Eimreiðin - 01.01.1950, Page 91

EIMREIÐIN
RITSJÁ
79
j’k le*kmenn ór Eyjafirði, kölluðu
ann Grænlendinga biskup, en tóku
orstein sér til yfirmanns“ (Flateyj-
frannáll). Gerðu þá Eyfirðingar usla
1 héruðum þeiin, er fylgdu Jóni bisk-
nPb tóku undir sig eignir Hólastóls
°8 ræntu kirkjur. „Fundur var lagður
^Hólum 1362, Tiburtiusdag, 14. apríl.
om Smiðr á hann ok officialis af
^kálholti ok fylgdi biskupi at mál-
nm. Urðu engar sættir“. Gátu því
eyfirzku óróaseggirnir búist við að
Smiður léti þá ekki að ósekju ræna
Hólastól.
Smiður Andrésson kom út 1361
nflieð hirðstjórn um allt ísland ok
leigt um 3 vetr“. Fundust þeir Smiður
°8 Árni Þórðarson og bundu vináttu
sína með fastmælum. Yissi Smiður
ekki um glæpaverk Árna, 1360, fyrr
en seinna.
Markús barkaður, kona hans og 2
symr, fóru heim að Ormi á Krossi
°8 veittu honum áverka. Markús,
kona hans og sonur voru dæmd til
dauða á Lambeyjarþingi af tólf
mönnum. Síðan lét Árni Þórðarson
lloggva þau. Smiður lét taka Árna
höndum fyrir Barkaðarmál. Mæltist
bað illa fyrir, að Árni lét höggva
hæði hjónin og son þeirra. Jafnvel
a verstu tímuni Sturlungaaldar var
konum hlíft. „Árni hauð allt þetta
mál fram til konungs“, en Smiður
kélt honum í fangelsi, lét dæma hann
lil dauða og höggva í Lambey frjá-
dag
næsta fyrir Jóhannesarmessu
haptistæ 18. júní 1361. Var lík Árna
innan niánaðar fært til Skálholts og
grafið þar í kirkjugarði. Ódáðaverki
■^fna varð að hegna eftimiinnilega,
eins og Smiður gerði.
Sterkar líkur eru til þess, að
Hrundar-Helga sé komin af Odda-
'erjaætt eins og Smiður. Hann veit
hún hyggur ekki á fjörráð við frænda
sinn, og því velur hann sér næturvist
á Grund.
Eftir alþingi 1362 reið Smiður
norður í land „ok með honum margir
Sunnlendingar ok eigi ört hálfr fjórði
tugr manns“ (þ. e. færri en 35). Ey-
firðingar höfðu njósnarmenn og komu
því að öllum óvörum, með miklu liði,
að Grund á Seljumanna vöku, 8. júlí
1362.
Rétt fyrir miðjan morgun, er menn
sofa fasta svefni, ryðjast Eyfirðingar
inn í bæinn. Helga húsfreyja vissi
ekki meir en Siniður sjálfur um að-
förina. Eyfirzka þjóðsagan lætur hana
snúa við annarri hvorri skálm á bryn-
liosum Smiðsinanna, svo þeir verði
höggnir meðan þeir eru að komast
í fötin. Morðingjarnir liafa brugðið
upp ljósi til að sjá til hvar menn
hvíldu. Náðu því Smiður og flestir
menn hans í vopn sín, sem þeir munu
liafa hengt á þilið í baðstofunni.
Foringjar Eyfirðinga fóru utan til
Noregs eftir fundinn á Hólum, séra
Þorsteinn Hallsson og tveir prestar,
en af leikmönnum Þorsteinn Eyjólfs-
son og Ólafur Pétursson. Tóku þeir
Hálogaland og greip Hreiðar darri,
umboðsmaður konungs, skip þeirra
og góss. Fengu þeir enga rétting mála
sinna. Hreiðar sendi leikmennina í
haldi til konungs, en séra Þorsteinn
og félagar lians dóu allir í Noregi.
Þorsteinn Eyjólfsson sat í dýflissu á
Vaðhergshúsi um veturinn, og var
látinn laus, er Hákon konungur —
Magnús gaf syni sínum konungsnafn,
er hann var 23 ára gamall — hélt
brúðkaup sitt með Margrétu, dóttur
Valdemars Danakonungs. Hún var
þá 10 ára gömul, og óaði engan fyrir
því, að liún mundi sameina öll þrjú
Norðurlöndin og ríkja yfir þeim með
meiri rögg en nokkur konungur fyrr
né síðar.