Ægir - 01.03.1981, Blaðsíða 30

Mörgum finnst tími til kominn að menn almennt
fari að losa sig við gamla hleypidóma varðandi
fiskveiðar með togveiðarfærum innan hinna
gömlu landhelgislína, hvort heldur þær kallast
þriggja, fjögurra eða tólf sjómílna.
Sjórinn umhverfis landið er auðlind okkar og
hana verður að nýta á þann skynsamlegast og hag-
kvæmasta hátt sem frekast er unnt. Sú stefna að
friða afmörkuð hafsvæði til að forða rányrkju og
verndar ungviði, þar sem það á við, hvort heldur er
útundir 200 mílna mörkunum, eða uppi í land-
steinum, er hið rökrétta markmið, en ekki hve
margar sjómílur frá landi þessar línur voru teikn-
aðar á sjókortin í gegnum tíðina. Þeir sem sjávar-
útvegsmálum okkar stjórna ættu sem fyrst að fá
sér gott strokleður og afmá þessa gömlu land-
helgisviðmiðanir, bæði af sjókortunum og sál
þjóðarinnar.
Þessu til áréttingar er skylt að taka dæmi, sem
sýna fánýti hinna gömlu fiskveiðilandhelgislína á
þeim tímum sem við einir ráðum öllum veiðum á
einhverjum fiskauðugustu miðum heims og berum
jafnframt alla ábyrgð á vistfræði þessa hafsvæðis.
Uppeldisstöðvar botnfiska fyrirfinnast ekki
meðfram öllu Suður- og Suðausturlandi og útaf
söndunum veiðist síst smærri fiskur uppi á þriðja
broti, en úti á tvöhundruð faðma dýpi. Útilokað er
að togveiðarfæri geti valdið hinum minnsta skaða
á þessu svæði. Annað dæmi mætti taka um skar-
kolastofninn, sem að stórum hluta vex úr sér innan
land-,,helgireita” okkar, þjóðinni til stórskaða.
Mörg okkar auðugustu kolamiða eru upp í harða
landi, sum svo nemur nokkrum tugum eða hundr-
uðum metra frá fjöruborðinu. Á þeim slóðum sem
mest er um kolann heldur hann sig aðskildum fra
öðrum fisktegundum, eða e.t.v. væri réttara að
segja að aðrar fisktegundir einhverra hluta vegna
forðist hann. Hér fyrr á árum kom það fyrir að
togbátar skruppu innfyrir hinar helgu línur og
fengu sumstaðar að jafnaði uppí 5-6 tonn 1
hálftíma holi af hlemmistórum og spikfeitum kola-
Hafrannsóknastofnunin hefur í hinum árlegU
skýrslum sínum um „Ástand nytjastofna á ÍS'
landsmiðum og aflahorfur”, talið að ná megi allt
að 10.000 tonna varanlegum hámarksafla á ári af
skarkola, en meðalafli siðastliðinna tiu ára hefut
verið um 5.400 tonn. Á s.l. ári var hann samkvæmt
bráðabirgðatölum aðeins um 5.200 tonn.
Margir sjómenn er kolaveiðar hafa stundað vilja
halda því fram að kolastofninn geti gefið meira af
sér en Hafrannsóknastofnunin telur í sínum skýrsl-
um, og eins að mörg okkar auðugustu kolamiða
séu í dag lítt þekkt, eða jafnvel óþekkt, þ.e. þekk-
ing um þau hafi glatast á undanförnum árum.
Tímabært er, og þó fyrr hefði verið, að hafrann-
sóknaskip verði sent gagngert til lengri tíma í kola;
rannsóknir og þarf ekki stórt skip til þeirra hluta. I
þessum kolaleiðöngrum þyrfti að skrá öll kolamið
við landið og yrði það eitt út af fyrir sig mikið
verkefni að leita uppi allar þær kolableyður sem er
að finna á hinum ólíklegustu stöðum. Einnig þyrf11
að fara fram gagnasöfnun hjá gömlum sjómönn-
um um hvar þessara miða sé helst að leita, en þeim
fer nú óðum fækkandi sem stunduðu kolaveiðar
með dragnót hér áður og fyrr.
Þegar nákvæmar upplýsingar liggja fyrir um alh
er kolann varðar, er hægur vandinn að fylgjast
með veiðunum, og leyfa ætti þeim fiskiskipum sem
áhuga hefðu fyrir þessum veiðum, að taka kolann
þar sem mest væri af honum og með þeim veiðar-
færum sem best hentuðu.
Á s.l. ári fengu 5 bátar leyfi til að stunda drag'
nótaveiðar á takmörkuðu svæði í Faxaflóa. Gengu
veiðar, vinnsla og sala á kolanum vel og skilað'
þessi útvegur mjög góðum arði öllum þeirn
handa er þar komu nálægt. Að lokum má geta þess
til gamans, að einhver albestu kolamið landsins ern
í Þistilfirðinum og má mikið vera ef höfnin á Þórs-
höfn er ekki kjaftfull af kola hluta úr ári hverjm
150 —ÆGIR