Ægir - 01.12.1985, Page 48

Minningarorð:
Einar Guðfinnsson,
útgerðarmaður
Við utanvert ísafjarðardjúp,
sunnanvert, liggur Bolungarvík,
opin móti úthafsöldunni frá norð-
austri og hafnarskilyrði frá náttúr-
unnar hendi nánast engin.
Þarna hefur þó vaxið upp á
þessari öld ein hin blómlegasta
byggð á Vestfjörðum og þó víðar
væri leitað. Allt byggist það á
sjósókn ogfiskvinnslu, enda fiski-
miðin úti af Vestfjarðarkjálkanum
hin gjöfulustu. Hinn 29. október
s.I. lést Einar Guðfinnsson, út-
gerðarmaður og kaupmaður í
Bolungarvík og er á engan hallað
þó sagt sé, að enginn einn maður
hafi átt meiri þátt í því en Einar að
byggja upp atvinnustarfsemina í
Bolungarvík, sem hefur orðið
undirstaða hins blómlega byggð-
arlags.
Einar var fæddur að Litlabæ í
Ögurhreppi við ísafjarðardjúp
17. maí 1898. Sem kornungur
maður haslaði hann sér völl við
sjósókn enda stutt að sækja til
fiskjar á þessum slóðum, en 23ja
ára hóf hann vélbátaútgerð frá
Hnífsdal. Þaðan lá leiðin til Bol-
ungarvíkur, þar sem hann stofn-
aði útgerðar-, fiskverkunar- og
verslunarfyrirtæki árið 1924. Þar
með hófst sá merkilegi ferill, sem
leiddi til sífellt vaxandi atvinnu-
starfsemi í meira en 60 ár. Byrjað
var með smáskip, því hafnarskil-
yrði leyfðu ekki annað, en fljót-
lega var hafist handa um að bæta
úr því og forysta Einars í hafnar-
málum Bolungarvíkur er alkunn.
Til þess að hægt væri að stækka
skipin svo þeir Bolvíkingardrægj-
ust ekki aftur úr í samkeppninni í
veiðunum varð stöðugt að bæta
höfnina og með þrautseigju hafð-
ist það svo að nú eru þaöan gerð
út skip af þeirri gerð og stærð,
sem best henta hér við land. Fisk-
verkunin fylgdi svo veiðunum.
Snemma var byggt frystihús,
stunduð saltfisk- og skreiðar-
verkun og loks kom svo verk-
smiðja til bræðslu loðnu.
Enda þótt þessi umfangsmikli
atvinnurekstur krefðist mikils af
Einari fór þó ekki hjá því, að eftir
honum væri sóst til félagsmála-
starfa á mörgum sviðum bæði í
heimabyggðinni og utan hennar.
Ég kynntist Einari fyrst vegna
starfa hans að málefnum Fiskifé-
lags íslands. Kom hann fyrst til
fiskiþings 1942, en hafði þá áður
verið á fjórðungsþingi fiskideild-
anna á Vestfjörðum og var þar
formaður í mörg ár. Sat hann
fiskiþingtil ársins 1972. Hann var
mjög liðtækur á þingum sakir
yfirburðaþekkingar á öllu því,
sem að sjávarútvegi laut, enda
hafði hann meiri reynslu en flestir
aðrir í fjölþættum rekstri á því
sviði. Þá var hann kjörinn í stjórn
Fiskifélags íslands 1966 og sat þar
til 1972, en hafði áður verið í
varastjórn í 13 ár. Á þessum vett-
vangi störfuðum við að sameigin-
legum áhugamálum í 25 ár og var
mér það mikils virði að njóta
reynslu hans, þekkingarog hollra
ráða. Eitt af þeim málum, sem
Einar bar snemma fram á fiski-
þingi var hlutatryggingamálið.
Honum var af reynslu sinni Ijóst,
að sjávarafli geturveriðsvikull og
sveiflur í aflabrögðum geta valdið
miklu tjóni bæði sjómönnum,
sem taka hlut í afla og útgerðinni.
Hann beitti sér því fyrir því, að
þegar árið 1939 var stofnaður í
Bolungarvík hlutatryggingasjóð-
ur, sem grípa mátti til í aflaleysi
svo sjómenn gengju ekki slippir
frá þegar afli brást. Var þetta
brautryðjandastarf og vildi Einar
að slíkt fyrirkomulag yrði látið ná
til alls landsins. Hann vann því
vel að því að svo yrði og árið
1949 voru sett lög um Hlutatrygg-
ingasjóð bátaútvegsins, sem náði
til alls landsins. Síðar varverksvið
þessa sjóðs víkkað útog tóktil alls
fiskiflotans. Er ekki vafi á því að
þessi sjóðsstofnun og starfsemi
alla tíð síðan hefur orðið útgerð-
inni mikill styrkur til að mæta
erfiðleikum vegna sveiflna í afla-
brögðum.
Einar hafði á því góðan skilning
hversu mikil ábyrgð hvíldi á
honum gagnvart bæjarfélaginu
og íbúum þess í tengslum við
atvinnureksturinn. Vegna þess
hversu umfangsmikill hann var,
miðað við stærð bæjarfélagsins,
718-ÆGIR