Ægir - 01.12.1994, Qupperneq 11

Skuttogaraöldin hefst
/ árslok 1970 urðu þáttaskil á skipstjómar-
ferli Auðuns pegar hann tók við skipstjórn á
Hólmatindi SU frá Eskifirði sem var meðal
fyrstu skuttogara íslendinga. Skuttogaraöldin
var að ganga í garð eftir síidarbrestinn mikla
árið 1967-68 og nýir tímar að renna upp.
Drœm veiði í troll á árunum eftir 1960 hafði
þau áhrif að togaraútgerðin var í mikilli lœgð
enda hugsuðu allir um síld.
Þótt íslendingar geti haldið því fram að þeir
hafi fundið upp skuttogarann voru skosku
Fairty-skuttogaramir þeir fyrstu í heiminum
sem haldið var til veiða 1954.
Auðunn tók þátt í tillögugerð um smíði
skuttogara í Ægi, skipstjóra- og stýrimannafé-
laginu, og var í sendinefnd sem gekk á fund
Gylfa Þ. Gíslasonar ráðherra og kynnti honum
Imgmyndir félagsmanna.
Aðalsteinn fónsson útgerðarmaður á Eski-
firði fékk Auðunn til að taka Hólmatind, taldi
hann rétta manninn til að kenna Austftrðing-
um ný vinnubrögð.
„Hólmatindur var ágætt skip. Hann var
með 1200 ha. Deutz-vél sem skilaði fínum
togkrafti."
Auðunn veiddi vel á Hólmatind og með því
að nota stœrri bobbinga tókst honum að nýta
vondar slóðir sem ekki höfðu nýst áður.
„En bæði þessi frönsku skip og norsku
skipin sem ég kynntist seinna vantaði öflug
spil til þess að taka stór hol."
Norðmenn kunnu ekkert að smíða togara
„Staðreyndin er sú að Norðmenn kunnu
ekkert að smíöa togara. Lagið á skipunum var
óhentugt, þau voru flatbotna eins og gúanó-
skip. Skrúfurnar voru alltof hraðgengar og
með skrúfuhring sem var bara della. Þjóð-
verjar voru búnir að prófa skrúfuhringinn
mörgum árum áður og hættu vib hann.
Menn eru enn að henda fé í þetta.
Olíueyðsla á Sigurði var 4 tonn á dag á
veiðum en norsku togararnir fóru með 5
tonn.
Enn annar galli á norsku togurunum var
sá aö það var alltof þunnt stál í skrokknum.
Það var 9-10 mm stál í skrokknum en Sigurð-
ur og fleiri nýsköpunartogarar voru með
tommu þykkt (16 mm) stál í skrokknum. Um
leið og kemur tæring í blikkið í þessum
norsku skipum þá er komiö gat.
Japönsku skuttogararnir voru líka dáiítið
gallaöir þó þeir væru ágætir að mörgu leyti.
Ég var meb Hvalbak frá Breiðdalsvík og hann reyndist algjörlega vélar-
vana. Það var vitlaus skrúfa á honum. Japanarnir voru heilt ár að basla vib
að setja á hann skrúfuhring og laga þetta en þab eina rétta hefði verið að
fá rétta skrúfu og gíra hana niður.
Þetta er ekki séríslenskt fyrirbæri. Ég var stundum að tala um þetta með-
an veriö var að smíða skuttogarana en það var aldrei hlustað á það. Gísli
Jónsson sem réði miklu um hönnun nýsköpunartogaranna var orðinn of
gamall þegar farið var að smíða skuttogarana og gat ekki komið vitinu fyr-
ir menn."
Hvemig líkaði Auðuni kennarahlutverkið um borð í skuttogurunum?
„Maöur var eiginlega tæknilegur ráðunautur og reyndi eftir bestu getu
að kenna mönnum til verka. Ég hafði velt ýmsu fyrir mér sem ekki laut
DALVÍK, SÍMI: 96 - 61670, PÓSTFAX: 96 - 61833
Við óskum viðskiptavinum og
landsmönnum öllum gleðilegra jóla
ogjarsœldar á nýju ári.
eriDnlfief
ÆGIR DESEMBER 1994 1 1