Sjómannadagsblaðið - 06.06.1948, Blaðsíða 25

á aldarafmæli 1952. Það
á 'því, að þessa yrði þá
‘ðtskari má búast við því, að sjómannaskólinn hefði
staðið len?ur.
þ / °
a er ekki síður eftirtektarverður sá stórhugur for-
Ustumanna að fyrsta sjómannaskólanum hérlendis, að
ennslan var jöfnum höndum miðuð við, að nem-
jj.ndur yrðu færir um siglingar milli landa sem til
^ 'iveiða meðfram ströndum landsins. Slíkur stór-
^ &ur meðal Islendinga var þá svo sjaldgæfur, að
ann >,lysir sem leiftur um nótt langt fram á horf-
Inni öld“.
Isfirzki sjómannaskólinn
er eftir fjögur ár. Færi vel
1þlnnst rækilega, og jafnframt heiðruð minning þeirra
^;geirs Ásgeirssonar og Torfa Halldórssonar, sem
lr voru um langan aldur meðal 'hinna allra fremstu,
ern grundvöll lögðu að vaxandi þilskipaeign og meiri
^erintun skipstjórnarmanna, og þar með að sterkum
^ urn til alhliða framfara og aukins 'frelsis íslenzku
Pl°ðarinnar.
. ^ess rná ekki vera ógetið, að Ásgeir skipherra var
*nur og persónulegur stuðningsmaður Jóns Sigurðs-
j°nar forseta og kynni þeirra náin. Það er því lík-
að Jón Sigurðsson hafi stutt og eflt áhuga Ás-
keirs 0g ísfirðinga almennt um það að koma á fót sjó-
niannaskóla með þeim glæsi- og myndarbrag sem
a'l var^ um þessa skólastofnun, og sem þá var
eS oþekktur á Islandi og þótt víðar væri leitað.
Allt sem vitni 'ber dáð og drengskap sjómanna-
tettarinnar á sérstakt erindi í Sjómannadagsblaðið,
ö þess vegna hefi ég ritað þetta greinarkorn. Sú dáð,
(jCni ^ér er sagt frá ber okkur birtu og yl frá horfnum
(|??Urn, °S hvetur eða á að hvetja okkur til nýrra
a> nyrra samtaka og sigurvinninga fyrir þá stétt
etn nú, eins og 1850, er grundvöllur að farsæld þjóð-
armnar.
ess má ekki vera ógetið, þótt óskylt sé stofnun stýri-
^jýtinaskóla, að fyrir samtök Vestfirðinga að Kolla-
um attu þeir einnig frumkvæði að stofnun bún-
/arskola, sem hó'fst í Flatey 1852. Skólastjóri var
,a Ur Jónsson, (föðurhróðir Björns ritstjóra og
a ^erra). Skóli þessi starfaði með vissu fram til
tsiris 1856. Aldarafmæli búnaðarfræðslunnar er því
‘nnig 1952, og á því ári er hálfrar aldar afmæli vél-
ataútvegs á íslandi.
Sr
ymst einsætt að þessara merkilegu afmæla væri
^mnst 'á eftirtektarverðan og viðeigandi hátt, t. d.
e fiskiveiða og búnaðarsýningu, sem sýndi þróun
v^ra höfuðatvinnugreina frá 1852 til 1952 og þróun
átautvegsins frá 1902 til 1952. Til slíkrar sýningar
Júlíus Kr. Ólafsson:
Réttlætiskrafa
I.
I lýðfrjálsum löndum, er öllum frjálst að láta skoð-
anir sínar í ljósi. Lýðræðishugsjónin er fjöregg nor-
rænna- og engilsaxneskra þjóða. Lögreglulýðræði er
þeim andstyggð og þær fordæma allar tilraunir ein-
staklinga og þjóða til að hrifsa undir sig völd frjálsra
og frélsisunnandi þjóða. Hugsanafrelsi, skoðanafrelsi
og athafnafrelsi, eru þau hnoss, sem allt er gerandi
fyrir og fleyta mönnunum lengst áfram á þroskabraut-
inni. Maðurinn er ekki vél sem keyrð verður áfram
frá einskonar orkustöð án vitundar og vilja hans sjálfs,
nema að stórlíða tjón á sál sinni. Maðurinn er fyrst og
fremst andi, sem vex upp og fram í frjálsu umhverfi.
I einræðisríkjunum má enginn gera athugasemdir
við gjörðir valdamannanna. Þar verða allir, sem opna
munn sinn og stinga niður penna, að tala og skrifa
til að lofa og dásama ráðsmennskuna, hvernig sem
verk þeirra eru. Annars eiga þeir á hættu landráða-
og skemmdarverkastimpilinn og að þeir hafi verið að
vinna fyrir erlent stórveldi. I lýðræðislöndunum má
hver sem vill gera at’hugasemdir við stjórnarvöldin,
sé það gert innan skynsamlegra takmarka og með
rökum.
A þessum grundvelli lýðræðis- og mannréttinda, ætla
ég að gera nokkrar at'hugasemdir við gjörðir ríkis-
stjórnar og alþingismanna.
Alþingi var s'litið 24 marz eftir fimm mánaða setu
og samþykktar ihæðstu fjárlaga, sem um getur. Það
þótti 'bruðl og óhóf fyrir tíu árum, þá voru ríkisþarf-
irnar 17—19 milljónir króna á ári og útflutningurinn
45—55 milljónir á ári, eða um !4 af útflutningsverð-
mætunum. Nú eftir 10 ár, eru ríkisþarfirnar kr. 220
milljónir fyrir árið 1948, og útflutningurinn 1947 var
má ekki kasta höndurn. Ætti að skipa sýningarnefnd
sem fyrst, og ríkisstjórnin að 'hafa þar forustu um í
samstarfi við stéttarsamtök útvegsmanna og bænda.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 5