Eimreiðin - 01.04.1952, Page 60

132
ÓSfNILEGA SAFNIÐ
EIMREIÐIN
prentaSar arkir. Til þessa dags höfum viS ekki rænt hann minnstu
ánægju: liann er glaSur aS geta variS þremur klukkustundum hvern
síSdag í aS fletta safninu, tala viS hverja einstaka niynd eins og mann-
lega veru. Og dagurinn í dag myndi ef til vill hafa orSiS gleSiríkastur
— dagur, sem liann hefur þráS árum saman; tækifæri til aS sýna kunn-
áttumanni einu sinni liiS ástfólgna safn. Ég hiS ySur meS upplyftum
höndum, spilliS ekki fyrir lionura þeirri gleSi!“
Þetta var allt sagt miklu átakanlegar en cg get túIkaS. Drottinn minn,
sem kaupinaSur hef ég séS fólk, sem rænt liefur veriS á lúalegan liátt,
gabbaS af verShruninu, tælt um dýrmæta ættargripi fyrir brauSsneiS,
en í þessu falli höfSu örlögin leikiS nokkuS óvenjulegt — nokkuS, sem
hrærSi mig undarlega. AuSvitaS lofaSi ég henni aS gera mitt bezta.
ViS urSum samferSa. A leiSinni hlustaSi ég á þaS, fullur hneykslun-
ar, meS hvílíkum smánarborgunum þessar fátæku, fávísu konur höi’Su
veriS gabbaSar, og þaS styrkti þann ásetning minn aS liSsinna þeim
eftir mætti. ViS fórum upp, og varla höfSum viS lokiS upp hurSinni,
er viS heyrSum glaSIega, skipandi rödd gamla mannsins: „Kom inn!
Kom inn!“ MeS skarpri heyrn blindingjans, lilýtur hann aS hafa heyrt
fótatak okkar í stiganum.
„Herwarth var svo óþolinmóSur eftir aS sýna ySur dýrgripi sína, aS
hann sofnaSi alls ekki í dag,“ sagSi litla, gamla konan brosandi. Augna-
ráS dóttur hennar hafSi fuIlvissaS hana um loforS mitt. A borSinu biSu
staflar af skjalahylkjum, og varla hafSi gamli maðurinn þrýst liönd
mína, er liann tók um handlegginn á mér og leiddi mig aS hægindastól.
„Svona! ViS skulum byrja undireins. ÞaS er margt aS sjá, og herra-
menn frá Berlín hafa aldrei neinn tíma. í þessu fyrsta skjalahylki er
meistarinn Diirer, og, eins og þér inunuS sjá, svo til allur. Hérna er
ágætt eintak, betra en öll hin. IVú, dæmiS sjálfur, lítiS bara á!“ Hann
benti á fyrstu myndina í hylkinu — „Stóri hesturinn“.
Hann tók meS mjúklega gælandi fingrnm, með þeirri blíðlegu var-
færni, sem menn taka á brothættum hlut, lilífSarkápu upp úr skjala-
hylkinu, og innan í henni lá auS, guInuS pappírsörk. Frá sér numinn
hélt liann upp þessu fánýta blaSi. Hann starSi á þaS í fleiri mínútur,
eins og hann sæi þaS raunverulega. Hann hélt blaðinu sem í leiSslu 1
armslengd frá augum sér, og allur andlitssvipurinn varS meS undra-
verðum hætti svipur manns, sem horfir — og sér. í augum hans, nieS
ónæmu, dauðu sjáöldrunum, brá allt í einu fyrir glampandi birtu —
var þaS endurkast frá lilaSinu, eSa stafaSi þaS af innra ljósi?
„Hérna!“ sagði liann hreykinn. „HafiS þér nokkurntíma séS fegurri
mótun? Hversu skarpt, hversu skýrt hvert smáatriSi kemur í ljós! Ég
hef boriS þaS saman viS eintakiS í Dresden, og þaS var beinlínis dauft
og flatt samanboriS viS mitt. Og svo ferillinn!11 Hann sneri blaðinu viS
og benti meS nöglinni á ákveSinn lilett hinum megin á auSu blaSinu,
svo ég leit ósjálfrátt eftir merkinu. „Þarna sjáiS þér stimpil safnarans
Naglers; hér eru nöfn Remys og Esdailes — þá grunaSi ekki, þessa