Tímarit lögfræðinga - 01.05.1985, Page 18

nytja, sem hér hefur verið fjallað um, af skýringu á ákvæðum þeirra
landskiptalaga, sem í gildi hafa verið, þegar skipti hafa verið gerð. Gilda
ákvæði viðkomandi laga, ef eigi verður ráðið af landskiptagerð eða
öðrum viðhlítandi heimildum, að skiptin hafi átt að vera víðtækari en
lögin ganga út frá sem aðalreglu.
1.4,2. Höfundai'éttur.
Höfundarréttindi geta að sjálfsögðu orðið sameign á grundvelli samn-
ings eða erfða. Þá er þess enn að geta, að ýmis dæmi eru um, að höfund-
arréttindi tveggja eða fleiri höfunda tengist sama verki. Er þar fyrst
og fremst að nefna sameiginleg verk, aðlaganir, samsett verk og safn-
verk. (Sjá hér Birger Stuevold Lassen: Sameie i opphavsrett og i opp-
havsrettslige „naboretter“ í Tfr. 1983, bls. 324 o. áfr., og W. Weincke:
Ophavsret, bls. 47-48).
a) Sameign á grundvelli samnings eða erfða.
Um slíka sameign höfundarréttinda verður sameignarreglum al-
mennt beitt. Réttarstaðan ræðst þó fyrst og fremst af þeim samningi,
sem sameignin byggist á, eða fyrirmælum í erfðaskrá, ef þau hafa
verið gefin, sbr. 2. málsgr. 31. gr. höfl. Þá verður að gera ráð fyrir því,
að sérsjónarmið í höfundarétti geti haft áhrif á úrlausn þess, hvaða
réttarreglur gildi í skiptum sameigenda út af höfundarréttindum þeirra.
b) Höfundarréttindi samhöfunda.
7. gr. höfl. fjallar um höfundarréttindi samhöfunda. Þar segir, að
tveir eða fleiri höfundar að sama verki eigi saman höfundarrétt að
því, ef framlög þeirra verði ekki aðgreind hvert frá öðru sem sjálfstæð
verk. Samkvæmt því er tvennt, sem einkennir sameiginlegt verk. 1
fyrsta lagi er um að ræða verk, sem er skapað í samvinnu höfunda. 1
öðru lagi verður verkið að vera þannig vaxið, að framlag hvers höfund-
ar um sig verði eigi aðgreint sem sjálfstætt verk. Þar ber eigi að líta
eingöngu til þess, hvort framlag það, er greina á frá, geti staðið sem
sjálfstætt verk eftir aðgreininguna, heldur og hver áhrif aðgreiningin
hafi á framlag það, sem eftir stendur. Geti síðastgreint framlag ekki
talist sjálfstætt verk eftir aðgreininguna, er um sameiginlegt verk að
ræða í skilningi 7. gr..
7. gr. höfl. kveður svo á, að höfundar sameiginlegs verks eigi saman
höfundarrétt, en ekki er nánar útskýrt, hvað í því felist. f greinargerð
fyrir frumv. til höfundalága er tekið fram, að um slíka sameign sé
það almenn regla, að til umráða og ráðstöfunar á verki þurfi samþykki
12