Eimreiðin - 01.04.1958, Blaðsíða 68

140
EIMREIÐIN
kvæðið Björn Sveinbjarnarson og kraftakvæðið Bréf til vinar
mins, auk fjölda annarra skáldlegra og prýðilegra kvæða. En
Guðmundur var berorður og heflaði ekki alltaf orðbragðið,
svo að á stöku stað mátti segja að nærri lægi smekkleysi eftii'
þeirrar tíðar (1902) tízku og háttum. En hvergi brást orð-
snilldin og sérkenni þau, er jafnan einkenndu þennan mikla
rithöfund og skáld. — Ég var þá 16 ára, og ég tók mig til og
skrifaði um bókina all-langt mál. Var það einkum svar til
,,Kolskeggs“. Sendi ég þetta ritstjóra einum í Reykjavík, en
sá það aldrei síðar. Mér er nær að halda að óhætt hefði verið
að birta þessa umsögn mína og að hún hafi verið sanngjörn,
— og víst var það, að ekki dulbjó ég þar meiningar mínar,
fremur en „Kolskeggur". En ég sendi ritstjóranum ekki nafn
mitt og var það, auðvitað, nægilegt til þess að greinin kom
ekki í blaði hans, þótt ekki kæmi annað til. Má ég gera ráð
fyrir, að þessi fyrsti „ritdómur" minn hafi verið fremur barna-
legur. —
Guðmundur Friðjónsson fór að búa á Sandi, varð fljótt
þjóðfrægur maður. Hann kom ótrúlega miklu í verk. Fjöl-
skyldan varð stór og efni lítil, en áhugi og dugnaður með
fádæmum. Gera má ráð fyrir að Guðmundur hafi oft sofið
lítið á þeim áratugum. Metnaður hans var mikill; hann vildi
komast af og koma sínum mörgu börnum til manndóms og
mennta — og það tókst. — Þeir af sonum hans, er ég þekki,
eru óvenjulega sannmenntaðir menn. — Guðmundur setti sci
hátt takmark, þar var enginn miðlungsbragur er til skáld-
skapar og ritmennsku kom. Hann hafði margt til að bera,
svo að til afburða mátti hiklaust telja: Gáfur, minni frábærh
dugnað og áhuga. Aftur á móti skorti hann fé og tækiferl
til þess að víkka sjóndeildarhringinn með utanferðum og þehi1
lærdómi, sem sæmdi fullkomlega hans miklu gáfum og hæú
leikum. Varð hann því nokkuð einrænn og einþykkur, eink-
um á fyrri hluta ævinnar, en vann sig upp úr því á síðan
árum er hagur hans batnaði og hann hafði ástæðu til þesS
að dveljast langtímum í Reykjavík. Hann varð, vissulega, rnik
ið skáld og nokkur kvæða hans og smásögur eru perlur, sena
vel sóma sér í kórónu íslenzkra bókmennta, — en ég tel hk
légt, að ef hann hefði hlotið það uppeldi og menntun, sen1