Dvöl - 01.07.1941, Blaðsíða 70

228
D VÖL
Leyndardómar 1» 1 aðgr æn iiiiii ar
Þið kannizt öll við blaðgræn-
una, litfrumur lifandi jurta, sem
klæða jörðina í grænan búning á
hverju vori. Blaðgrænan er eitt
hið furðulegasta og dulairfyllsta
fyrirbrigði í ríki lífveranna á jörð-
unni. Margt bendir til þess, að hún
sé sjálfur lykillinn að lífsgátunni,
að til hennar megi rekja uppruna
alls lífs.
Blaðgrænan hefir verið að verki
miljónir ára. Lífssaga jurtanna er
miklu eldri en lífssaga dýranna.
Þegar við brennum bensíni á bif-
reið, olíu á lampa eða kolum í
ofni, þá njótum við orku þessa
furðulega efnis, sem var þess
megnugt að „bera sólskinið í
bæinn,“ að binda sjálft sólarljósið
í fjötra sína og geyma það í mynd
kola og olíu um óteljandi alda-
raðir.
setrinu. Hún sá barónssoninn oft,
en hann þekkti hana ekki lengur,
sem og bezt var. Hann hafði þó
leikið sér að brjóstum hennar. Og
hún hafði bjargað lífi hans og
goldið við lífi sonar síns. En hún
var frjósöm og eignaðist fleiri
sonu, sem urðu hjáleigubændur
og járnbrautarverkamenn — og
einn lenti í kastalafangelsinu.
En gamli baróninn kveið þeim
degi, er ungi baróninn skyldi
kvongast og eignast erfingja.
Hann var ekki hraustlegur. Gamla
baróninum hefði verið hughægra,
Margt af því þýðingarmesta,
sem við notum og neytum, er til
orðið vegna blaðgrænunnar, þó að
það berist okkur um ýmsar
krókaleiðir. í jurtafæðunni, sem
við neytum, og i fötum úr baðm-
ull, hör og hampi berst það okkur
beina leið. í öðrum tilfellum berst
það frá jurt til dýra og dýri til
manns í mynd kjöts og mjólkur,
ullar og leðurs.
Vísindamenn vinna nú dyggi-
lega að því að rannsaka, hvernig
starfsemi blaðgrænunnar er hátt-
að. Þeir hafa náð ýmsum merki-
legum áföngum í þeim rannsókn-
um, og nýlega var gerð uppgötv-
un, sem læknavísindin gera sér
vonir um, að kunni að hafa mikla
heilbrigðislega þýðingu.
Vísindamönnunlum er kunn
efnasamsetning blaðgrænunnar.
ef hinn litli baróninn — sá, sem
dó á barnahælinu — hefði hlotið
aðalssetrið. Og þegar hann les
bækur sínar, dylst honum það
ekki, að yfirstéttirnar eiga líf sitt
undir miskunn alþýðunnar. Og
lesi hann kenningar Darwins,
getur hann ekki á móti því borið,
að úrval náttúrunnar var þarna
fjarri því að vera náttúrlegt.
Þannig var þetta nú og því varð
ekki breytt. Læknirinn og bylt-
ingaseggirnir gátu sagt það, sem
þeim sýndist.