Ægir - 01.09.1989, Síða 49

9/89
ÆGIR
497
hefur sinn teljara og á þennan hátt
fest meðalgildið á öllum rásum
yfir sama mælitímabil.
I fyrstu var teljarastaðan lesin af
Ijóstölu og færð á mæliblað en
síðan var ráðist í það að smíða
skráningartæki er tekur við
Púlsum frá mælinema, líkt og fyrr-
nefndi búnaðurinn, og sendir
síðan meðaltölin til venjulegrar
PC-tölvu. Tölvan skráir gögnin á
diskettu og vinnur úr þeim ýmsar
uPplýsingar sem hún birtir síðan á
skjá og prentara.
Olíumælir
Við olíumælinn var, eins og
áður er getið, smíðaður búnaður
er framleiðir ákveðinn púlsafjölda
fyrir hvern snúning ovalhjólanna í
mælinum. Púlsafjöldinn er talinn í
skráningrtækinu og gefur hann þá
meðalvísunina yfir mælitímabilið.
Snúningshraðamælir
Snúningshraði skrúfuöxulsins er
mældur á þann hátt að plastborði
með hvítum og svörtum röndum
er límdur á öxulinn (sjá mynd 2).
Snúningshraðaneminn sendir inn-
frarauðan Ijósgeisla til öxulsins og
nemur endurkastið. Fyrir hverja
hvíta rönd fæst endurkast og þá er
sendur púls til skráningartækisins,
er telur púlsafjöldann yfir mæli-
tímabilið. Á þennan hátt fæst
mjög góð mælinákvæmni, eða '/io
úr snúning á mínútu, miðað við
60 rendur og 10 sek. mælitíma.
Vægismælir
Þegar ákvarða þarf aflið, sem
skrúfuöxullinn flytur til skrúfunn-
ar, er nauðsynlegt að þekkja bæði
snúningshraða öxulsins og vægið
(snúningsátakið) í öxlinum.
Vægismælingin er framkvæmd
þannig að á öxulinn er límd við-
námsfilma (togviðnám, strain
gange). Þegar öxullinn flytur snún-
ingsátkið til skrúfunnar þá snýst
örlítið upp á hann með þeim
afleiðingum að yfirborð öxulsins
tognar og þá einnig viðnámsfilm-
an. Sérstakur mælisendir, sem
Mynd 2. Myndin sýnir snúningshraða- og vægismæli deildarinnar. Myndin er frá
mælingu árið 1983. Ljósmyndir með grein: Tæknideild.
festur er á öxulinn, nemur við-
námsbreytinguna og sendir þráð-
laust merki til móttökubúnaðar við
hlið öxulsins. Merkið er sent
þaðan til skráningartækisins á
sama formi og um var rætt hér að
framan, þ.e. púlsar af tíðni sem er
í beinu hlutfalli við öxulvægið.
Talning púlsanna í skráningartæk-
inu gefur sem fyrr meðalgildi öxu-
Ivægisins yfir mælitímabilið.
Átaksmælir
Á Tæknideild hefur til skamms
tíma verið notaður átaksmælir af
gerðinni Piab IS/1-5, fyrir 10
tonna hámarksátak. Aflestur er af
glugga á hlið mælsins en einnig af
sírita tengdum mælinum.
Togmæling fer þannig fram að
togvír er dreginn aftur í gegnum
aðra togblökkina í gegnum leiði-
blökk sem fest er við bryggjupolla
í landi. Vírinn er tekinn aftur um
borð í gegnum hina togblökkina
og festur þar við átaksmælinn.
Þegar skipið er spyrnumælt sýnir
mælirinn þannig helming átaks-
Mynd 3. Hinn nýi átaksmælir deildar-
innar. Myndin sýnir togviðnám á mið-
kaflanum og mælinn án hlífar og lása i
endum.