Ægir - 01.03.1981, Blaðsíða 19

Aœtlað rekstraryfirlit fiskveiða tn.v. verðlag í
°któber 1980 eftir fiskverðsákvörðun, miðað við
áœtlað aflamagn ársins 1979. (M.kr.).
Fjöldi togara
Tekjur alls
“• GJöld alls
H- Hreinn hagn-
aður
öfúttóhagnaður
H/A. ioo
Bátar án Minni Stærri
loðnu skut- skut-
21-200 brl. togarar togarar Satntals
66 15 81
61.274 69.350 20.281 150.905
62.440 72.427 20.774 155.641
-h 1.166 ^3.077 4-493 4-4.736
4.440 5.174 1.068 10.682
-5- 1,9% -M,4% 4- 2,4% 4-3,1%
hugasemd: Tekið hefur verið tillit til 8% hækkunar fiskverðs
og hækkunar á olíugjaldi í 7,5% og hækkunar á
olíu 8/10 1980. Tekið er tillit til beinna og ó-
beinna áhrifa vegna gengisbreytinga.
^taða útgerðarinnar í árslok 1980
^e8ar þetta er skrifað þann 9. febrúar, liggur
enn e^ki fyrir fiskverð sem taka átti gildi um ára-
mótin.
1 upphafi ársins lagði Þjóðhagsstofnun fram
mkstrarreikning fiskiskipaflotans 1979. Sam-
Væmt honum var afkoman á árinu 1979 verri en
^tlað hafði verið.
Sérstaklega vekur athygli hve léleg afkoma
m'nni togara var á árinu, en hagur þessa flota
efur farið síversnandi frá árinu 1977 eins og sjá
ma
a löflunni t.v.
Svo sem fram kemur í framangreindu yfirliti, þá
j!ar afkoma ársins 1979 neikvæð um 4,6°/o þrátt
^rir hina gífurlegu aflaaukningu á því ári.
1 yfirstandandi fiskverðsákvörðun hefur mikið
verið
rmtt um breytingu vanskilaskulda útgerðar-
'Unar í föst j^n 0g er r£tt ag víkja nokkrum orðum
að þvj
‘Uskuldir útgerðarinnar.
jg ngna gífurlegrar hækkunar á olíu á árunum
u 1980 samfara afar lélegum rekstrarskilyrð-
ntSerðarinnar þessi ár, söfnuðu útgerðirnar
s^ru*e8Um olíuskuldum. Þannig er talið að van-
emhSl<Ul^r utgerðarinnar við olíufélögin i sept-
er s-l. hafi numið um 14 milljörðum króna.
jj 1 *a s.l., sumar gerðu olíufélögin með sér sam-
j^ulag um innheimtu vanskilaskulda.
var £tla samlcomulag byggðist á því að útgerðinni
þv' §ert staðgreiða úttekt hverju sinni, ásamt
' a^ greiða 20% af úttektinni uppí eldri skuld.
j^0 nnfremur var ákveðið í framangreindu sam-
mulagj ag Jnnheimta dráttarvexti þ.e. 4,75%
manaðarlega.
Ekki er annað hægt, en að telja framangreinda
innheimtuaðferð harkalega í hæsta máta. Það er
mín skoðun að hin gífurlega aukning á útlánum
olíufélaganna fyrri hluta ársins 1980 hafi tafið
verulega fyrir því, að augu ráðamanna opnuðust
fyrir hinum gífurlega rekstrarvanda útgerðarinnar.
Ég vil gjarnan í þessu sambandi vekja athygli á
þeirri staðreynd að síendurtekin lækkun oliu-
gjaldsins frá því það náði hámarki síðari hluta árs-
ins 1979, hlýtur að eiga nokkra sök á því hvernig
staða útgerðarinnar gagnvart olíufélögunum er
orðin. Forsenda olíugjaldsins þegar það var fyrst
sett á í upphafi ársins 1979 var sú, að óeðlilegt væri
að sjómenn högnuðust á hækkun olíu á heims-
markaði, og því þyrfti að veita tekjum til útgerðar-
innar framhjá hlutaskiptum.
Þessi rök eru enn til staðar varðandi þetta atriði,
og eru þær deilur sem orðið hafa um olíugjaldið á
Alþingi því lítt skiljanlegar.
Svo sem ljóst er, þá nema vaxtagreiðslur útgerð-
arinnar af olíuskuldum gífurlegum fjárhæðum
m.v. núverandi skuldastöðu. Erfitt hefur reynst að
taka tillit til þessara vaxtagreiðslna við framreikn-
ing á rekstrarskilyrðum útgerðarinnar og eru vextir
því að mati útvegsmanna verulega vanmetnir í hin-
um opinberu rekstraráætlunum, en þær liggja til
grundvallar við ákvörðun fiskverðs hverju sinni.
Um miðjan desember s.l., þá tilkynnti sjávarút-
vegsráðherra að ráðstafanir hefðu verið gerðar til
þess að um helmingi vanskilaskulda útgerðarinnar
við olíufélögin yrði breytt í föst lán til 5 ára.
Það hefur komið fram opinberlega að skoðun
útvegsmanna og forstjóra olíufélaganna þriggja er
sú, að ógjörningur er að fallast á þær hugmyndir
sem uppi eru um lánskjör á lánum þessum.
Framangreindar hugmyndir eru þær, að lánin
verði m.v. lánskjaravísitölu og beri tæplega 2%
vexti. Sé litið til breytinga á lánskjaravísitölu á s.l
ári, þá hækkaði hún um 54,5% á árinu og sé litið
til hækkunar á lánskjaravísitölu á s.l. mánuðum
þá samsvarar hún um 70% hækkun sé m.v. heilt
ár.
Það er því ljóst að lítill ávinningur er af því fyrir
útgerðina að taka slík lán, þau eru öllu verri ef eitt-
hvað er, en það vaxtafærslufyrirkomulag sem nú
tíðkast.
Breyting vanskila í Fiskveiðasjóði í föst lán.
Þann 18. desember s.l. gaf sjávarútvegsráðherra
út reglugerð um breytingu vanskila í Fiskveiða-
ÆGIR — 139