Ægir - 01.01.1925, Blaðsíða 22

14
í3E GIR
Fyrir mörgum árum var ósleitilega
unnið að þvi, að fá sjómenn til þess að
hafa lýsi í sjóferðum til varnar brotsjó-
um og við lendingar í brimverstöðum.
Hjá vélbátunum er þöríin á að hafa lýsi
meðferðis numin broít, þar sem steinolí-
an er við hendina. En æðimargar sögur
ganga af því, að steinolían hafi verið
látin ónotuð, hvernig sem yíir heíir
gengið brotsjór. Er næsta trúlegt, að
ýmsir vélbátar hafi farist fyrir þá sök,
að olían var eigi notuð rétt. Hart er það,
ef bjargráð er við hendina, en samt látið
ónotað. í því efni duga engin lagaboð né
reglur, heldur skilningur sjómannanna
sjálfra. Tilsldpunin nýja skipar meðal
annars fyrir um, að bjargbelti skuli vera
í bátunum handa hverjum skipverja.
Enginn vafi er á því, að þessi bjargbeiti
geta í mörgum tilfellum forðað frá bráð-
um bana. Þeir eru margir, sem árlega
falla útbyrðis í sæmilegu veðri af vél-
bátum og fleiri skipum, en verður nær
aldrei bjargað, þeim sem ósyndir eru.
Bjargbeltin æltu að koma hér að góðu
liði. En það er lítið gagn að því að hafa
bellin geymd i rúmum skipverja, eins og
viða á sér stað á vélbátunum. Dæmi
eru vitanlega til um, að þessi belti liafa
valdið kvalafyllri dauða manna, en ef
þau hefðu hvergi verið. Er það helzt ef
bátur sekkur og skipverjar hafa ráðrúm
til að girða sig beltum, en engrar hjálp-
ar von frá öðrum bátum eða úr landi.
En þau tilfellin eru áreiðanlega miklu
fátíðari.
Ýmsir reyndir sjómenn láta sér um
munn fara, að sjómenskunni, þ. e. stjórn
á bátum í óveðrum, fari hnignandi, og
yngri skipstjórarnir og formennirnir séu
eigi jafngóðir stjórnarar og hinir eldri. Ef
til vill er þetta að einhverju leyti »karla-
grobb« eldri mannanna, og ýmigustur
þeirra á aðförum yngri sjómannanna,
En þvi verður ekki neitað, að nú er
ekki spurt að þvi, hvort sá óreyndi mað-
ur, er býst til að taka að sér skipstjórn
á stórum eða smáum vélbát, sé góður
sjómaður. Það er spurt að því, hvort
hann afli vel. Það er og harla mikils-
vert, eigi skal því neitað. En þess verð-
ur þó fyrst og fremst að krefjast af
hverjum forráðamanni sldps, að hann
sé góður sjómaður og standi þar framar
undirmönnum sínum.
Góður sjómaður — að ekki sé rætt
um afbragðsmenn í þeim efnum — kann
mörg handtök og ráð þegar í krappann
slær. En á einu réttu handtaki og réttri
ákveðinni skipun ríður oft líf margra
manna. Að þessu er eigi gáð sem skyldi.
Það er jafnvel slegið striki yfir þetta
meginskilyrði allra þeirra, er búast til
að taka að sér forræði yfir dýrum skip-
um og óbætanlegum mannslífum. Kröf-
urnar verður að skerpa í þessu efni.
Ekki með því að heimta meiri þekkingu
í siglingafræði, eða lengri siglingatíma
skipstjóra áður en þeir öðlast réttindi.
Það mun óhætt að fullyrða, að hverf-
andi fá sjóslys hafi orskast af þekking-
arskorti í siglingafræði. Stjórn skipa i
stórveðrum, og sú forsjá, sem bjargar
skipi og mönnum þegar ofviðri ber að
höndum, ásamt kunnugleika á tæpum
leiðum, verður yfirleitt ekki numin í
skólum. En þessa kosti verður hver
skipráðandi að hafa til brunns að bera.
Og forráðamenn skipanna verða að gefa
meiri gaum að þessum atriðum en und-
anfarið.
Jafnskjótt og bifreiðaferðir hófust fyrir
alvöru hér á landi, voru settar nákvæm-
ar reglur um kunnáttu bifreiðarstjóranna
og skyldur þeirra. Ef þeim verður ein-
hver skyssa á, dæmir almenningur þá
hart. Og þeir eru óðar sektaðir eða sviftir
réttindum sínum, sannist það að slysið,