Ægir - 01.09.1945, Blaðsíða 25

Æ G I R
199
]>að Jjóst, að við þurfum mikið og margt
að bæta hjá okkur. Og við getum það. Við
þurfum að hagnýta okkur þá kunnáttu,
sem við höfum í þessum efnum, svo við
verðum samkeppnisfærir hvað vörugæði
snertir.
Áður en ég Jýk |>essari skýrslu, vil ég
fara hér nokkuð fleiri orðum um hrað-
frystihúsin og' freðfisksmatið, til skýringar
fyrir þá, sem ekki hafa fylgst með þessum
iðnaði hér á landi frá byrjun.
Þessi iðnaður, að hraðfrysta innpökkuð
l'iskflök, er ekki nema 10 ára hér á landi,
eða rúmlega það. Hann hefur göngu sína
á slæmum árum, þegar lítið var um fjár-
niuni, og var styrktur af Fiskimálanefnd,
sem hugsanleg lyftistöng fyrir íslenzkan
sjávarútveg, og sést það bezt nú, að það
var mikið og þarft átak, er Fiskimálanefnd
gerði þar í fyrstu.
Margir athafnamenn og samvinnufélög,
sem þá réðust í að koma upp slíkum fyrir-
tækjum, höfðu takmarkaða fjármuni, og
var eðlilegt að margt væri af vanefnum
gert, hvað áhöld og útbúnað snerti, og er
ekki ámælisvert á þvi stigi málsins. Þar við
bættist það, að lítil þekking var á því
fyrstu árin, hvernig haganlegast mætli
fyrir koma húsum og' útbúnaði við slíka
framleiðslu. Þetta höfum við nú verið að
læra af reynslunni öll þessi ár, og' reynslan
er alltaf góður skóli. Svo koma ófriðarárin.
Og vegna mikillar eftirspurnar ]>á eftir
þessari vöru ræðst fjöldi manns í þessar
framkvæmdir. Þá kemur það, að æ verður
örðugra með öflun nauðsynlegra tækja og
oft verður að byrja framleiðslu með illa
útbúin hús og' áhöld, af þeim ástæðum. Það
er því nokkur áslæða til, að þessi útbún-
aður er ekki sem skyldi hjá oklcur, því að
við ýmsa erfiðeika hefur verið að etja.
Það mætti því segja sem svo, að nú
slöndum við á tímamótum í þessum iðn-
aði, og á ég þar við, að við höfum feng'ið
allgóða reynslu hvernig við eigum að búa
um vöruna til annarra þjóða og hvaða
áhöld og útbúnaður er okkur haganleg-
astur. Einnig er þessi iðnaður búinn að
veita peningum inn i landið og orðinn það
stór, að hann ætti að þola umbætur, og
vegna þess stóra hluta þjóðarinnar, sem á
afkomu sína undir honum, verður hann
að þola það.
Þá er það matið.
Frá byrjun hefur alltaf verið eftirlit með
þessum iðnaði, l'yrst framkvæmt nokkur
ár af Fiskimálanefnd og síðan af Sölumið-
stöð hraðfrystihúsanna og Sambandi ísl.
samvinnufélaga í sameiningu.
Nú í rúmlega eitt ár hefur svo verið
framkvæmt lögbundið ríkismat með iðn-
aði þessuin.
Það er víst, að matið er mjög nauðsyn-
legt vegna allrar samræmingar’ og vöru-
vöndunar yfirleilt, og þótt stutt reynsla sé
enn komin á starfsemi þess, þá bendir hún
í rétta átt.
Það er of langt mál að lýsa skipulagi
matsins hér, enda margt sem er í undir-
búningi nú því til bóta og eflingar í fram-
tíðinni. Eg veit að allir aðilar vilja gera
sitt til þess að greiða fyrir matinu, því það
er öryggi fyrir gengi þessarar vöru á er-
lendum markaði, og' hagsæld allra, sem að
þessu vinna, allt frá sjómanninum sem
veiðir fiskinn til forstjórans, sem selur
hann sem fullunna vöru.
Ég óska að taka það fram hér, að ég
mun eins og' áður aðstoða menn sem þess
óska, með heppilegt vinnufyrirkomulag og
útvegun á áhöldum lil þess að bæta það.
Ég vænti þess líka, að allir aðilar, sem að
þessu standa, aðstoði við og sýni skilning á
framkvæmd matsins.
Þá vil ég lýsa ánæg'ju minni yfir þeirri
ákvörðun Fiskimálanefndar, að byggja ný-
tizku hraðfrystihús. Ef þetta hús verður,
sem það auðvitað á að vera, búið öllum
þeim nýtizku áhöldum er nú þekkjast, þá
getur það orðið landsmönnum góður skóli
i þvi, hvað hægt er að gera, ef rétt áhöld
eru notuð. Einnig hef ég hugsað mér, að
það gæti verið gotl að halda námskeið með
matsmönnum l'reðfiskjar Vonandi verður
þetta hús þannig útbúið, að það geti hag-
nýtt allt, sem úr sjQnum kemur, og fram-