Eimreiðin - 01.04.1952, Page 55

EIMREIÐIN
ÓSÝNILEGA SAFNIÐ
127
stríðsins, frá því áriS 1914, IiöfSum viS hvorki fengiS pöntun né fyrir-
spurn frá honum. Þessi bréf voru — og ]>að eru engar ýkjur — frá
næstum sextíu ára tímabili; hann IiafSi skipt viS föður minn og afa
imnn, Jjó ég minntist ekki, aS hann hefSi nokkru sinni komiS í búðina
þessi Jjrjátíu og sjö ár, sem ég liafSi verzlaS.
Allt benti til, aS hann hefð’i verið undarlegur, forneskjulegur karl,
harSur í horn aS taka, fulltrúi hverfandi manngerSar — þessara gömlu,
grinimu ÞjóSverja, sem ennþá tóra einn og einn í ýmsum smáborgum.
Öréf hans voru snoturlega handskrifuS, strikaS undir niSurstöðutölurnar
með reglustiku og rauSu bleki, og liann tiltók tölurnar ætíS tvisvar,
til aS fyrirbyggja allan misskilning. Þetta og ennfremur þaS, aS liann
OotaSi einungis smáumslög og reikningshlöS, benti til framúrskarandi
nýtni og aðsjálni. Þessi skrítnu bréf voru ætíS undirrituS nafni hans og
hátíðlegum titlum: Fyrrv. fulltrúi í landbúnaðarráSuneytinu; fyrrv. liSs-
foringi; járnkrossinn af fyrstu gráSu.
Sem hermaSur úr stríSinu 1870 lilaut liann, ef hann var enn á lífi,
vera rúmlega áttræSur. En þessi umhyggjusami, furð'ulegi og spar-
sanii niaSur var gæddur óvenjulegum ötulleik við' söfnun skurS- og
stungumynda, enda hafði liann góð'a Jjekkingu og ágætan smekk á þessu
s'iSi. MeSan ég lagði saman í huganum pantanir hans í næstum sextiu
ar — þær fyrstu voru aSeins fyrir smáupphæSir — tók ég aS gera mér
ijóst, aS þessu m ómerkilcga þorpsbúa myndi liafa tckizt, á Jjeim tímum,
er hægt var aS fá haug af hinum beztu, þýzku tréskurSarmynduin fyrir
fáein mörk, aS sanka saman, án þess nokkuS bæri á, safni af kopar-
stungum, sem myndu í hvívetna standast ströngustu kröfur hinna ný-
ríku.
ÞaS eitt, sem hann hafSi sniám saman keypt af okkur í meira en
húlfa öld, var í dag geysimikils virði, og auSvitaS mátti gera ráS fyrir,
a® hann hefSi gert góS katip hjá öSrum verzlunum og á uppboðum.
vísu hafSi engin pöntun borizt frá honum síSan 1914, en ég var
kunnugur öllu, sem viðkom listaverkasölu, til þess, aS sala slíks safns
Sæti farið framlijá mér, svo þessi undarlegi maSur hlaut enn aS vera
a h’fi, eða safnið aS vera óskert í liöndum erfingja hans.
hafSi mikinn áhuga á þessu máli, svo daginn eftir lagSi ég af
staS til
eins afleitasta þorps í öllu Saxlandi. Og þegar ég gekk eftir
nSalgötunni frá litlu járnhrautarstöSinni, fannst mér næstum óhugsandi,
ap þarna, í þessu hversdagslega umhverfi meS öllu ólistræna ruslinu, í
®,r>ni af þessum íbúSum, lifSi maður, sem ef til vill ætti í fórum sínum
aSætustu Rembrandt-mynd, koparstungur eftir Diirer og Mantegna, allar
Sjorsanilega ekta. Þegar ég spurSi í pósthúsinu, livort fulltrúi úr land-
»,u>ðarráðuneytinu væri liér húsettur, frétti ég mér til mestu furSu, að
Samli maðurinn var í raun og veru enn á lífi. Svo ég lagSi af staS heim
*>I hans — ekki án ofurlítils hjartsláttar, skal ég viSurkenna.
h'S var ekki í neinuin vandræSum meS aS rata heim til hans. ÞaS var
» annarri liæS eins af litlu húsunum, sem einhver gróðamaSur liefur