Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Blaðsíða 16

12
25 30°/o, rúmur fjórði hluti, þannig kominn sökum veikinda.
Fyrir 15—20°/o var ústæðan fráfall framfærslumanns, fyrir
8—10% bilun frá vinnu (Invaliditát), fyrir 7—8% ellibilun
og fyrir 3—4% slysfarir.5)
Hjer á landi voru fardagaárið 1901—2, áður en nokkurra
tryggingarráðstafana gætti, þurfamenn taldir þannig í skýrsl-
um hreppsnefnda til nefndar þeirrar er undirbjó fátækra-
lögin frá 1905:
Einhleypir þurfamenn................977
Kvæntir menn........................666
Ekkjumenn........................... 50
Ekkjur með börnum...................176
Konur með óskilgetnum börnum . 199
Munaðarlaus sveitarbörn .... 118
Samtals. 2186
Börn þurfamanna, þau eráómaga-
aldri voru, töldust............... 3246
Konur þurfamanna....................666
voru þannig samtals............... 6098
manneskjur á fátækraframfæri.
Ástæðurnar fyrir styrkþörf þurfamanna eru taldar þessar:
Ellilasleiki........................538
Geðveiki............................154
Sjónleysi...........................133
Önnur veikindi og heilsuleysi . . 620
Drykkjuskapur.......................121
»Ráðleysi« og leti..................287
Barnafjöldi og aðrar ástæður . . 516
Samtals. 2369
Þar sem tala þeirra þurfamanna, er ástæður þessar geta
náð til, er að eins 2068 (2186 118 munaðarleysingjum),
virðist nokkuð af ástæðunum tvitalið, enda hljóta ýmsar
fleiri ástæður að liggja til styrkþurftarinnar eu taldar eru,
þó eigi sje hægt að sjá þær af skýrslunum.3) Um eina af
1) Sjá ritgerð eftir K. Kumpmann: Arbeitslosigkeit und Arbeitslo-
senverzicherung i H. W. B. der Staatsxvissenchaften. 1. Bd. bls. 805.
2) Tölurnar hjer að framan eru teknar eftir Skýrslum um þurfa-
menn og munaðarlaus sveitarbörn, fátækraframfæri þeirra, aldur og
ástand fardagaárið 1901—2, með hliðsjón til sveitareikninganna 1895—
1899, eftir Guðjón Guðlaugsson. Rvík. 1905. Er skýrslan fylgiskjal við
nefndarálit fátækra- og sveitarstjórnarmálanefndarinnar, er skipuð var
13. nov. 1901. Er mikill fróðleikur í skýrslu þeirri, þó hjer sje að eins
drepið á þau atriði, er snerta tryggingarmálefni.