Samtíðin - 01.03.1943, Síða 22

18
SAMTÍÐIN
POUL REUMERT:
Þegar leikarinn skapar persónur
Niðurl.
EG ÁTTI að leika Ruline lækni
og Anna Borg konu lians. í
fyrsta sinn, sem ég las þetta leikrit,
stóð allt þegar ljóslifandi fvrir luig-
skotssjónum mínum. Eg hefði þvi
undir eins getað skýrt frá því, hvern-
ig persónur leiksins litu út, hvernig
þær löluðu og fuudu til, komu og
fóru, hvernig andrúmslofti sveita-
horgarinnar var liáttað, Iýst um-
hverfi sjúkrahússins og lífi götu-
æskunnar. Skýrast sá ég þó Rulme
lækni. Hann stóð andspænis mér og
talaði í sífelln, reyndi að hrosa og
lilæja, en ávalll skein þó í vonleysið,
sem hann leitaðist við að dylja. Þessi
mannvera ofsótti mig frá morgni
lil kvölds og á nóttunni hka. Ég
losnaði fyrst við liana, þegar liún
stóð á leiksviðinu. Rostrup leikstjóri
veitti mér prýðilega aðstoð og lag-
færði persónulegan ágalla, sem oft
loðir við mig, og ég óafvitandi hafði
látið koma fram, er ég lék Ruhne
lækni, nefnilega alll of greinileg
sviphrigði samkvæ.mt því, sem hon-
um hjó í hrjósti. En við það er hug-
mvndaflugi áhorfendanna ekki leyfl
að njóta sín sem skyldi. Annars var
mér gersamlega ókleift að breyta
þessum lækni minnstu vitund. Ég
gat ekki einu sinni, þrátt fyrir mörg
tilmæli, breytt hinum Ijósa háralit
lians né losað hann við nærsýni
gleraugun. Hann var ávalll sá sami,
frá því fyrst er ég hafði séð hann!
Slik viðmiðun og hugsýni hefur það
í för með sér, að leikurinn verður
hálfvegis öfrjáls og likist svefn-
göngu. Leikaranum finnsl, að hann
sé ekki sjálfráður orða sinna né at-
hafna, heldur lúti hann annarlegri
og æðri stjórn. í raun og veru er
þetta göfug tilfinning. A þeim and-
legu hátindum, þar sem mestu varð-
ar, að samleikurinn takizt vel, teng-
ist liann órjúfandi höndum. Okkur
liafði skjátlazt mjög, cr við efuð-
umst um, að góð aðsókn mundi
verða að leiksýningunum á „Nú er
kominn dagur“. En þcgar það hafði
verið leikið 50 sinnum og ég var
spurður, hvort ég vildi leika lækn-
inn sem aðkomuleikari með öðrum
og nýjum leikendum, fann ég, að
slíkt náði engri átl og ldaut að svara
því neitandi. Hvernig átti ég að lifa
lífi Hilmars Rulme án Önnu Borg
í hlutverki Helgu. Undir lienni var
allt komið. Sakir hins bjarta, kven-
lega hreinleiks og vegna hinnar
þöglu, göfugu og gagutakaudi sorg-
ar hennar leystist úr la'ðingi hin
djúpa og ósvikna hlýja, sem lífið á
sér, og Li'eiddi mildandi friðar-
hjarma yfir hina hamslausu, misk-
unnarsnauðu og' ofhoðslegu sann-
leiksleit í leiknum „Það er kominn
dagur“.
VÆRI ef til vill liægt að
nefna dæmi um lörina eftir
hinum veginum, sem hæði er óglæsi-