Ægir - 01.03.1981, Blaðsíða 14

en hvað sem ofan á verður í þessu máli, þá er ljóst
að markaður fyrir saltfisk í Portúgal er áfram stór.
Útflutningur til Spánar hefur farið sívaxandi und-
anfarin ár. Á árunum 1974 og 1975 keyptu þeir um
8.500 tonn á ári. Árin 1976 og 1977 minnkaði
magnið niður í 6.000 tonn á ári, en hefur síðan aft-
ur vaxið upp í um 9.000 tonn árið 1978, 11.300
tonn árið 1979 og nú á síðasta ári uppí 11.800
tonn. Horfur eru á að Spánverjar auki sinn hlut
heldur, enda hafa þeirra eigin veiðar dregist saman
í kjölfar almennrar útfærslu landhelgi í 200 mílur.
Svipaða sögu má segja um Ítalíu og Spán. Út-
flutt magn þangað, sem var á árunum 1974-1977 á
milli 3.000 og 4.000 tonn á ári, hefur aukizt í um
5.500 tonn árið 1978 og í um 7.000 tonn síðustu ár.
Um síðustu áramót voru allnokkrar birgðir til af
saltfiski á Ítalíu gagnstætt því sem var í öðrum
kaupalöndum okkar og má því búast við að afskip-
anir þangað verði hægar næstu mánuðina og heild-
armagnið dragist eitthvað saman miðað við síðustu
ár.
Horfur eru á, að gríski markaðurinn geti tekið
við nokkuð meira magni árlega frá íslandi en verið
hefur síðustu ár.
Markaðsverð á óverkuðum saltfiski hafa hækk-
að nokkuð síðustu árin. Hækkun í Bandaríkjadöl-
um á milli áranna 1979 og 1980 varð að meðaltali
um 18,5%, en á sama tíma hækkaði vísitala
neysluvöru í OECD-rikjum um rúm 11% að með-
altali. Verðin eru háð verðlagi á öðrum matvælum
og framboði frá öðrum saltfisksöluþjóðum. Öll
eiga þessi viðskiptalönd okkar við efnahagsvanda
að etja. Vöruskiptajöfnuður þeirra við útlönd er
þeim mjög óhagstæður, einkum í Grikklandi og
Portúgal. Þessi lönd reyna því að draga úr inn-
flutningi og koma í veg fyrir verðhækkun á inn-
fluttum vörum, jafnhliða því sem þau reyna að
auka útflutning sinn. Atvinnuleysi í þessum lönd-
um er mikið, víða um 10%. Þá er verðbólga mjög
að því er virðist að vaxa, og er nú talin vera um
22% í Portúgal, á Spáni 16%, Ítalíu 21% og í
Grikklandi 27%. Gjaldmiðlar þessara landa hafa
að undanförnu orðið að láta undan síga gagnvart
Bandaríkjadal bæði vegna efnahagsástandsins
heima fyrir og vegna þróunar á alþjóðagjaldeyris-
mörkuðum.
Á árinu 1979 opnaðist að nýju eftir langt hlé
markaður á Ítalíu fyrir söltuð þorskflök, þegar
verðhlutfall flaka og flatts fisks breyttist flökunum
í vil og grundvöllur skapaðist fyrir þessari verkun.
Samtals voru flutt út 160 tonn af söltuðum þorsk-
flökum árið 1979. í byrjun árs 1980 tók þessi franv
leiðsla mikinn fjörkipp hér heima og hófu 40-50
fiskframleiðendur þessa framleiðslu. Samtals voru
framleidd rúmlega 2.000 tonn af söltuðum þorsk-
flökum á árinu, þar af var afskipað um 1.400 tonh'
um til Ítalíu og um 250 tonnum til annarra landa-
Vegna hins háa verðs, sem var á flökunum jókst
framleiðslan mjög mikið ekki aðeins hjá okkun
heldur einnig hjá Kanadamönnum, Grænlending'
um og Færeyingum og síðast hjá Norðmönnumi
sem juku sitt framboð verulega seinni part ársiiP
og buðu jafnframt verðlækkun. Eftir það dró ur
afskipunum og verðið lækkaði, enda ítalski mark'
aðurinn mettaður í bili. Bundnar eru vonir við, a
það takist að koma þessari afurð inn á aðra mark'
aði, og þá einkum Spán og Frakkland, og að ítalsk*
markaðurinn verði fljótlega aftur með eðlilegu'11
hætti. Sem stendur liggur framleiðsla á söltuðui11
þorskflökum alveg niðri.
Útflutningur á þurrkuðum saltfiski varð nokkrn
minni en árið 1980, eða 2.539 lestir, á móti 2.75
lestum árið 1979. Minnkunin er raunar meiri e>
þessar tölur gefa til kynna, því að á árinu tóks1
loksins að losna við gömlu birgðirnar af úrgangs
fiski til Zaire, útflutningur jókst allmikið af Þeinl
tegundum, en minnkaði af hinum eiginlega þurrk
aða fiski. Minnkunin kom einkanlega niður á uI
flutningi til Brasilíu. Eftir að hin margumtalað3
innborgunarskylda var felld niður, komu innflut’1'
ingsleyfi í staðinn, og voru þau veitt með slíku111
semingi að seld partí biðu oft mánuðum saman el
ir að hægt væri að opna ábyrgðir og senda vörutia-
Dró þetta að sjálfsögðu úr áhuga á sölum u
Brasilíu. Aftur á móti lifnaði nokkuð yfir ef|ir
spurn og útflutningi til Frakklands og verð styrk1
ust nokkuð þar, og reyndar annarsstaðar, þar sel11
verulega dró úr framboði frá Noregi.
Þurrkun á saltfiski hefir verið á undanhaldi un
anfarin ár, og er óhætt að fullyrða að þar e
styrkjapólitík Norðmanna um að kenna. Nor
menn hafa verið, og eru, ráðandi á þurrfiskmör
uðunum og hafa selt sinn fisk langt undir kostna
arverði, enda er nú viðurkennt að styrkir norsk3
rikisins til fiskiðnaðarins nemi sem svarar 70-10° '
af öllum aflahlut norskra fiskimanna og öHulTl
kaupgreiðslum til verkafólks í fiskiðjuverunun1-
Meðan þetta heldur áfram er erfitt að sjá að u’
flutningur á þurrkuðum saltfiski frá íslandi eig>s
viðreisnar von.
134 —ÆGIR