Melkorka - 01.05.1946, Page 35

landi sjálfu. Systir hennar í hinum fjöl-
mörgu Asíulýðveldum, sem eru í samband-
inu mikla, stóð á ennþá lægra stigi, hún var
blátt áfram eign karlmannsins, mátti ekki
koma nærri fjölda verksviða og varð að hylja
andlit sitt á götum úti. Meðal hennar var
lestrarkunnátta hrein undantekning, henni
var haldið niðri í fáfræði og vesaldómi, var
að öllu leyti fórnarlamb karlmannsins og
duttlunga hans.
Á einum aldarfjórðungi hafa þessar kon-
ur iiafizt til andrúms og aðstöðu, sem ekki
á sinn líka meðal vor á Vesturlöndum. Kon-
an í Ráðstjórnarríkjunum er orðin jafnoki
mannsins, ekki aðeins í orði, heldur og á
borði.
Og þetta nær ekki einungis til rússnesku
konunnar. Hér hefur ekki verið farið að
eins og svo mörgurn vestrænum nýlendu-
herrum og arðræningjum er tamt: að við-
ltalda einokun hins hvíta kynþáttar á fram-
förunum. Allir kynþættir og konur allra
kynþátta hafa öðlazt hlutdeild í hinni risa-
vöxnu uppeldisstarfsemi. Hér er sem sé um
ríkjasamband að ræða, sem telur 180 rnill-
jónir manna af mismunandi þjóðernum —
þar á nteðal nokkrum, sem ekki áttu t. d.
neitt ritmál. Þar varð því að hefjast handa
um hin allra frumstæðustu undirstöðuat-
riði. Hversu þrotlaust uppbyggingarstarf,
hvílíkan óhemju kraft og áhuga hefur ekki
þurft til þess að koma upp kennurum og
bókum og skólum og menningarstofnunum
handa slíkum tröllalýð!
Hér er um ótriilegt afrek að ræða, sem
ekkert annað þjóðskipulag í sögunni heíur
innt af hendi á svo skömmum tírna.
Lítum nú nánar á stöðu ráðstjórnarkon-
unnar. Vil ég þá fyrst taka fram, að hún hef-
ur ekki áunnið ser hana i lrinni nýajstöðnu
styrjöld. Alla tíð síðan í byltingunni 1917
hafa réttindi hennar verið boðuð og um leið
framkvæmd eins og hver annar sjálfsagður
lilutur. Ríkið hefur tekið tillit til hinna sér-
stöku örðugleika konunnar vegna móðernis
hennar, reynt hefur verið að leiðbeina henni
á allan liátt, ekki á þá lund að litið væri
á barneign hennar sem afbrot, er lient hefði
vinnukonu, heldur sem eiginleika, er gæfi
henni sérstakt gildi, eins og hún væri sá efni-
viður, sem krefðist sérstakrar nákvæmni og
umhyggju. í Ráðstjórnarríkjunum hefur
því bæði á tímabærara stigi og með allt ann-
arskonar ábýrgðartilfinningu, allt öðrum
mælikvarða en meðal annarra þjóða verið
hafizt handa um alls konar stofnanir til
hjálpar mæðrum, eins og leikstofur, dag-
heimili, barriagarða, matreiðsluskála fyrir
börn og fullorðna o. s. frv. Og með því að
konan sjálf á þar einnig sæti í öllum stjórn-
arnefndum og ákvarðandi stöðum, þá
stækka og batna og þróast þessar stofnanir
jafnt og þétt. Konunni er gert kleift að til-
einka sig starfi sínu í rólegri fullvissu þess,
að vel sé séð fyrir batni hennar. Það hefur
verið skilyrðislaust viðurkennt, að án fjár-
málalegs fullræðis sé allt tal um jafnrétti
einber hégómi. Engin þau störf er að finna
(nema þá þau, sem eru mjög heilsuspillandi,
einkum sum námavinna), sem ekki standa
henni opin til viðfangs, engin þau sæti né
stöður, að hún sé ekki þar.
Ef vér fyrst lítum á það, sem í ófriðarlandi
virðist mikilvægast, hernaðinn, þá hefur
konan, eftir því sem mér var tjáð, innt þar
stórkostlegt hlutverk af hendi, jafnvel í
sjálfri eldlínunni. Alls staðar rekst maður á
hana í einkennisbúningi, oft sem liðsforingja
og oft með hetjutákn og heiðursmerki á
brjósti.
Eg hitti t. d. einn kvenforingja og mann
hennar, sem var majór! Hann var atvinnu-
hermaður, hún í almennu verkfræðinga-
deildinni. Verksmiðjunni hennar hafði ver-
ið breytt til hernaðarþarfa, hafði lengi verið
á bardagasvæðinu, en síðan flutt til Síberíu.
Kona þessi hafði unnið svo frábær afrek í
skriðdrekaframleiðslunni og við skipulagn-
ingu tilflutningsins, að hún hafði sífellt
hækkað í tign. Sjálf kvaðst hún vera smiður
í bezta lagi og sæmilegur stjórnari. Hún var
ákveðin í háttum.en mjög vingjarnleg. Bæði
MELICORKA
31