Ægir - 01.01.1983, Side 19

stjórn og nýtingu. Spurning er samt, hvort
arftaki NA-Atlantshafsnefndarinnar hefði
ekki getað annað þessum verkefnum.
Ókostir eru, að
1- Færeyingar og Grænlendingar hafa of mikið
svigrúm til laxveiða í sjó, og raunar síst
minna en áður. Semja verður því um frekari
takmarkanir á veiðum þeirra innan ramma
umrædds samnings. Er það verri kostur, en
ef tekist hefði að fá takmarkandi ákvæði í
samninginn sjálfan, t.d. í tengslum við um-
þóttunartima. Færeyingar hafa sett fyrir-
vara, sem þeir geta hvenær sem er vísað til,
og hefði þurft að mótmæla,
2. Rússar og Svíar eru ekki aðilar,
3. ákvæði um eftirlit eru veik.
A fundum þeirrar stofnunar eða ráðs, sem sett
verður á laggirnar samkvæmt samningnum, þarf
að vinda bug að því að setja reglur sem taka tillit til
þess að laxastofn N-Atlantshafsins (Salmon Salar)
er i hættu, bæði vegna of mikils veiðiálags, svo og
vegna núverandi veiðimynsturs, sem valdið getur
urkynjun í stofninum. Auk þessa, og engan veginn
þýðingarminnst, má nefna áhrif þessa á hafbeit,
sem vonir eru bundnar við.
Þá kem ég að síðustu ályktun 40. Fiskiþings:
FJm veiðar erlendra þjóða í íslenskri fiskveiðiland-
helgi og um fiskveiöilögsöguna á NV-svæðinu.
Ég tel, þegar á heildina er litið, hafi íslensk
stjórnvöld leitast við að fylgja þeirri stefnu, sem
mörkuð er með þessum ályktunum.
Veiting veiðileyfa og samningar þar um hafa frá
upphafi miðast við hagsmuni okkar. Ég minni
strax á skjóta viðurkenningu Belgíu og Noregs á
útfærslu fiskveiðilögsögunnar í 50 og síðar í 200
mílur. Einnig má nefna þrýsting Færeyinga á
dönsk stjórnvöld í sama skyni.
Samningurinn við Belgíu hefur og reynst okkur
drjúgur, þegar litið er á þann stuðning og velvild,
sem þeir hafa sýnt í skiptum okkar við Efnahags-
bandalagið. Fáir, ef nokkrir okkar munu vanmeta
kosti viðskiptasamnings okkar við Bandalagið,
jafnvel þótt betur hafi mátt fara í ýmsum þýð-
ingarmiklum atriðum. Sókn og veiðar Belga á ís-
landsmiðum hafa mjög dregist saman undanfarin
ar- I samningnum við þá er ákvæði að finna, sem
tfyggja, að veiðar þeirra fjari smám saman út.
Fram að ágústlokum í ár höfðu þeir veitt tæplega
eitt þúsund lestir.
Samningurinn við Norðmenn er að hluta til af
sama toga spunninn, þ.e. viðurkenning þeirra á út-
færslu fiskveiðilögsögunnar á sínum tíma. Að öðr-
um hluta tengist hann viðbótarsamningum um
loðnu, kolmunna og síld og þá um leið þeirri stað-
reynd, að báðar þjóðirnar eiga sameiginlegra hags-
muna að gæta, þar sem eru göngur þessara fisk-
stofna um samliggjandi fiskveiðilögsögu beggja
ríkjanna.
Samningurinn við Færeyinga byggist á hags-
munum — ekki bara tilfinningum og frændsemi.
Um er að ræða sameiginlega fiskstofna, svo sem
karfa, grálúðu og kolmunna. í þessu tilfelli hefur
náðst við þá samkomulag um skynsamlega nýtingu
karfastofnsins. Fiskveiðilögsagan liggur saman á
stóru svæði. í þriðja lagi þótti ekki fært að amast
við þeim á meðan á fundum Hafréttarráðstefnunn-
ar stóð.
Þá fer ekki á milli mála, að Færeyingar höfðu
fiskveiðisamninginn í huga, þegar þeir samþykktu
að draga úr laxveiðum í sjó, enda þótt ekki væri
gengið nægilega langt í því efni. Og einnig þegar
þeir féllust á að hefja ekki loðnuveiðar við A-
Grænland á s.l. sumri.
Um samningaumleitanir okkar við EBE sem fer
með fiskveiðimál við Grænland enn um skeið,
gegnir að ýmsu leyti öðru máli en um þá samninga
um fiskveiðar sem við höfum gert og getið er um
hér á undan. Þar höfum við fyrst og fremst verið
að reyna að ná fram takmörkunum á karfa-,
loðnu- og rækjuveiðum við A-Grænland og sam-
komulagi um skiptingu heildarafla. Hvorki hefur
gengið né rekið í þessu efni frá því sem ég skýrði
frá á síðasta Fiskiþingi.
Við höfum ávallt neitað að tengja þessi mál við-
skiptahagsmunum, enda þótt fulltrúar EBE hafi
hvað eftir annað bryddað á þeim málum. Við-
ræður við EBE voru aftur teknar upp í sumar að
frumkvæði Norðmanna og með þátttöku okkar i
þeim tilgangi að ræða um alvarlegt ástand loðnu-
stofnsins og að ekki skyldu fara fram sumarveiðar
á loðnu. Það má skjóta því hér inn, að Norðmenn
höfðu einnig annað markmið í huga, er þeir sam-
þykktu að hefja ekki loðnuveiðar við Jan-Mayen,
og beita EBE þrýstingi í sama skyni.
Þar sem óleyst er enn deila þeirra og Dana um
mörk fiskveiðilögsögunnar milli Grænlands og
Jan-Mayen, vildu þeir með öllu móti koma í veg
ÆGIR — 7