Sjómannadagsblaðið - 06.06.1948, Blaðsíða 53

saga
þeirra ætti að skrázt til fullnustu, hún segir frá
njonnum, sem stóðu á hvalbak skipsins í löðrandi
brimsköflum, og biðu björgunarmannanna, sem safn-
ast höfðu saman á ströndinni til þess að reyna björgun,
bun segir frá mönnum, sem stóðu í brimi, og hurfu
|lver af öðrum í djúpið, og hún segir frá angist þeirra
1 landi, sem biðu fregna um, 'hvort ástvinum þeirra
yrði bjargað eða ekki.
Einn aðadþráður þessa þáttar var starf lo'ftskeyta-
^annsins Markúsar Jónassonar. Strax þegar skipið
strandaði um morguninn, sendi hann út alþjóða-
neyðarmerkið SOS, Loftskeytastöðin í Reykjavík
^eyfði strax til hans og endursendi kallið frá sér, jafn-
úliða því, sem ráðstafanir voru gerðar til þess að
Senda björgunarsveit út frá Grindavík á strandstað-
lnn, hjálp frá sjó varð ekki við komið.
Loftskeytastöðin í Skúla fógeta var niðri í káetu,
aðstaða var á ýmsan hátt 'hin erfiðasta. Skipið barðist
1 þófugrjótinu, þegar æðisgengin úchafsaldan skall yfir.
en Markús sálugi gerði sér ljóst, að björgunarmögu-
eikar skipsfélaga 'hans byggðust á því, að honum
tækist að halda sem lengst uppi sambandinu við land.
^jór byrjaði strax að flæða inn í káetuna, í vélarúm-
jnu reyndu vélstjórarnir að halda ljósavélinni sem
^ngst í gangi, svo loftskeytastöðin hefði straum til
sjórinn fór að falla undir mótor
, færði Markús mótorinn upp
3 því gat hann bjargað nokkrum
óýrmætum mínútum til áframhaldandi starfs.
Loks þegar Ijósvélin stöðvaðist og skipið missti sam-
and við land, loftskeytastöðvarklefinn hálffullur af
s)°j yfirgaf Markús klefa sinn. En þá voru orðnir
lt lr möguleikar til að bjarga sjálfum sér. Honum
|®kst með miklum örðugleikum að brjótast fram í
runa, þar var skipstjórinn ennþá ásamt tveimur öðr-
Um skipsfélögum, en sambandið við framhluta skips-
lns var þá rofið, vegna þess, hve skipið hafði brotnað
°g sigið niður að aftan. Brotsjóarnir gengu yfir mið-
Klpið og soguðu allt lauslegt með sér, þeir smámölv-
uÓu brúna, einn af öðrum skoluðust mennirnir af
brúnni út og drukknuðu.
Lannig er í fáum orðum hinn ytri rammi, um átak-
anlegasta sjóslys, þar sem ungir og hraustir menn
Urðu aÓ láta lífið í 'baráttunni við náttúruöflin.
Hin hlið málsins, sem snýr að sálarstríði 'hvers ein-
sýaklings, þeirra sem fórust og þeirra sem af komust
Ur þessurn hildarleik, verður aldrei að fullu lýst. Við
Vltum aðeins, að það þarf mikið líkamlegt þrek og
■ erta karlmannslund til þess að standa hlífðarlaus af
Ser drynjandi brotsjó í hríðarbyl og ofsastormi, ogþ-
sjá ekki annað framundan en að næsta boðafall beri
í skauti sér drukknunardauða.
Islenzka þjóðin er sér þess meðvitandi og getur með
réttu verið stolt af því, að hún á sér vaska og ötula
sjómannasstétt. Menn sem rækja starf sitt af kappi
og dug og vaxa og harðna við hverja þraut, en það
er þjóðinni jafnan holl nauðsyn, að halda vel vak-
andi skilningi á starfi þeirra og fórnum.
Einn af slíkum mönnum var Markús Jónasson.
Hann var fæddur í Hlíðarhúsum í Reykjavík 14. maí
1908 sonur hjónanna Þuríðar Markúsdóttur í Hlíð-
arhúsum og Jónasar Jónassonar trésmiðs. Ungur fór
hann á loftskeytaskólann og byrjaði starf strax að
námi loknu á Skiúla fógeta. Þeir, sem kynntust
Markúsi, fundu í 'honum traustan og góðan félaga,
jafn hógværan í gleði og þraut.
Æfiskeið Markúsar varð ekki langt, en minningin
um manndóm hans lifir áfram. Hann brast hvorki né
bognaði á hættunnar stund. Skömmu áður en loft-
skeytastöð skipsins varð óstarfhæf, sagði Markús þeim,
sem við hann voru að skifta, að sjór væri þá orðinn
það mikill í klefa ’hans, að hann næði honum í mitti,
samt hélt hann jafn rólegur áfram að senda á morse-
lykilinn sinn, eins og ekkert væri um að vera. Hugaró
hans hefir vafalaust stafað af því, að hann var sér þess
meðvitandi, að 'hann hafði rækt starf sitt til hlýtar.
Honum hafði tekist að gefa nauðsynlegar upplýsingar
um sjóslysið, svo hægt væri að gera hugsanlegar ráð-
stafanir til björgunar einhverjum félaga hans, sjálfur
hlaut hann að hafa mjög veika von um björgun.
Þjóðin getur seint goldið öll þau afreksverk sem
unnin eru og hafa verið á sjónum fyrr og síðar, en
hún hefir við mörg tækifæri sýnt og sannað, að hún
virðir þau og dáir. Eitt ljósasta dæmið, um það eru
þær vinsældir og velvild sem fram kemur í garð sjó-
Skt'da fógeta strandið.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 33
Pess að starfa. Þegar :
°ftskeytastöðvarinnar
a bekkinn hiá sér. mei