Ægir - 01.01.1925, Blaðsíða 23

ÆGIR
15
sé þeirra sök. Árangurinn af þessu er sá,
að bifreiðarslys eru vonum fremur fátíð.
Enginn vafi er á þvi, að mýmörg
dæmi eru til þess, að skipráðendur hafa
teflt lifi háseta sinna i hætlu án þess
nokkur brýn nauðsyn hafi horið til.
Mörg slys hafa af þessu hlotist, og oft
hefir legið nærri tjóni. Auðvitað hefir það
ekki verið viljandi gert, heldur í þeirri
trú, að komast mætti hjá slysi. En eigi
að siður er jafnmikil ástæða til þess að
sekta skipstjóra eða svifta hann réttind-
um sínum, sannist það, að hann hafi að
þarflausu teflt lífi manna í voða, eins og
bílstjórana.
Fyrir skömmu var smákæna send í
land frá vélbát í náttmyrkri og úfnum
sjó í ólafsvik. Bátnum hvolfdi í lendingu,
að sagt er, og mennirnir fórust, allir þrir.
Þetta er eitt dæmi af mörgum, um liið
staka varúðarleysi, sem viðgengst hjá
sjómönnum þessa lands. Mennirnir á
vélbátnum hirða eigi um, að því er séð
verður á fréltunum um slysið, að fylgja
bátnum upp að landi, heldur sleppa þeir
honum frá sér út í myrkrið og halda
síðan leiðar sinnar. Oftsinnis hafa menn
druknað á þessum smáfleytum milli
vélbáts og lands, stundum á nokkur
hundruð faðma leið, oft fyrir ofhleðslu.
Vitanlega yrði skipstjóri eigi dómfeldur
fyrir sumt þessara slysa, þótt skerpt yrði
á ábyrgð þeirra í þessu efni, og það er
eigi heinlinis þeirra sök. En mæla skips-
ráðendur yfirleitt þau varúðarorð, sem
þarf, til manna, er þeir fara í land á
þessum fleytum, og gæta þeir varúðar
um, að ofmargir menn hrúgist ekki nið-
ur i þær? Eg held ekki. Slysið i ólafsvík
— eitt af mörgum af líku tægi — ber á
móti þvi. Slysið á Patreksfirði fyrir mörg-
um árum er og ýmsum minnisstætt, og
fjölmörg önnur minniháttar slys, sem
gleymast að vörmu spori. Um þau stys,
sem henda í ferðum, er nokkuð örðugra
að fást við. En allir vita, að menn fara
oft að þarflausu á vondum tímum um
tæpar leiðir, stundum ókunnugir leiðum.
I ófriðnum var oft teflt óforsvaranlega
djarflega með fólksflutning milli lands-
hlutanna, og munaði oft litlu, að slys
hlylist af. Þann sið má eigi taka upp
aftur, enda má segja, að nægar gufu-
skipaferðir falli umhverfis landið.
Varla er annað furðulegra, en hvernig
hinum fjölmörgu sjóslysum er tekið hér
á landi. Um gáleysisslysin er getið í blöð-
um og manna á meðal eins og sjálfsagð-
an hlut, sem ekki sé unt að komast hjá.
Þegar um stórfeld slys er að ræða, er
eft til samskota, og ganga þau oft greið-
lega, þvi þótt þjóðin sé deilugjörn, þá
er fólkið yfirieitt bjálpfúst, og vill létta
byrðar þeirra, er hjálpar þurfa. Það út
af fyrir sig er kristinn og fallegur siður.
Líftryggingar og slysatryggingar eru
góðar. Samskot má nota í neyð. En þau
eru neyðarhrauð fyrir veitendur, og þó
einkum þiggjendur. Róttækuslu og happa-
sælustu ráðstafanirnar í þessum efnum
eru að keppa að þvi, að fækka sjóslys-
unum. Og það er unt að fækka slysun-
um um helming. Það verður að gerast
með ströngum reglum um útbúnað skipa,
bygðum á þekkingu á islenzkri sjómensku
og innlendum staðháttum. Það verður að
gera meiri kröfur til sjómenskuhæfileika
skipstjóra, einkum hinna stærri vélbáta.
Þeim er nú haldið úti á öllum árstíðum
hjer vestra, og lætur þvi að líkindum,
að þörfin í þessum efnum er brýnni þar
en annarsstaðar. Og það verður með
öllum ráðum að innræta mönnum meiri
varúð i sjóferðum en nú á sér stað.
Fiskimennirnir eiga þar ekki einir óskil-
ið mál, heldur þjóðin yfirleitt. Björgun-