Melkorka - 01.12.1949, Blaðsíða 13

Victoria Benedictsson
Eftir Ingu Þórarinsson
Opinberar umrœður um siðferðismál fóru
fram í Uppsölum árið 1887 og voru þar við-
staddar nokkrar eiginkonur þekktra manna
í borginni. Þessum konum var síðar bolað
út úr samkvæmislífi borgarinnar. Þær
höfðu óvirt kvenkynið. Svo takmarkað var
athafna- og hugsanafrelsi konunnar. Hrein
og dygðug kona, er hafði hnotið um ,,ó-
hreinar“ hugsanir, gat eitrað það af ævinni,
sem eftir var, með samvizkunagi. Það hlýtur
að hafa verið ærinn myrkviður um að fara
fyrir einlægan hug. Victoríu Benedictsson
var einmitt ásköpuð slík einlægni, sem and-
æfir öllu óhreinlyndi. Fyrir hana hafði bar-
áttan miklu meira gildi. Hún vildi fá að
vera sjálfstæð kona, jafningi karlmannsins.
Þegar á unga aldri tók hún að stefna að því
marki að geta séð um sig sjálf. Henni var
meinað það, hún átti að vera kyrr heima unz
biðillinn kæmi. Sökum þess þekkingarleys-
is, sem rneðal borgarastéttar 19. aldar var
álitin stærsta dyggð konunnar, lét hún tæla
sig í gæfulaust hjónaband, er varpaði
skugga á allt líf hennar. Hún hóf ritstörf, og
hún bar margt fyrir brjósti, sem hún vissi,
að var mikils virði ef hún gæti varpað á það
ljósi. Hreinskilni hennar í riti aflaði henni
margra óvina. Einn góðvin átti hún, sem
hún liafði unun af að spjalla við tímunum
saman. Hann var ellefu árum yngri en hún,
og hún var örkumla eftir ólæknandi sjúk-
dóm. Þrátt fyrir það kastaði samfélagið aur
að lienni. Menn víluðu jafnvel ekki fyrir
sér að teikna skrípamyndir af lienni í blöð-
unum, þar sem hún staulaðist áfram við
liækjur. Hún svaraði: Áfram hækjur mínar.
Af ykkur verða hnefar mínir sterkir.
Ymislegt er vitað um œviferil hennar, því
að hún lét eftir sig míkvæma dagbók og
hundruð bréfa. í þeim kemur sannleiksást
liennar fram ásamt hinni áköfu þörf hennar
fyrir að vera óháð. Hún gat ekki að sér gert
erlendis en þráði alltaf til íslands. Sumarið
1948 flytur hún svo heim og andaðist í
Reykjavík í febrúarmánuði 1949.
L;ira Eggertsdóttir Nehm var gáfuð kona
og ljóðelsk, stórbrotin í lund og heitur ætt-
jarðarvinur. Hún mun liafa ort töluvert
sér til „hugarhægðar" eins og svo margar
íslenzkar konur hafa á öllum öldunr gert,
Ijóðalestur var henni ekki einungis dægra-
stytting og listræn unun, heldur aflgjafi eins
og íslenzku þjóðinni sjálfri.
Frú Lára var fædd á Papósi í Hornafirði
17. júlí 1892, dóttir hjónanna Eggerts Bene-
diktssonar, verzlunarstjóra þar, og konu
lians Guðrúnar Stefánsdóttur frá Stafafelli í
Lóni. Fimm ára gömul fluttist luin með for-
eldrum sínum að Laugardælum í Flóa og
ólst þar upp á einu mesta nryndar- og menn-
ingarheimili Suðurlands.
Eftir 25 ára útivist fluttist hún svo hingað
heim til einkasonar síns, Gunnars Már, og
sofnaði ,,hinzta blundinn" hálfu ári seinna
á fósturjörðinni, sem hún hafði árum sam-
an þráð og unni svo heitt. Þ. V.
MEI.KORKA
85