Ægir - 01.11.1944, Side 7

Æ G I R
221
l<>l(lu þau eðlileg og af brýnni nauðsyn gerð,
l>ar seni tekið hefði fyrir fiski á opnu bátana
Vegna ágangs togaranna. Og öðrum þræði
töldu svo þessir menn lítið vit í því að láta
Rretann kasta fyrir borð öllum þorskfiski,
l)egar hægt var að fá hann keyptan fyrir lit-
inn pening. Ekki mun ]>að hafa verið al-
gengt, að íslendingar, sem yfirvöldin hittu
lyrir í erlendum togurum, hlytu sektir fyrir
dælsku eða orðhákshátt við þau, en þó bar
]>að við. Þannig var Arnbjörn Ólafsson í
Keflavik dæmdur í Landsyfirrétti 2. april ár-
>ð 19()0 í 200 kr. sekt eða 00 daga fangelsi til
Vai’a fyrir að vaða upp á embættismann með
osniánum og skammaryrðum“, er hann var
að gegna embætti sínu. Embættismaðurinn,
seni fvrir þessu varð, var Franz Siemsen,
sýslumaður í Hafnarfirði, en hann hafði 15.
september 1898 farið út í togarann „Cuckoo“
l'l ]>ess að reka landsréttar gegn skipstjóra,
°g var Arnbjörn þar fvrir. Arnbjörn var
e>nn af þeim mönnum, sem mjög mikil mök
liafði við enska togaramenn, og höfðu marg-
u’ a honum illan hifur fyrir vikið. Vel má
lesa 'milli línanna, hvernig andaði i garð
Arnbjörns, i smá fréttaklausu i Þjóðólfi 21.
111 arz 1899. Er þar greint frá því, að togari
lrá Hull haf'i strandað á Meðallandsfjöru, en
niannhjörg orðið. Loks segir svo orðrétt:
>*Skipverjar voru 11 að tölu og hinn 12.
Arnbjörn Ólafsson fvrrv. bakari í Keflavík,
en nú upp á síðkastið trúnaðarmaður og
fylgifiskur botnvörpuveiðanna, er oftar en
einu sinni hefur verið kærður fyrir ólevfileg
niók við þessa útlendu vfirgangsseggi. Lá nú
)'ð sjálft, að hann kynni ekki oftar frá tíð-
’ndum að segja.“ Svipaður er tónninn í ísa-
1 °Id, þár sem sagt er frá þessu sama atviki.
^að, sem meðal annars vakti fyrir Arnbirni
'neð því að kynnast náið togaraútgerð, voru
hugmyndir hans um íslenzka togaraútgerð,
l)ví að hann var eindregið þeirrar skoðunar,
aö íslendingar ættu sem fyrst að hefjast
landa í þeim efnum. Og þegar að því kom,
að fyrsti togarinn var keyptur hingað til
*ands, yar hann með í ráðum, eins og nánar
'erður vikið að hér síðar.
Utlendingar hefja hér togaraútgerð.
Þegar í byrjun árs 1899 fóru að berast
fregnir hingað til lands um að útlendingar
ætluðu, ásamt ýmsum tilgreindum íslending-
um, að byrja hér togaraútgerð á sumri kom-
anda. Þessar fiskisögur flugu fljótt og viða,
eins og oft vill verða, þegar i aðsigi eru nýj-
ungar, sem menn hafa mjög skiptar skoðanir
á. Fyrst í stað var erfitt að henda reiður á
því, hvað hæft mundi í þessum fregnum, því
að mikið skorti á, að þær væru samhljóða.
En þrátt fyrir það mörkuðu þessar fregnir
gleggri skil manna á meðal um þessi mál.
Naumast verður á því villzt, að sá flokkur-
inn var stærri, sem var andvigur því, að hér
yrði stolnað til togaraútgerðar. Þessi fylking
manna skiptist í tvennt, og var afstaða hvors
hópsins mörkuð af gerólikum forsendum.
Annars vegar voru þeir, sem ekki máttu
heyra togaraútgerð nefndá og óskuðu hátt og
í hljóði að geta vísað norður og niður öllu
því togarastóði, sem héldi sig við strendur
landsins. Hins vegar voru þeir, sem verzlun
höfðu við erlenda togara. Þeir kusu að skip
þessi væru sem flest hér við Iand. Andstaða
þeirra við innlenda togaraútgerð, ])ótt ekki
væri nema nafnið eitt, hvggðist á ótta við
takmörkun á þessum viðskiptum. Og ástæð-
an fyrir þessum ótta var meðal annars sú, að
kvisazt hafði, að þeir, sem hér ætluðu að
reka togaraútgerð, vildu kaupa allan þorslc-
fisk, er til næðist, af enskum togurum, með