Eimreiðin - 01.01.1950, Blaðsíða 21

eimreiðin
ÞRJÚ ATRIÐI
9
liaft stórvægilegar byltingar í för með sér í atvinnu- og efnaliags-
málum og yfirleitt í öllum greinum mannlegs lífs.
Geigvænlegasta framförin, ef framför skyldi kalla, a þessari
öld, er hin aukna drápsorka, eða mátturinn til að tortíma, sem
wáði liámarki með kjarnorkusprengjunni í lok síðustu styrjaldar.
Grápsorka liernaðartækja hefur aukizt fjórum milljón sinnum
síðan árið 1900. Þá var púðursprengingin ekki máttugri en svo,
að þó að skot úr 14 þml. fallbyssu liitti beint í liús, þá féll ekki
l'úsið í rúst, lieldur stóðu veggir oftast eftir uppi. Árið 1918, eða
t lok fyrri heimsstyrjaldarinnar, var tækninni svo fram farið, að
auðvelt var orðið að sprengja liús í loft upp með fallbyssukúlu,
svo að ekki var örmull eftir. 1 marzmánuði 1945 var auðvelt með
Wezkri stórskotabyssu að sprengja langa húsasamstæðu í loft
UPP, en fjöldi nærliggjandi liúsa stórskemmdist um leið af
sprengjubrotunum. Og svo gerðist sá ferlegi atburður sama ár,
að fvrstu atómsprengjunni var varpað á stórborg. Atómsprengjan,
sem varpað var á japönsku borgina Hiroshima, evðilagði allar
^yggingar innan lirings á einnar enskrar mílu svæði út frá þeim
stað, þar sem sprengjan féll. Nú er liægt að framleiða samskonar
sprengjur mörg hundruð sinnum kraftmeiri en sú var, sem Banda-
tíkjamenn vörpuðu á Hiroshima.
Það væri ömurlegt útlit framundan, ef þróunin takmarkaðist
eingöngu við efnisorkuna. Þá væri óttinn um gereyðingu lífsins
á jörðu liér ekki ástæðulaus. En þess ótta gætir stundum — og
nú síðast í sambandi við umræður um hina nýju vatnsefnis-
sprengju. Svo er þó fyrir að þakka, að jafnframt síaukinni þekk-
ingu á orkulindum efnisins hefur einnig aukizt þekkingin á and-
legri orku sjálfra vor, þeim leyndu öflum, sem nieð oss búa.
Mönnum er að verða æ ljósara en áður, að til þess að vel eigi
a3 fara, verða andlegir og siðferðilegir eiginleikar vorir að þrosk-
ast svo, að vér verðum færir um að stjórna sjálfum oss, og um
leið orkulindum efnisins, í þágu lífsins, en ekki dauðans, í þágu
hins góða og fagra, en ekki liins illa og andstyggilega. Baráttan
milli ills og góðs er tvísýnni á þessari jörð nú en áður, vegna
bess að tækni til tortímingar eru fullkontnari nú en áður.
öld hraðans liefur slöngvað landi voru, sem áður var einangrað,
inn í hringiðu liinna miklu átaka um líf eða dauða, frelsi eða
tortímingu, sem nú fara fram í heiminum. Þessi hætta blasir við