Fróðskaparrit - 01.01.2002, Page 150

148
NEWS AND PROGRESS 2001
geva honum aðra funktión, uttan at formur-
in broytist. Staðfesting av tílíkum kann
somuleiðis skiljast sum tekin um, at ment-
anin hevur flutt seg. At staðfesta innovati-
ónir í sambandi við bát er eitt av endamál-
unum við ritgerðini.
Eitt annað endamál er at kanna sínámill-
um ávirkan millum mentan og náttúru, eitt
nú hvussu føroyingar mentanarliga og evn-
isliga hava lagað seg eftir umstøðunum, ið
havið hevði at bjóða. Burtur úr tí sjónar-
horninum fáast upplýsingar um stigið og
slagið av mentanarligari samskipan við at-
liti at havumhvørvinum, sum tíðir hava lið-
ið. Viðvfkjandi bátinum snýr hetta sjónar-
horn seg serliga um, hvussu og um hugleið-
ingar manna um sjóumhvørvið síggjast
aftur í tilevnanini av bátinum, og at meta
um stigið av mentanarligari samskipan í tí
sambandi.
Við atliti at hesum hugsjónum er kann-
ingin av traditión í sambandi við bát av-
markað til at fevna um nakrar av miðlun-
um, ið samskiftið frá fortíð til granskara
gongur ígjøgnum. Bæði av tí, at kanningin
snýr seg um tilgongd í fortíð, og at hon í
stóran mun er grundað á eldri innsavningar,
ið áður ikki eru allmannagjørdar, og endur-
minningar, sum flestar eru útgivnar á prenti
áður, er høvuðsdentur lagdur á at grunda
framløguna á ta traditión, ið er handað 1)
munnliga, 2) í skrift, 3) gjøgnum myndir4)
fornlutir, 5) sosialt lív og í ávísan mun á
traditión, ið er varðveitt 6) gjøgnum gerðir.
Kanningin er skipað í tveir partar. í fyrra
partinum (kap. 1-4) verður róðrarbáturin
kannaður og lýstur sum lutur í mun til
mentanarsøguliga tilgongd. Við atliti at
hesum verður sagt frá bátastøddum, báta-
smíði, útbúnaðinum umborð og sambond-
um og frábrigdum hesum viðvíkjandi í mun
til grannalondini. I seinna partinum (kap.
5-11) verður brúkið av bátinum kannað og
lýst, eisini samanborið við ta mentanar-
søguligu tilgongdina og við serligum atliti
at nýtíðargerðini í 19. og tíðliga í 20. øld.
Sagt verður frá um bátatal, fólkatal og fiski-
veiði, um siðvenju í sambandi við at fáa sær
ein nýggjan bát, um fiskileiðir og fiskiskap,
aðra veiðu og flutning við báti, bátsskipan
og býtið av fiskiveiðu, bátsband og bátin í
modernaðari tíð.
í einum triðja parti verða 34 gamlir róðr-
arbátar lýstir við tølum og tekningum. Hes-
in parturin er at fata sum ein liður í próv-
førsluni til fyrsta partin. Hetta er gjørt við tí
í huga, at tøl og strikur betur megna at siga
frá enn orð.
Summary
The purpose of the research was to examine
and describe the old Faroese rowing boat
and the culture attached to it in old times.
The research is carried out wilh regard to
the historical development during the peri-
od from around 1600 to around 1920 when
the role of the rowing boat in Faroese fish-
ing was on the decline.
The research is based on a functional
idea, i.e. the notion that a material thing,
such as a boat, is part of a cultural whole
that is put together of interacting entities in-
fluencing each other in the passage of time
so that research of the thing in question
must be done by taking this interaction into
consideration. It is taken for granted that in
a temporal sense mutual influence between
cultural entities is directed by reciprocal