Ægir - 01.01.1925, Blaðsíða 18

10
ÆGIR
ils virði fyrir alla, er sigla umhverfis
land, og mikill styrkur þeim, er leita
þurfa hafna í náttmyrki. En veruleg
bjargráðatæki geta þeir ekki talist, enda
hvergi skoðaðir það.
Eina verulega bjargráða-ráðsíöfunin,
sem gerð hefir verið siðari árin, er hin
nýja tilskipun um öryggi skipa og báta.
Synd væri að segja, að sú reglugerð sé
eigi nógu itarleg. Hitt mun sanni nær,
að höfuðókostur hennar sé, að hún sé
alt og löng. Talin með, ýms lítilsvarð-
andi atriði, sem lítt mögulegt er að upp-
fylla. Af því getur auðveldlega leitt, að
hin meir varðandi ákvæði verði lika að
vettugi virt og reglugerðin nái fyrir
bragðið siður tilgangi sínum. Og svo
hafa reyndir menn ávalt látið sér um
munn fara, að reglugerðin beri það með
sér, að hún sé skrifstofuverk, þ. e. að of
miklu þýðing úr samskonar lagabálkum
erlendum, en of lítið tekið tillit til hér-
lendra staðhátta. En þetta stendur alt til
bóta. Kosta verður kapps um að berja i
brestina í þessu efni. Fella það úr, sem
óframkvæmanlegt er og þarílaust, og
bæta það, sem á kann að vanta. í fram-
tiðinni ætti slík reglugerð að verða stór
liðu’’ i þvi, að tryggja líf sjómannanna.
Og á því er enginn efl, að reglugerðin
hefir þegar unnið gagn. Margar íleytur
hafa verið látnar sitja í landi, sem ella
hefðu fengið að fljóta óáreittar, ogtrygg-
ari viðgerðir verið heimtaðar, en ella
hefði orðið.
En þótt mikið sé undir því komið,
að hafa fleyturnar ólekar og nokkurn
veginn slyrkar, þá er það ekki einhlýtt.
Dæmin sýna þráfaldlega, að traustustu
og beztu skip farast að óvöru með allri
áhöfn. Rótt gætt sé hins fylsta öryggis
méð útbúnað skipanna, þá er það út af
fyrir sig ekki nema lítill þáttur í þeirri
viðleitni, að koraa í veg fyrir manntjón
á sjó.
Þegar um þetta mál er að ræða, þá
koma mörg ráð og fyrirskipanir til greina
í senn, sem mikill skyrkur er að hverju
út af fyrir sig, en ekkert einhlítt.
k hvaða skipum er mest manntjón?
Fyrst er að athuga, af hvaða skipum
flest fólk ferst, og annað tveggja hœlta
algerlega við þau veiðiskip, eða, ef það
er eigi unt, að gera alt sem unt er til
þess að koma í veg fyrir slysin. I fljótu
bragði mætti virðast, að mannskaðarnir
væru mestir á opnu bátunum. Þeir eru
afburðaminstir, og þó oft á ferð í úfn-
um sjó. Svo er þó ekki. G. B. landlæknir
sýnir fram á 1912, að þilskipin hafi und-
anfarið verið langmestu manndrápsíleyt-
urnar. Var það vitanlega kunnugt áður.
Nær því helmingur sjódruknaðra manna
árin 1900—10 var á þilskipum, og árin
1904—10 telur hann að manntjónið á
þeim hafi numið 15 af hverju þúsundi,
þeirra er sjó stunduðu á þeim skipum.
Eftir 1910, og einkum úr áramótun-
um 1915—16, koma 30 lesta vélbátarnir
til sögunnar. Þilskipin hverfa nær alger-
lega úr sögunni á þessum árum á Suð-
urlandi og smátýna tölunni Norðanlands
og víða vestra. Ætla mætti, að manntjón
á þeim skipum væri mun minna en á
vélarlausum skipum og opnum bátum.
En reynslan sýnir annað. Eg hefi farið
yfir blöð og árbækur árin 1916—20, þar
sem allir skiptapar og nær því allar
druknanir eru skráðar, svo eigi getur
munað miklu frá hagskýrslunum. Eftir
þeim skiftast druknanirnar á skipin sem
hér segir, að meðaltali fyrir umrætt
árabil:
Af vélskipum ........................ 36°/«
Af opnum bátum ............... ........ 29°/»