Ægir - 01.07.1983, Síða 20

Lifur hirt í Vestmannaeyjum.
Karfalifrarbræðslan stóð í nokkur ár, en soda-
bræðslan var svo tekin upp við vinnslu á þorska-
lifrargrút og hefur verið notuð fram á þennan dag.
Skömmu eftir að saltfiskframleiðsla hófst aftur að
lokinni heimstyrjöldinni síðari fór að bera á því að
saltfiskurinn gulnaði á óeðlilegan hátt. Hérvar á ferð-
inni svonefnd saltgula, sem var þekkt vandamál víða
erlendis. Lausn þessa vandamál fannst hér hjá R.f. og
reyndist vera koparmengun í örlitlu magni í innfluttu
salti á framleiðslustöðum saltsins erlendis eða í flutn-
ingsskipunum.
Niðursoðnar og niðurlagðar vörur hafa lengst af
verið háðar eftirliti gerladeildar stofnunarinnar.
Óhætt er að fullyrða að flestar þær lagmetisafurðir,
sem komist hafa á framleiðslustig hafi hlotið meiri
eða minni prófun hjá gerladeildinni fyrst.
Af þeim lagmetisafurðum, sem beinlínis má telja
að hafi verið þróaðar á stofnuninni og eru markaðs-
vara má nefna niðursoðin þorskhrogn og lifur, lifrar-
pöstu (kæfu) auk vinnu við uppskriftir af grá-
sleppuhrognakavíar.
Hreinlætis- og hollustuhættir í fiskiðnaði voru í
gagngerðri endurskoðun á árunum um 1970, var þá á
stofnuninni unnið geysimikið starf við samningu
staðla og leiðbeininga um hreinlæti- og búnað frysti-
húsa. Bæklingurinn Handbók fyrir frystihús hefur
ætíð síðan verið notaður sem leiðarvísir í þessum
efnum.
Á síðasta áratug hafa verið gerðar umfangsmiklar
rannsóknir á gæðum eggjahvítu í fiski og fiskmjöli og
áhrifum upphitunarinnar við framleiðslu á fiskmjöli.
Seinna fóru fram rannsóknir á breytingum á eggja-
hvítu (holdafari) þorsks við mismunandi næringar-
skilyrði.
Á vetrarvertíð 1972 og 1973 var gerður saman-
burður á pækilsöltun og stæðusöltun á flöttum þorski.
Pækilsaltaði fiskurinn skilaði mun betri þyngdar-
nýtingu en stæðusaltaður fiskur bæði sem fullstaðinn
blautfiskur og þurrkaður saltfiskur. Áhrif kalsíum-
klóríðs og polyfosfata hafa einnig verið rækilega
könnuð í sambandi við fisksöltun og verður ekki
annað séð en rétt notkun þessara efna geti aukið verð-
mætasköpun við fisksöltun. Þá hafa ýmsir fleiri þættir
fisksöltunar verið kannaðir svo sem geymsla á
slægðum fiski í ís og þvottur á flöttum fiski fyrir
söltun. Tilraunaframleiðsla á fisksalti hófst á Reykja-
nesi fyrir nokkrum árum og er nú svo komið að
áformuð er 8000 tonna árleg framleiðsla á næstunni.
Saltið er unnið úr svonefndum jarðsjó og inniheldur
raunverulega eingöngu natríumklóríð og kal-
síumklóríð, en magni hins síðarnefnda má breýta
eftir vild. R.f. hefur gert allumfangsmiklar söltunar-
tilraunir fyrir Sjóefnavinnsluna h.f., til að fá úr þvl
skorið hver samsetningin ætti að vera til þess að mats'
flokkunin yrði sem hagstæðust. Þessum tilraunum ‘•l
nú lokið og skýrslur hafa verið sendar Sjóefnavinnsl
unni h.f.
Víðtækar rannsóknir hafa farið fram á framleiðsl11
fóðurs til fiskeldis. Gáfu þær það góða raun að sei
stakt fyrirtæki var stofnað til framleiðslu fiskafóðurs
samkvæmt fyrirsögn frá Rannsóknastofnuninni-
Fyrir nokkru var hér hafin framleiðsla á nýrri teg
und fóðurefna, svonefndum meltum sem unnar eru ut
hökkuðum fiski og fiskúrgangi á þann hátt að í hakki
er blandað maurasýru þar til hæfilegu sýrustigi hefur
verið náð fyrir áhrif lífhvata hráefnisins til að bre}tu
efninu í súpu án þess að rotnun eigi sér stað. Fyrlf
myndir þessarar framleiðslu eru að hluta til norsk‘ir
og danskar.
Þetta mál er komið á það góðan rekspöl að her
starfrækt sérstakt fyrirtæki í þessum tilgangi og er þat
nú að færa út kvíarnar. Þá hafa víðtækar fóður,
tilraunir farið fram bæði hér í samvinnu við R-l- °-
Danmörku með meltum sem hér hafa verið fraI|!|
leiddar úr ýmsum hráefnum. Melturnar eru mj°r ^
umfjöllunar þessa stundina og vonandi á hér eft|r ^
vaxa upp framleiðsla, sem um munar. Frekan
raunir til að vinna meltur úr slógi bæði með og a
356 — ÆGIR