Ægir - 01.12.1999, Qupperneq 45

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
Varðeldur hefur þróað sjálfvirkan útskotsbúnað sem
hlotið hefur samþykki Siglingastofnunar:
Bj örgunarbátunum
varpað frá borði
með afli knýiefna
armur, eða spyrna, sem varpar bátnum
um fimm metra út frá skipi. Tjakkur-
inn er ræstur með rafboði en stjórn-
tölvu er komið fyrir í brú skips og það-
an má með einfaldri aðgerð ræsa bún-
aðinn.
„Með því að nota iðntölvu og
þekkta nútímatækni verður einfald-
leikinn mikill við útskot björgunar-
bátsins. Þetta gerir líka að verkum að
hægt er að tengja stjórnbúnaðinn við
annan viðvörunarbúnað í skipinu og
samstilla þannig að ef t.d. fer í gang
neyðarsending frá GMDSS tækjum þá
skjóti búnaðurinn þegar út björgunar-
báti. Sömuleiðis má tengja búnaðinn
Efnafrœðingurinn Þorbjörn Friðriksson í Varðeldi er einn af fremstu sérfrœðingum
landsins í alls kyns sprengiefnum og hefur nýtt sér knýaflið til að þróa útskotsbúnað fyrir
björgunarbáta.
Snemma á þessu ári fékk sjálfvirk-
ur útskotsbúnaður fyrir björgun-
arbáta frá fyrirtcekinu Varðeldi í
Kópavogi samþykki til notkunar um
borð í íslenskum skipum. Til eru
þrjár gerðir af sleppibúnaði Varðelds
og er búnaöurinn að því leytinu til
frábrugðinn öðrum að notað er raf-
boð og knýihleðsla tii að varpa björg-
unarbátshylkinu frá skipi. Knýi-
hleðsla er nokkurs konar sprengiefni
sem þekkt er í margs konar iðnaðar-
framleiðslu, til að mynda til að
kitýja útskot á líknarbelgjum í bif-
reiðum.
Þorbjörn Friðriksson, framkvæmda-
stjóri Varðselds og efnafræðingur, hef-
ur um margra ára skeið unnið að þró-
un útskotsbúnaðarins, sem alfarið er
hans hugmynd. Þorbjörn er enda einn
fremsti sérfræðingur'hérlendis í notk-
un alls kyns sprengiefna en hann legg-
ur þó áherslu á að búnaðurinn byggi á
ferli sem vel sé þekkt í iðnaðarfram-
leiðslu og sé með öllu hættulaust. Þor-
björn segir að grunnhugmyndin hafi
kviknað árið 1991 og þá voru smíðað-
ar frumgerðir og tókust prófanir á
þeim svo vel að ákveðið var að halda
áfram að þróa búnaðinn.
„Þegar frumsmíðinni var lokið hóf-
um við að prófa búnaðinn hér hjá
okkur og síðan á Iðntæknistofnun.
Prófunarferlið hefur tekið á þriðja ár
og skotin voru vel á annað þúsundið.
Ástæðan fyrir því að prófunarferlið var
mjög viðamikið er einfaldlega sú að
við höfum alþjóðlegan markað í huga
og vildum því sýna fram á prófanir
sem uppfylla kröfur sem stofnanir á
borð við bandaríska sjóherinn og
NASA gera," segir Þorbjörn.
Eins og áður segir eru þrjár gerðir af
sjósetningarbúnaði Varðelds. Björgun-
arbáturinn hvílir í hylki sínu á sér-
stakri grind og aftan við bátinn er
við brunaviðvörunarkerfi á á svipaðan
hátt," segir Þorbjörn.
Þrátt fyrir að staðsett sé stjórntölva
fyrir sleppibúnaðinn í brú segir Þor-
björn að unnt sé að hafa neyðarrofa
fyrir búnaðinn á eins mörgum stöðum
í skipi og þurfa þyki. Þar með minnki
stórlega hætta á að enginn nái að
skjóta út björgunarbátum, ef hættuá-
stand skapist.
Aðspurður hvort rafmagnsræsing á
MÆ 45
Sverrir jónasson