Eimreiðin - 01.04.1958, Blaðsíða 41

EIMREIÐIN
113
inu verið lýst sem „brennandi ekka, er heldur áfram öld
eftir öld og deyr upp við strönd eilífðarinnar." „Aðeins það,
sem letrað er með blóði, er einhvers virði,“ sagði Nietzsche að
lýsa lífsharmi. — Nóbelsskáldið síðasta Albert Camus segist
dá tvennt mest: nóttina og hafið, það sem í senn er friðsælt og
ógnum fyllt, því þannig birtist lífið. — Hugsandi maður
spyr þann nýfædda: Hvaðan kemur þú? Og hinn deyjandi:
Hvert ferð þú? Allt, sem hann veit, er, að sá nýfæddi grætur,
en sá í andarslitrunum titrar. Lífið er undur, sköpun almættis.
Það er sigur eyði og tóms. Kaos óskapnaður varð kosmos al-
heimur. Slíkt er upphaf lífs. Hve djúpar rætur þessi túlkun
a. skal ekki gleymt. „Lífið er orusta, en mestur sigurinn að
sigra sjálfan sig.“ Líf birtist aðeins sem átök við niðurrifsöfl,
jafnt í hug sem heimi. „Lífið er starf, máttur frá ókunnri upp-
sprettu innra.“ Sú var skilgreining heimspekingsins Christian
Sibbern. „Sú gleði gefst, að lífið göfgast í því nýja sem finnst,“
er áletrun heiðursmerkja Nóbels, en tilvitnun í Virgil.
Dauði og líf. Flestir menn á jörð helga sérstakar hátíðir á
vori hverju þessum andstæðum. Hefur svo verið um alda-
raðir.
Ex oriente lux, ex occidente lex. Úr austri ljós, úr vestri
% Svo hljóðar orðtak gamalt. Að austan bárust trúarhug-
^iyndir og siðspeki. Þar er upphaf dauða- og lífshátíða á vori.
Sumar þjóðir ltéldu aðeins lífshátíð, þannig Kínverjar. Til-
Veran öll er tveggja afla og kölluðu Kínverjar yang og yin.
Yang er himneskt, bjart og ylríkt, — yin jarðneskt, dimmt og
kalt. Vor og liaust sameinast yang og yin og skapa sumar og
Vetur. Um vor bar himinninn sigur úr býtum. Þá var haldin
hátíð lífs og æsku, því fögnuður æsku eykur lífi mátt.
Annars staðar bar vitund dauðans ægihjálm yfir. Þannig á
^gyptalandi á hátíð helgaðri Osiris, guðinum, sem dó, en
reis upp að nýju.
Semítar héldu dauða- og lífshátíðir að vori og til þeirra á
Slðurinn rætur sínar að rekja svo sem ræktur var í Evrópu.
Hrikkir nefndu guðinn, er hátíðirnar helguðust, Adanis. Heit-
‘Ó er semitískt og merkir Herrann.
Sagnir Adanis eru sveipaðar miklu skrúði: Fögur mær,
Hyrra að nafni, varð þunguð að sveininum. Fyrir æðri mátt