Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Blaðsíða 82

78
meiri nærgætni, er tilhögunin nauðsynlegur þáttur á öruggri
og gætilegri stjórn á fjárhag almannatryggingaiinnar.
Almannatrygging þarf að hafa sín eigin framfærslutæki.
Hún þart að eiga, eða hafa undir sínum umráðum, sjúkra-
hús, sjúkraskýli, barnahæli, elliheimili og fleiri stofnanir,
sjálfstæðar eða í sambandi við aðrar eftir kringumstæðum.
Það sem fyrir er af slíku, hyrfi eðlilega með tímanum
undir forsjá tryggingarinnar og hún yrði jöfnum höndum,
og eftir því sem þörf gerðist, að koma sjer upp nýjum stofn-
unum.
Þelta væri hinn raunverulegi varasjóður tryggingarinnar.
Að visu er það einn aðalkoslurinn við almannatryggingu, að
hún þarf ekki að safna varasjóðum, neitt svipuðum að stærð,
á við það sem einkatryggingar þurfa að gera. Hitt er annað
mál, að hún verður að vera viðbúin áföllum og áraskiftum.
Varaupphæðir við slíku verða að vera því sem næst hand-
bærar og gera ekki annað gagn en rentuna. Því meira sem
lagt er í slíka varasjóði, því minna er eftir til þess að sinna
sjálfu verkefninu. Starísemi almannatryggingar miðar ekki
að því, að »ganga með bróður sinn í sjóði«, hún leggur ekki
starfsfje sitti sparisjóði, heldur í lifandi menn. Því minni sem
hinir óstarfandi varasjóðir, öryggis vegna, mega vera, því betra.
Því meira af varafje sínu, sem tryggingin getur lagt í eignir.er
nothæfar eru við starfræksluna, þvi betur fer öryggi og starf
sarnan. — Þýsku tryggingarnar höl'ðu fyrir stríðið safnað sjer
ca. 3 miljörðum marka í varasjóði og töpuðu þvi sem næst
öllu, er í peningum stóð. Slíkri söfnun er nú hætt.1)
Skifting kostnaðar.
Frá þjóðhagslegu sjónarmiöi heflr almannatrygging þann
stóra kost til að bera að hún kostar ekki neitt. Þetta liggur
í augum uppi, ef byggja má á því, sem væntanlega er óhætt,
að enginn maður falli úr harðrjetti. Það er gömul búmanns
reynsla, að það margborgi sig að fara vel með skepnur
fremur en að kvelja þær. Gildi þetta einnig um manneskjur,
er tryggingin gróðavegur fyrir þjóðfjelagið.
Frá sjónarmiði þjóðfjelagsins er ekki um kostnað að ræða
1) Sjá (Conrads) Handwörterbuch der Staalswissenschaften. VII. Bd.
Jena, 1926, bls. 636.