Eimreiðin - 01.04.1958, Blaðsíða 67

GuSmundur FríSjónsson
eftir Þorstein Jónsson.
Það mun hafa verið veturinn 1928, síðari hluta, að ég kom
í hús Garðars stórkaupmanns Gíslasonar á Laufásvegi.
Þar var þá, meðal annarra, staddur Guðmundur skáld Frið-
jónsson frá Sandi. Ég hafði, auðvitað, lesið margt eftir hann,
kvæði, sögur og ritgerðir. Auk þess hlustað á fyrirlestra hans.
En þetta var í fyrsta sinn er ég hitti Guðmund og talaði við
hann. Urðum við samferða vestur í Miðbæ, og komst ég þá
aÓ því að skáldið var í húsnæðishraki, meðan hann dveldi
hér í bænum. Svo stóð á, að herbergi var laust í íbúð minni,
°g gat ég því boðið honum að búa hjá okkur nokkrar vikur.
Þetta varð upphaf að góðri vináttu og langri; ég held hún
hafi ekki látið á sjá, meðan hann lifði.
Fyrsta sagan, sem ég las eftir Guðmund, kom í Eimreið-
mni og heitir Dansinn og dauðinn. Þá var ég barn að aldri,
hef aldrei lesið hana síðan, en man hana enn. Hún var af
llngri stúlku, er varð fyrir vonbrigðum á dansleik. Var ekki
asjáleg né lokkandi fyrir karlmennina og enginn varð til að
tygja henni heim. Þetta var í sveit, hríð brast á og stúlkan
varð úti. Þótt saga þessi jafnist, vafalaust, hvergi nærri, að
S®ðum við beztu sögur skáldsins, koma þó þegar fram í henni
margir beztu kostir hans: þrekmikið, rishátt, fagurt og sér-
kennilegt mál, samúð með smælingjum og olnbogabörnum
hfsins og djúpur skilningur á lífi manna.
Svo kom út bók Guðmundar Friðjónssonar, kvæðin Úr
^leimahögum. Bók þessi kom ekki þá þegar fyrir mínar sjónir,
aftur á móti las ég hinn fræga ritdóm „Kolskeggs“ um kvæð-
ln. þar sem öllu er snúið öfugt og einungis reynt að gera lítið
Ur kvæðunum á hinn háðulegasta hátt. Þótt ég væri ekki gam-
aE> fannst mér þetta undarlegur ritdómur og náði í bókina.
^ar voru þá kvæði eins og Ekkjan við ána, Jón gamii, stór-