Eimreiðin - 01.04.1952, Síða 41

EIMREIÐIN
STRAUMAR ÍSLANDS
113
territorium“. Svona var þetta ekki fyrir nokkrum áratugum, og
uPphaflega var sú merking orðsins alls ekki til. Landhelgi er
þvL þótt fallega fari það í máli, villihugtak, sem við ættum
a,lnað hvort að leggja algerlega niður hið allra skjótasta eða
takmarka merking þess einvörðungu við það, sem hún upphaf-
'eSa var: fiskihelgi. Einkanlega er oss þetta brýn nauðsyn, svo
°g öll gæzla orða vorra og hugtaka, meðan við stöndum í baráttu
u,n hinn forna yfirráðarétt lands vors yfir sjónum, því þetta
nafn á straumum Islands leiSir á glapstigu.
Straumar Islands (oftar þó nefndir straumar Noregskonungs
e®a straumar Noregs krónu) hétu þau hafsvæði um margar
aldir, sem yfirráðaréttur Islands og Islandskonungs tók yfir, og
heita að réttu lagi enn, því þessi heiti hafa aldrei verið úr lögum
numin. Þetta heiti ættum við nú að taka upp og innibinda í því
það, sem að réttum lögum ótvírætt í því fólst, að lands vors
lögum enn á 18. öld og fram á 19. öld, að hugmynda- og hug-
taka-villa læddist inn fyrir fáfræði landsmanna og viðleitni
st]°rnarinnar í Kaupmannahöfn til að innlima Island í Dan-
^aörku, og fyrir löngun Danastjórnar til að sníða öllu hér danskan
stakk.
Less mundi rétt að geta hér til skýringar, að þegar „fiskveiði-
Uiálið11, líka kallað „duggaramálið“, kom fyrir alþingi um og eftir
^’Sja 19. öld, virðist sjálf stjórnin í Kaupmannahöfn hafa verið
rnjög illa ag S(;r í almennum reglum þjóðaréttarins og auk þess
U'rulaus, linleg og illviljuð í landsins garð. Um alþingismennina
nkkar þá var það að segja, að þeir sýnast hafa verið algerlega
akunnandi í þjóðarétti, einnig þeir, sem bezt voru að sér, svo
Se,u Benedikt Sveinsson og Jón Sigurðsson. Á þessu mætti með
S°ðum vilja finna nokkra skýring. íslenzku lögfræðingarnir þá
101 öu verið aldir upp í dönskum háskóla, þar sem ekki mun
afa verið lögð yfrið mikil stund á þjóðarétt þá. Þeir urðu að
)uka sem beztu prófi i dönskum lögum, til þess að fá embætti
9 s^andi, þar sem giltu þó íslenzk, en ekki dönsk lög. Frístund-
Uríl s,num er því líklegt að íslenzkir laganemar þá hafi helzt
'arið til þess að skyggnast í íslenzk lög, enda ekki vanþörf á.
úttarsaga Islands var þá ókönnuð, og svo til allar sögulegar
eimildir vorar óútgefnar og annað eftir því. Hið furðanlega er,
úr kunnáttuleysinu í réttarsögu og þjóðarétti var hvorugu