Ekki verður
annað séð en að vandað sé til útgáfunnar
í hvívetna, og ytri frágangur snyrtilegur en
íburðarlaus með öllu, enda er verði stillt
í hóf.
Eg efast ekki um, að útgáfa þessi af öllum
ritum Bólu-Hjálmarsverði kærkomin alþjóð
manna. Engum, sem lesið hefur kvæði hans,
blandast hugur um, að hann hefur verið
stórbfotið skáld, þótt kröpp kjör og mennta-
skorturinn yllu því, að hann ekki fékk notið
sín. Eru kvæði hans glæsilegur vitnisburður
um þann menningarþrótt, er hélzt með ís-
lenzkri alþýðu, þótt að þjóðinni syrfi í
hvívetna. Smekkur þjóðarinnar hefur
breyzt að vísu, en fjölmargar vísur og kvæði
Hjáhnars munu þó lifa meðan nokkur fer
með kveðskap á íslenzkri tungu. Útgáfa
þessi hin nýja mun auka skilning manna
á skáldinu, og hún er þarfa gripur fræði-