Ægir - 01.12.1980, Blaðsíða 35

(Lítið virðist vera að marka opinberar skýrslur
Færeyinga um laxveiðar þeirra í sjó. Sjá „Reyting
11. tbl. 1980). Með vaxandi umfangi þessara veiða
hefur veiðisvæðið einnig farið stækkandi og færst
norður á bóginn, og nær orðið til hafsvæðisins
milli Norður-Noregs og Jan Mayen. í þeim
löndum sem hér eiga hagsmuna að gæta, eru uppi
háværar raddir um að annaðhvort verði að stöðva
þessar laxveiðar með öllu, eða að öðrum kosti
stórlega draga úr þeim. Einkum eru Norðmenn
áhyggjufullir, þar sem komið hefur í ljós
samkvæmt merkingum, að allstór hluti þess lax
sem þarna er veiddur, er af laxastofnum
upprunnum í ám Noregs. Hversu stór hluti Noregs
er í þessum laxi er ekki á hreinu, en talið er að það
sé a.m.k. 30—50% af aflanum og telja Norðmenn
þessa þróun mála koma til með að hafa mjög
alvarlegar afleiðingar fyrir norska laxastofninn.
Eftir þessum upplýsingum er óhætt að gera þvi
skóna, að laxveiðifloti Færeyinga og Dana sé að
veiðum meðfram allri landhelgislínu okkar suð-
austur og austur af landinu. Vitað er að laxastofn-
ar úr ám íslands halda sig á þessum slóðum meðan
þeir dvelja í sjó, þar sem laxar merktir héðan hafa
veiðst á þessum slóðum. Ef fram heldur sem horfir
með þennan veiðiskap, þá eru allar stórfelldar
áætlanir hérlendis um ræktun og hafbeit á laxi
draumsýnir einar og úr sögunni. Þykir mörgum
mörlandanum sem nú sé tími til kominn að beita
Færeyinga einhverjum þrýstingi til að hætta lax-
veiðum í sjó, eða að einhverjar lámarkshömlur séu
á þeim veiðiskap, og að sem fyrst verði teknar upp
viðræður við þá um þessi mál, svo og þær veiði-
heimildir sem þeir njóta í íslenskri landhelgi.
Ankannalegt verður að telja, að við íslendingar
sem höfum lífsviðurværi okkar að stórum hluta af
sjávarútvegi, skulum ekki fyrir löngu vera búnir að
koma okkur upp veiðarfæratilraunatanki, þar sem
margsannað er notagildi þeirra og sparnaður fyrir
þá sem i þessum atvinnuvegi standa og er ótrúlegt
að ekki megi fá einhversstaðar fé til að reisa slíkan
tank, sem kostar lítið eða ekkert meira en lúxus-
einbýlishús nú til dags.
Frakkar urðu fyrstir Evrópubúa til að byggja til-
raunaveiðarfæratank árið 1967, og var hann
byggður í Boulogne-sur-Mar, stærsta útgerðarbæ
þeirra, en þaðan er aðallega gert út á togveiðar.
Strax og tilraunir hófust í tanknum, kom fram hin
mikla hagræðing sem felst í þvi að hægt er að gera
breytingar á veiðarfærum, án þess að þurfa að
eyða til þess dýrmætum tíma frá veiðum. Síðan
tankurinn var byggður í Boulogne-sur-Mar hafa
verið gerðar margar mikilvægar breytingar bæði á
botn- og flottrollum. Stærsti kosturinn er að sjá
má með eigin augum hvernig trollið bregst við í
réttu umhverfi, eftir því sem aðstæður og annað
breytist, s.s. aukinn toghraði, misjafnlega langir
togvírar úti, stytting eða lenging á gröndurum
o.s.frv. Með því að taka upp mjög stóra möskva í
vængjum og skver hefur verið hægt að auka
toghraðann og opnun trollsins allverulega án þess
að mótstaða netsins í sjó hafi neikvæðar afleiðingar.
Frumkvæði Frakka var fljótlega þess valdandi
að aðrar þjóðir riðu á vaðið og hefur árangurinn af
þeirra veiðarfæratilraunum ekki látið á sér standa,
sem sést best á því, að allir þeir tankar sem byggðir
hafa verið eru í stanslausri notkun og langir biðlist-
ar veiðarfærasérfræðinga, skipstjóra og neta-
gerðamanna, sem vilja komast að með breytingar
sínar og hugmyndir.
Nú hafa Frakkar lokið við að byggja nýjan veið-
arfæratilraunatank í Lorient sem kostar £159.000
(218 millj. ísl.kr.), en tankurinn sem þeir byggðu í
Boulogne-sur-Mar kostaði aðeins £22.000 (30
millj.ísl.kr.). í hinum nýja tank hafa þegar verið
hafnar tilraunir með nætur og bendir allt til þess,
að ávinningurinn að því að geta fylgst nákvæmlega
með því hvernig þær vinna í sjónum verði ekki
síðri en þegar tilraunirnar voru hafnar með trollin.
Veiðarfæratilraunatankar koma jafnframt að
góðum notum við þjálfun og kennslu hjá sjó-
manna- og iðnskólum og eru óspart notaðir sem
kennslutæki þar sem þeir eru fyrir hendi.
Framhald á bls. 659.
Nót í veiðarfæratilraunatanki.
ÆGIR —651