Sjómannadagsblaðið - 06.06.1948, Blaðsíða 43

a helmingur starfandi sjómanna, hvað þá meir, geti
fot1^ eins dags sameiginlega á ári hverju, jafnvel þótt
f_. se einn af hinum lögskipuðu helgidögum þjóð-
lrkjunnar. Erfitt myndi að áætla hvað það gæti gert
^ikinn mínus á verzlunarjöfnuðinn, ef fiskiskipin
Slgldu { höfn til þess eins, að sjómennirnir gætu fengið
a halda hátíðlegan stéttardaginn. En væri það góður
adagur, næmi það miljónum króna. Það dæmi sýndi
Stemilega hve óhemju verðmætum sjómannastéttin
a ar þjóð sinni, að 93,5% koma fyrir útfluttning sjávar-
a|Urða, samkv. skýrslum áranna 1940 til 1944, og mun
e ki hafa minnkað síðan, það gefur að skilja að þjóð
Sern hefur einhliða afurðir eins og íslendingar til að
að a/ram a heimsmarkaðinn verður að tryggja það,
, su fámenna stétt, sem aflar þessara verðmæta, beri
Ur kýtum og njóti lífsskilyrða á borð við aðra þegna
PJ°ötelagsins, að svo miklu leyti sem það er unnt, þar
Sern framleiðsla hennar svo að segja ber uppi allan
lnnflutning landsins. Það er því lífsnauðsyn vegna
ei la þjóðarinnar og sjálfstæðis hennar, að gera allt
Sem hægt er til að örfa þrá ungra manna og táp-
mikilla, til þess að leggja hönd á plóginn við þessa
amreiðslu. En göngum við þar götuna fram eftir veg?
j^Vl tniður er ég hræddur um, að þeim mönnum fari
nu fekkandi, sem sjómennsku gjöra að lífsstarfi sínu,
a eðlilegum ástæðum. Það þarf virkilegt sjómanns-
°ö, eða óstöðvandi útþrá til þess, þar sem annars-
Vegar býðst reglubundin vinna, með nægilegu fríi,
y. kliðina á heimilinu, en hinsvegar fjarvist frá heim-
'> svalk og vosbúð, nætur sem daga, helga sem rúm-
ga, en ef til vill fyrir sama kaup.
kJngur maður fer oftast sína fyrstu sjóferð af með-
nri æfintýraþrá, en æfintýrið svíkur oft, hann
^erður fljótt þess var, að starfið krefst allra krafta hans,
j ann hverfur úr hópi félaga sinna, hann getur ekki
^ ngur verið meðlimur í knattspyrnufélaginu, sund-
. agmu, spilaklúbbnum eða karlakórnum, utan skips-
lns er hann útilokaður frá öllu félagslífi, og í frítíma
Slr>um er hann oft það þreyttur að hann fer heldur
s°fa, en ag j£sa kgk ega hlusta á útvarp.
Ef hann kvongast verður honum enn Ijóst, að það
lntýri svíkur hann líka, því þá verður hann að leggja
birðar á herðar konu sinnar, sem þau áttu bæði að
era- Vandamálin sem átti að ræðast sameiginlega
^'°r®Ur hún ein að leisa. Uppeldi 'barnanna verður hún
sja um alein. Skugginn á sjómannsheimilinu er
n stöðuga fjarvera mannsins.
, aö er ekki að undra þó menn meti meira heimilis-
3nægju og þægindi, heldur en að vinna fyrir gjaldeyri,
Sem ráðstafa ðer á miður heppilegan hátt, ekki vil
ég skemma helgi dagsins með því að fara út í þá
sálma, þó ég geti varla gremjulaust til þess hugsað,
hvernig farið hefur verið með þau verðmæti sem
sjómannastéttin hefur aflað hin síðustu ár, þau verð-
mæti hafa kostað marga svitadropa, marga erfiða
stund, mörg mannslíf. Samt er gleðilegt til þess að
hugsa að þægindi og afkoma þjóðarinnar í heild hefur
stórum batnað. Það sveigði strax í þá átt, með þil-
skipaútgerðinni, en síðan eru liðin nálægt 200 ár,
að Skúli fógeti kom með duggurnar sínar, þá áttum
við enga sjómannastétt, engin skóla, enga vegi, engar
brýr, engar hafnir, — vorum fátæk þjóð.
Fagra tignarlega landið sem við sjáum svo oft hverfa
í sæ og rísa úr hafi.
Sjómenn strengja þess heit í dag, að vinna af alúð
fyrir þjóð sína, Island, og við heitum á aðrar stéttir,
að rétta höndina til samstarfsins. Hið unga lýðveldi
er ekki sjálfstætt ef það er ekki fjárhagslega sjálfu
sér nóg. Við vonum að hin nýju atvinnutæki verði
nægileg stoð til þess, að við getum með bjartsýni horft
fram á veginn, hvað atvinnumálum viðvíkur, og þegar
við sjómenn höfum fengið í hendur öll nýju skipin,
sem óðum eru að koma, skulum við sína og sanna, að
við erum færir um að nota þau atvinnutæki, draga
björg í bú og afla. En við krefjumst þess að þjóðin
gæti þá líka fengins fjár.
GÖMUL VEÐURSPÁ.
Velkjast honum veðrin stinn,
veiga mælti skorðan
kominn er þefur í kroppinn minn
kemur hann senn á norðan.
ÞÁ ER ÖLLU ÓHÆTT ENNÞÁ.
Prestur nokkur, sem var mjög lífhræddur, sigldi einu sinni
með togara til Englands. Sjór var mjög úfinn og hásetar
bölvuðu og rögnuðu sjóganginum. Prestur hafði orð á því
við skipstjórann, að það væri hræðilegt að heyra sjómennina
blóta svona mikið, ekki síst í hættulegu veðri og sjógangi. „Þér
getið haft það til marks, prestur góður, að það er engin hætta
á að skipið farist, meðan þeir bölva og ragna“, segir skip-
stjórinn. Nú rak á meiri storm, svo það brakaði í hverjum
raft og togarinn tók sjó á bæði borð. Presturinn varð ótta-
sleginn og skreiddist upp á stjórnpallinn til skipstjórans.
„Blóta skipverjarnir ennþá?“ spyr presturinn. „Já, og mikið
meira en þeir eru vanir að gera“, svarar skipstjórinn. „Guði
sé lof“, hrópaði presturinn, „þá er öllu óhætt ennþá“.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 23