Samtíðin - 01.06.1943, Blaðsíða 8

4
SAMTÍÐIN
Próf. ÓLAFUR LÁRUSSON:
Ræða til stúdenta
Flutt í rússagildi.
'iy ÝJU STÚD-
ENTAR,
stúlkur og piltar!
Þegar eg liafði
lofað að mæla
nokkur á-varps-
orð til yðar við
þetla tækifæri,
varð mér fyrst
fyrir að Imgleiða,
livaða texta eg ætti að velja i uppi-
stöðu þeirra fáu orða, sem eg segði
hér. Alti eg að velja mér „texta dags-
ins“, svo eg noti orð kirkjunnar, tala
við yður um gleði og lífsnautn stúd-
entsáranna, eins og oftast er gert
á samkomum slikum sem þessari?
Atti eg að víkja litilsháttar við orð-
um skáldsins og segja við vður:
Apollo, Bachus, aurea
sil Aphrodite vobiscum?
Átti eg að kalla þessa olympísku
þrenningu sunnan frá hinu sólhýra
Miðjarðarhafi hingað norður í
skammdegismyrkrið og biðja þau að
vera gjöful við yður og úthluta
hverju einu yðar rikulega af náðar-
gáfum sínum á stúdentsárum yðar?
Mér kom þá annar texti í hug og
valdi liann, og hann er úr allt annari
átl og allt annars efnis. Mér flugu í
hug þessar hendingar úr Bjarkamál-
um hinum fornu:
Vek-at ek yðr at víni,
né at vífs rúnum,
heldr vek ek yðr at hörðum
hildar leiki.
og hvað sem öðrum sýnist, þá sýnist
mér það eiga vel við, á þessum styrj-
aldartímum, að bjóða yður velkomin
í hóp akademiskra borgara með þess-
um orðum og tala við yður um stríð
og baráttu.
Því lifið er stríð, harður hildarleik-
ur. Þetta er náttúrulögmál, sem all-
ar kynslóðir hafa orðið og munu
verða að beygja sig undir. Til þess
hernaðar er hver maður lierskyldur,
undan þeirri herþjónustu fær enginn
skotið sér, þar „kaupir sig enginn
frí“.
Strið og baráttu sjáum vér, hvert
sem vér lítum, stríð um mikilvæg
efni, stríð um smávægileg efni, stríð í
ýmsum myndum, frá einvígum og
upp í fýlkoruslur, stríð með allskon-
ar vopnum og vígbrögðum. Allsstað-
ar er barizt um hin ytri völd og yfir-
ráð. Þjóðirnar heyja nú miskunnar-
lausa báráttu um drottinvaldið yfir
jörðinni, og beita öllum þeim vigvél-
um og vopnum, sem hugvit mann-
anna getur fundið skaðvænlegust. A
siðastliðnu sumri var tvívegis háð
óvægileg harátta um völdin í hinu
litla þjóðfélagi voru, harátta, sem
harst inn i hvern smáhrepp, jafnvel
Ólafur Lárusson