Ægir - 01.12.1978, Blaðsíða 21

Er fyrirkomulag loðnu-
löndunar bóta vant?
Umræður um grein dr. Ingjalds Hannibalssonar
Grein dr. Ingjalds Hannibals-
sonar, sem hér fer á undan, er
úrdráttur úr doktorsritgerð, sem
hann varði við Ríkisháskólann
í Ohio á síðastliðnu vori. Hefur
ritgerð þessi, sem jafnframt er
hægt að nota sem undirstöðu í
reiknilíkan fyrir tölvu, vakið
mikla athygli allra sem við
loðnnuiðnaðinn starfa og kynnt
hafa sér efni hennar.
Sé gengið út frá því, að nóg sé
af loðnu í sjónum og þar með
af nógu að taka, þá leikur verð-
mæti þess umframhráefnis, sem
e.t.v. væri hægt að afla með
betri og meiri hagræðingu við
loðnulöndun, strax á hundruðum
milljónum króna í útflutnings-
verðmæti. Eins og oft vill
verða hafa menn skiptar skoð-
anir um hvernig hagræðing á
þessu sviði verði best fram-
kvæmd, og hvað sé mögulegt
eða ómögulegt að gera með til-
liti til hinna mörgu óvissu at-
riða, aðallega mannlegra og
veðurfarslegra, sem þar koma
inn og erfitt getur verið að
setja undir mælistiku. Aftur á
móti eru menn á einu máli um
að það þurfi, og sé tímabært,
að taka þessi mál til gaum-
gæfilegra íhugunar og endur-
skoðunar. Af þessu tilefni voru
eftirtaldir menn fengnir til að
taka þátt í umræðum um grein
dr. Ingjalds Hannibalssonar,
auk hans sjálfs: Dr. Björn
Dagbjartsson, forstjóri Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins,
Haraldur Ágústsson skipstjóri
á m/s Sigurði RE, Þorsteinn
Gíslason, kennari við Stýri-
mannaskólann og formaður
stjórnar Síldarverksmiðja rík-
isins og Andrés Plnnbogason
frá Loðnunefnd.
Við hefjum umræðurnar með
því að beina þeirri spurningu til
Ingjalds hvernig hann hafi
hugsað sér að framkvæma þær
hugmyndir sem hann setur
fram í ritgerð sinni.
Ingjaldur:
Það verður að reikna út t.d.
vikulega, hvernig haga á löndun
í komandi viku, en einnig þarf
að ákveða hvernig koma á hag-
ræðingunni í framkvæmd. Á
að beita flutningsstyrkjum til
þess? Á að beita lögum, t.d.
með því að loka verksmiðjum'
fyrir einhverjum stærðarflokk-
um báta í ákveðinn tíma? Þann-
ig eru margir möguleikar fyrir
hendi og menn verða að koma
sér saman um það hvaða leið-
um á að beita til þess að koma
stýringunni í framkvæmd.
Björn:
Eftir því sem ég hef gluggað
í þetta, þá held ég að þú getir
ekki beitt við þetta flutninga-
styrkjum, eða við skulum kalla
það f jarlægðabætur, því að þetta
eru ekki styrkir. Fjarlægðabæt-
ur gera ráð fyrir því að skip-
stjórinn ákveði sjálfur hvert
hann vill fara, en með þessu
móti ætlar þú að segja honum
að það sé best fyrir heildina
að hann fari á þennan og þenn-
an stað. Ég held að þetta hljóti
að gera ráð fyrir því að það sé
reiknað út hvert er best fyrir
heildina að hvert eitt skip fari
þegar það fer að landa. En við
Þorst. vorum með í því í fyrra
að láta útbúa annað líkan, sem
byggðist eingöngu á þeirri for-
sendu að hver og einn skip-
stjóri reiknaði út hvernig hann
yrði f.yrstur á miðin aftur. Út
úr því líkani fengum við það
að auka mætti aflann um 10—
12%, þó ekki frá því sem hann
varð í raun og veru 1977, held-
ur miðað við það að alltaf hefðu
verið teknar réttar ákvarðanir,
að alltaf hefði skipið farið
þangað sem það tafðist minnst
frá veiðum. Þarna gerir þú ráð
fyrir 30% aukningu, mér finnst
það nokkuð hátt, en við skulum
koma að því á eftir.
Ingjaldur:
Það sem ég reikna út er
hvernig best er að landa aflan-
um, og þá með það í huga, að
flotinn í heild eyði sem minnst-
um tíma af miðunum. Þegar sú
niðurstaða er fyrir hendi, þarf
að athuga hverjar fjarlægðar-
bæturnar þyrftu að vera, til þess
að skipstjórarnir velji löndunar-
höfn í samræmi við heppileg-
ustu skiptingu flotans á verk-
smiðjur. Má því segja, að vand-
inn sé tvískiptur. Annars vegar
að ákveða bestu skiptingu flot-
ans og hinsvegar að finna út
hverjar fjarlægðarbæturnar
þurfa að vera.
í sambandi við aflaaukning-
una, þá finnst mér ekki skipta
meginmáli hver prósentin eru.
Páll Jensson og ég höfum báð-
ir sýnt, að auka má aflann
nokkuð með tiltölulega einföld-
ÆGIR — 545