Melkorka - 01.05.1946, Page 16

MARIAN ANDERSON
Þegar sjaldhafnarfortjöldin í Town Hall
voru dregin frá sviðinu fyrir réttum tíu ár-
um, sáu áheyrendur hávaxna, granna stúlku
hjá stórri slaghörpu. Amerísk söngkona, víð-
kunn í Evrópu en nánast ókunn í fóstur-
landi sínu, var að hefja söngskemmtun sína.
Henni var spáð lítilli giftu, því að hún
hafði fótbrotnað á leið sinni frá Evrópu.
Enginn af áheyréndunum hafði grun um,
hvað Marian Anderson hafði í huga, hversu
mjög hún þjáðist. Fyrri söngskemmtanir
hennar á sama stað höfðu aðeins vakið litla
atliygli. Hún var ákveðin í því, að þetta
kvöld skyldi fósturland hennar veita henni
viðtöku. Meðan hún dvaldist á fyrsta tón-
inum í Heilsun Hándels í næstum því hálfa
mínútu, gleymdist henni sársaukinn. „Því,“
sagði hún, „þegar maður syngur, er hann
svo niðursokkinn í að skynja geðshræringu
tónskáldsins og ti'dka ltana fyrir áheyrend-
um, að hann gleymir sjálfum sér.“
Henni tókst svo vel að gleyma sjálfri sér,
að eftir hljómleikana kölluðu gagnrýnendur
hana „æðstu hofgyðju söngsins“.
\ kvöld mun Marian Anderson endur-
taka þessa söngskrá sína, og syngja enn einu
sinni söngva eftir Hándel, Schubert, Verdi
og Sibelius, ásamt flokki af negralögum.
Rödd hennar .hefur þroskazt á þessum árum.
Hún er orðin heimsfræg, og þó er lítillæti
eitt helzta sérkenni Jiennar.
Þetta var greinilegt, þegar hún kom á
vinnustofu mína fyrir skömmu og sagði mér
sitt hvað um ævi sína. Hún var stundum
hikandi, eins og hún bæðist jafnvel afsökun-
ar á sjálfri sér. Hún forðaðist til hins ýtr-
asta að nota fornafnið ég. Þau lofsyrði, sem
um liana hafa verið sögð, hafa ekki fyllt
hana af hroka né breytt henni svo mjög frá
litlu stúlkunni, sem fæddist og ólst upp í
negrahverfi í Suður-Fíladelfíu.
Þegar maður hlustar á hana tala, verður
honum Ijóst að í huga hennar er engin
gremja vegna þess ranglætis, sem hún hefur
orðið að þola, ekkert af þeirri gremju, sent
kom Ríkarði Wright til að skrifa bók sína
Surtur (Black boy). Þeir örðugleikar, sem
hún hefur orðið að sigrazt á í heimi hljórn-
listarinnar, hafa ekki fyllt hana hörku. Lið-
in niðurlæging og vanvirðing er gleymd, og
hún h'tur niður á alla hleypidóma, skoðar
þá sem afleiðingu fáfræði fremur en haturs.
Hún er hávaxin, tíguleg kona með mik-
inn yndisþokka og jafnvægi í skapi, hún hef-
ur skaphöfn, sem hrífur við fyrstu kynni.
Þegar hún er í jafnvægi, er breitt andlit
hennar með háum kinnbeinum alvarlegt og
virðulegt, en þegar hún syngur fyllist það af
eldi og þegar hún talar, leiftrar það af fjöri.
En stundunt má sjá snöggan sársauka
streyma upp í stór, ljómandi augu hennar.
Hún á enga fordild til. Htiri er hrein og
bein og skrumlaus. Daginn setn við höfðum
mælt okkur mót kom hún fyrir tímann, og
var í því ólík öðrum söngvurum. Þegar hún
var búin að taka ofan hattinn, gekk hún að
speglinum og snyrti á stöku stað slétt, svart
hárið.
Það var enginn hægðarleikur að fá Mari-
an Anderson til þess að tala um sjálfa sig.
Hún hló stundum vandræðalega, þegar ég
lagði fyrir hana spurningu, en hún varð ó-
feimnari þegar við ræddum um hljómlist
yfirleitt.
„Mér virðist," sagði hún, „að þegar ég
kom í fyrsta skipti til Evrópu, hafi áheyr-
12
MELKORKA