Ægir - 01.09.1982, Síða 52

BÓKAFREGN
luítik Kriitjiukiön
Lúðvík Kristjánsson:
Vestræna
Ritgerðir gefnar út í tilefni sjötugs-
afmælis höfundar 2. september 1981.
Sögufélag 1981. 261 bls.
Lúðvík Kristjánsson ætti ekki að þurfa að kynna
fyrir lesendum Ægis. Hann var ritstjóri þessa rits
um tæpra tveggja áratuga skeið, 1937—1954, og
hefur, eftir að hann lét af ritstjórn, verið sínu
gamla tímariti og forsjármönnum þess ráðhollur
liðsmaður.
Þegar Lúðvík Kristjánsson varð sjötugur hinn
l.september 1981, þótti forystumönnum Sögu-
félags við hæfi að gefa út afmælisrit honum til
heiðurs. Með því vildi Sögufélag, forráðamenn
þess og félagar, freista þess að gjalda að litlu þá
miklu þakkarskuld, sem íslensk sagnfræði stendur
í við fræðimanninn og rithöfundinn Lúðvík Krist-
jánsson.
Afmælisritið hlaut nafnið Vestræna og mun
flestum, er þekkja eitthvað til Lúðvíks, þykja það
heiti vel valið. Hann er Vestlendingur í húð og hár
og hefur fjallað ýtarlegar um sögu Vesturlands og
Vestfjarða en flestir eða allir menn aðrir. Nægir
þar að minna á hið ágæta ritverk hans, Vestlend-
ingar.
Ritgerðirnar í Vestrænu eru átján talsins, auk
afmælisgreinar Einars Laxness, forseta Sögufé-
lags. Að minni hyggju eru þessar ritgerðir vel vald-
ar og gefa dágóða mynd af rithöfundinum og
fræðimanninum Lúðvík Kristjánssyni, viðfangs-
efnum hans og áhugamálum, efnistökum og fram-
setningu. Hér er að finna nokkrar greinar um fólk,
flest af Vesturlandi, og eru þær flestar afmælis- eða
minningargreinar.
Ritgerðir af þess tagi í bókinni eru flestar fremur
stuttar, en hnitmiðaðar og hafa að geyma mikinn
og merkilegan persónulegan fróðleik, auk þess sem
víða koma fram athyglisverðar og forvitnilegar
upplýsingar um horfna atvinnu- og lífsháttu, eink-
um við Breiðafjörð.
Af lestri þessara greina verður lesandinn margs
fróðari um það fólk, sem þar er fjallað um, en þó
finnst mér sem ég hafi af þeim kynnst mantl'nU n
Lúðvík Kristjánssyni öllu betur en þeim, sem
ræðir um. í ritgerðunum endurspeglast vir
hans fyrir því lifi, sem áður fyrr var lifað í lan ^
og hinni hörðu lífsbaráttu fólksins, auk Þess erjst
þær sýna okkur átthagatryggð, eins og hún g
best. Og víða gægist fram næmt og skemmt1 e
skopskyn höfundarins. . jt.
í annan stað er að finna í Vestrænu lengt'
gerðir og fræðilegri. Þær eru flestar um þau ir^.^
legu viðfangsefni, sem Lúðvík hafa löngum
kærust: sjálfstæðisbaráttu 19. aldar og s°
íslensks sjávarútvegs. 0g
Hér verða þessar ritgerðir ekki taldar uPP’ejn.
ekki ætla ég mér þá dul að leggja dóm á hv?r^ah£tt-
staka þeirra. Allar bera þær glöggt vitni þeim V .
um, sem jafnan hafa verið höfuðeinkenni a t
mennsku og ritverkum Lúðvíks Kristjánss
vandvirkni, glöggskyggni og stílsnilld. ., s.
í bókarlok er birt ritaskrá Lúðvíks ^r'^ajnn
sonar og mun margan undra, hve miklu maö ^
hefur komið í verk um dagana. Má Þa f
benda á, að flest meiriháttar ritverk Lu ' j
byggjast á frumrannsókn og að hann er þe
fyrir annað en að kasta höndum til verks. (
Við, sem erjum hinn grýtta akur íslenskrar * .st.
stöndum í mikilli þakkarskuld við Lúðvik
jánsson. Hann hefur unnið mikið brautryðJ*-11 ^
starf og lyft Grettistökum, ekki síst á svi
gerðarsögu og sjávarhátta. Megi honum enn S ^
margir og langir starfsdagar svo hann fal ^jst
þeim verkum, er hugur hans stendur til, — og
mörgum fleirum. pfr-
Jón P- y
500 — ÆGIR