Ægir - 01.12.1999, Blaðsíða 16

einast eða fjárfesta hvert í öðru. Menn
eru ekki einungis að nýta betur kvóta,
skip og hagræða, heldur einnig búa sig
betur undir sveiflur sem ætíð verða.
Eignarhaldsbreytingar innan sjávarút-
vegs voru óvenjumiklar á árinu og all-
ar líkur á að sú þróun haldi áfram. Á
sama tíma eru menn að undirbúa
sókn í nýjar uppsjávartegundir, m.a.
með miklum endur- og nýfjárfesting-
um í skipum sínum. Aukin stærð og
styrkur fyrirtækjanna gera þeim þetta
auðveldar en ella. Þá er erfitt að skilja
við árið án þess að minnast á þær
breytingar sem við hjá SH höfum
gengið í gegn um. SH hefur á árinu
lagað sig að þeim breytingum í ís-
lensku sjávarútvegsumhverfi sem áður
var lýst. Fyrirtækið leggur nú áherlsu á
bein sam- og viðskipti framleiðenda
og erlendra markaðsfyrirtækja SH.
Þetta hefur kallað á erfiðar aðgerðir
þegar fækka hefur þurft störfum. En
eftir þær er SH reiðubúið að takast á
við spennandi verkefni á nýrri öld."
/„íslendingar stofnuðu á tíma-
bili til þó nokkurra fjárfestinga í er-
lendum sjávarútvegi. Menn hafa síð-
ustu árin lært af reynslunni hvernig
það er að reka sjávarútvegsfyrirtæki
nær og fjær. Þegar betur hefur verið
unnið úr þeim lærdómi, er ekki ólík-
legt að önnur hrina erlendra fjárfest-
inga fari af stað. Annars er viðbúið að
allt umhverfi veiða og vinnslu muni í
framtíðinni mótast meir og meir út frá
sjónarmiðum um umhverfismál. Ekki
er nóg að sanna að afurðirnar séu góð-
ar og heilnæmar, heldur þarf að sýna
fram á að vel sé gengið um auðlind-
ina, sjávarbotn ekki eyðilagður, meng-
un haldið í lágmarki og svo framvegis
Ég varð vitni að því fyrir skömmu að
Kanadamenn, nánar tiltekið á Nova
Scotia, eru komnir fram úr okkur á
vissum sviðum. Þar tók einkafyrirtæki
sig til og kortlagði sjávarbotninn í þrí-
vídd og tilheyrandi litum eftir botn-
lagi. Síðan seldi fyrirtækið öðrum út-
gerðum eintök af kortinu. Þegar þetta
16 NGÍR ■-------------------------
var rétt notað gátu menn áttað sig á
hvar fisk væri helst að finna sem jók
veiði á togtíma, sparaði olíu, og upp-
lausnin var slík að unnt var að forðast
viðkvæm svæði á botninum svo sem
kóralsvæði. Þarna haldast sem sé í
hendur hagrænar forsendur og um-
hverfisvernd. íslendingar standa að
ýmsu leyti framarlega en geta gert enn
betur á þessu sviði."
IZelcsh'ctrfovsenclitr
skulu frcnnctr
bygg'ðcimálinn
- segir BjörgótfurJóhammon, framlróa'nida-
sljóri Sildaröinnslunnar i jjeskaupstað
má rekja til ársins 1999. Sameiningar
einkenna að einhverju leiti árið 1999
þó svo að sú stærsta gangi ekki eftir
sem veldur nokkrum vonbrigðum."
, „Óvenju miklar hræringar í sjávar-
útvegi, hvort
sem horft er
til útgerðar,
vinnslu eða
sölu eru
helstu ein-
kenni ársins
1999, að
mínu mati.
Miklar breyt-
ingar urðu
hjá fyrirtækj-
um sem selja
afurðir hvort sem horft er til SH, SÍF
eða ÍS. SH vann að verulegum breyt-
ingum og sameining SÍF og ÍS er nán-
ast frágengin. Ljóst er að verulegar
breytingar í þessum geira sjávarútvegs
Björgólfhr Jóhannsson.
„Árið 1999 hefur valdið nokkrum
vonbrigðum hjá ýmsum fyrirtækjum í
sjávarútvegi sérstaklega þeirra sem eru
háðar veiðum og vinnslu uppsjávar-
fiska. Ég tel hins vegar að það megi
vænta góðs rekstrarárs á næsta ári þar
sem flestir stofnar virðast vera í góðu
horfi. Helst er óvissa með karfastofn-
ana sem getur haft töluverð áhrif á ár-
inu. Áfram má vænta þreifinga um
samvinnu eða sameiningar.
Verður fiskurinn jafh traust undirstaða
undir þjóðarbúið á nœstu öld og á þeirri
sem senn líður?
/„Mikið veltur á því hvernig fisk-
veiðistjórnunarkerfið þróast. Ljóst er
að mikil átök verða um þetta fyrir-
komulag á næstu árum. Ég reikna með
því að núverandi kerfi verði að mestu
þó svo að smærri breytingar verði
gerðar á því.
Að þessu gefnu sé ég fyrir mér að til
verði enn stærri og öflugri fyrirtæki í
sjávarútvegi sem kemur til með sam-
vinnu eða sameiningum. Þessi fyrir-
tæki verði betur í stakk búin til að
takast á við verkefni framtíðarinnar
sem felast meðal annars í öflugri
markaðssetningu. Það sem ég tel að
geti verið erfiðasta málið fyrir alla að-
ila sem koma að sjávarútvegi er
byggðamál. Ég tel að stjórnendur
landsins verði að átta sig á og viður-
kenna að sjávarútvegur getur ekki
haldið uppi dreifðri byggð í landinu.
Eitthvað annað verður að koma til.
Rekstrarforsendur verða að vera framar
byggðaforsendum. - Niðurstaða mín er
því sú að fyrirtækjum í sjávarútvegi
fækkar og þau stækka. Smærri aðilar
verða auðvitað með en einingarnar
verða öflugri og betur í stakk búnar til
að takast á við stærri verkefni á al-
þjóðavettvangi. Hluti af því er sala á
sérfræðiþjónustu sem verður þá stærri
þáttur í framtíðinni. Ég sé fyrir mér
meiri menntun inni í fyrirtækjunum
og að það verði eftirsótt að vinna hjá