Eimreiðin - 01.04.1924, Qupperneq 10

138
EINAR BENEDIKTSSON
eimreiði^
„Bergvæg, brist med drön og brag
for mit tunge hammerslag!
Nedad má jeg vejen bryde,
til jeg hörer malmen lyde.
Og i dybet er der fred, —
fred og örk fra evighed; —
bryd mig vejen, tunge hammer,
til det dulgtes hjertekammer!“
I kvæðum hans kemur fram öflug viðleitni til þess að leiða
í ljós hin huldu rök, sem búa að baki viðburða og fyrirbrigða.
Það sem flestum er fullnóg yrkisefni er honum að eins til-
efni. Það sem öðrum er takmark er honum meðal eingöngu-
Islensk óðlist á mörg ágæt snildarverk frá ýmsum öldum. "
Glæsilegar heildir. Listasmíði formgáfu, málvits og hugsunar-
þreks. Hvert með sínu sniði, sínum blæ. Sum eins og högS'
myndir. Onnur eins og pentmyndir. Sum hof með súlnagöng-
um og lágmyndaskrauti. Onnur hásalir tjaldaðir pentverkum-
En öll meira og minna afmörkuð að gerð og áformi. Ljóðhof
Einars Benediktssonar er gotneskt musteri með hvolfgöngum,
hábogum og gnæfandi turnum, þar sem hið afmarkaða rúm
hverfur manni og umgeymandi tilfinning hins ómælilega sest
að huga manns — frá áformi himinhafnasta stílsins, frá gagn-
sæjum myndunum — staðlaus^sta formi myndlistarinnar og Hf'
þrungnasta um leið. Slík undrasmíð er til dæmis kvæðið Kvöld
í Róm —: Fyrst fljótið, í kyrð og litum kvöldsins:
Tíber sígur seint og hægt í ægi, *
seint og þungt, meö tímans göngulagi.
Loft er kyrt. Ei kvikar grein á baðmi.
— Kvöld með rauðri skikkju og bláum faldi.
— En þyngslalegt kvöldlagið tengist fyr en varir minningu
hins forna, hnigna rómverska heimsveldis —:
Sál mín berst til hafs I fljótsins faðmi.
Fyrir hug mér sveima Iiðnar tíðir;
sv»ífa á borði elfar aldir, lýðir,
eins og sýning skuggamynda á tjaldi.
— Frami Rómaveldis og lok, áform og örlög birtast í stór-
kostlegri gagnsýn. Fyrst æska lýðsins, vor kraftanna —: