Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1952, Side 51

Eimreiðin - 01.04.1952, Side 51
eimreiðin STRAUMAR ISLANDS 123 Að þessi hér nefndu fiskimörk úr tilskipun 15. ágúst 1763 eru aðeins fiskihelgi, en segja ekkert um yfirráðasvæði Islands eða konungs þess yfir sjónum, sést máske bezt á því, að hafa það í huga, að straumar Islands og Noregs tóku þá til samans yfir allt norðanvert Atlantshafið, og hafði konungur fram til þess tíma beitt þeim yfirráðarétti sínum óspart. Og þótt Noregur gæfi upp yfirráðarétt sinn yfir straumunum fyrir austan mitt haf og færði yfirráðasvæði sitt niður í eina milu fram með ströndum Noregs 1812, þá var fjærri þvi, að ísland gerði slíkt hið sama. Það hélt sínu yfirráðasvæði á hafinu óbreyttu fyrir vestan hina fornu miðhafslínu við Noreg. Og enn hefur ekkert það gerzt, er svipt hafi ísland þessum yfirráðarétti yfir hafinu. Og Islandi ber að halda dauðahaldi í hann. — En eins og öllum er kunnugt, getur yfirráðaréttur staðið algerlega einstakur út af fyrir sig sem nudum jus, alveg án starfrækrar stjómar eða framkvæmda. Að fiskihelgi-ákvæðin í tilskipun 15. ágúst 1763 séu aðeins fiskimörk, og að þau segja ekkert um strauma Islands eða yfir- ráðasvæði þess eða konungs Islands á hafinu, sést hezt á því, að þau eru endurtekning á tilskipunum konungs frá 17. öld, °g að konungur Islands og Noregs réð þá yfir öllu norður- hafinu og beitti þá þessum yfirráðarétti sínum yfir hafinu með roeiri harðdrægni en nokkru sinni fyrr eða síðar. Og engum royndi þá (á 17. öld) hafa til hugar komið, að yfirráðasvæði konungs vors á hafinu hefði verið takmarkað við það belti, þar sem hann áskildi þegnum sínum einum veiði og bannaði hana öllum öðrum. Yfirráðasvæði lands vors á hafinu var 1871, og er enn, allt annað og víðtækara hugtak en landhelgin. Það yfirráðasvæði er margfalt eldra en heitið landhelgi og eldra en þjóðarétturinn sjálfur og því ekki von, að nafnið landhelgi sé haft um það í fornum heimildum. Yfirráðasvæði fslands á hafinu hét og heitir enn straumar fslands. Og þótt það nafn á yfirráðasvæðinu virðist ekki hafa verið komið á gang hér á landi á þjóðveldistímanum, þá var þó sjálft yfirráðasvæðið orðið þá til. Og árið 1871 voru ekki aðeins til í íslenzkum lögum ákveðin takmörk landhelginnar, fiskihelginnar, heldur og yfirráðasvæðis íslands á hafinu, straum- anna. Þau ákvæði voru þá og eru enn til í Grágás og fornum

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.