Eimreiðin - 01.04.1952, Síða 18

90
VIÐ ÞJÓÐVEGINN
EIMREIÐIN
kirkjunni til foráttu, að fjöldi presta hennar og guðfræðinga gat
ekki og getur ekki sætt sig við niðurstöður rationalismans, og að
það, sem bjargaði þeim frá að verða andlega hungurmorða á þeim
vettvangi, var einmitt sálarrannsóknir nútímans.
Því séra Ulsdal er nú svo sem ekki aldeilis ánægður með þessa
lausn á málinu fyrir hönd stéttarbræðra sinna á íslandi. Hann
segir: Þegar maður er orðinn spíritisti, spillist guðfræði hans af
sjálfu sér,-------verður þá ávallt mjög rökfræðileg og únítarisk.
Tilveran verður einhyggjukennd. Syndin er ekki framar veruleiki,
o. s. frv.
IVIaður kannast við þennan hugsunarhátt frá fleirum en Ulsdal
klerki. Samkvæmt honum er það afkristnun að leita að rökum
fyrir lífsskoðun sinni. Samkvæmt honum má trúin á einn algóðan
guð, sem leiði allt til farsællegra lykta, ekki verða svo sterk, að
gleymt sé vélabrögðum Satans og valdi yfir mönnunum. Annars
kannast ég ekki við, að sálarrannsóknirnar hafi leitt til þess að
gera einhyggjuna og vanmat á valdi syndarinnar að ríkjandi lífs-
skoðun þeirra, sem þær aðhyllast. Þvert á móti hafa þær fremur
en allt annað sýnt oss sannleikskjarnann í hinni gömlu helvítis-
kenningu og opinberað hinar geigvænlegu afleiðingar syndarinnar,
bæði þessa heims og annars — og því alls ekki útrýmt tvíhyggj-
unni, þó að hún birtist oss í annarri mynd en áður.
Svo er fyrir þakkandi, að íslenzka þjóðkirkjan leitast ekki við
að hefta hugsanafrelsi manna. Hún er rúmgóð þjóðkirkja, og það
er sigurmerki hennar. Ég tel það fagnaðarefni, er biskupinn yfir
íslandi viðurkenndi þann sannleika hiklaust í hirðisbréfi sínu, að
íslenzka kirkjan stæði í mikilli þakklætisskuld við spíritismann.
Þar átti hann að sjálfsögðu við sálarrannsóknir nútímans, en ekki
við neinn sektaríanisma, sem ekki er til í landi voru. Ég ætla mér
ekki þá dul að bera saman kirkjulegkn þroska íslendinga og Dana,
eins og séra Ulsdal gerir. En ég held, að sáluhjálp vor íslendinga
sé ekki í meiri hættu stödd en þeirra manna, sem ekki telja sig
mega vitja sjúkra nema með sálmasöng, eða telja það ganga guð-
lasti næst að vitna af stólnum í kvæði eftir Longfellow, af því að
hann hafi verið únítari.