Fréttablaðið - 16.03.2010, Side 29

matur og krabbamein ● fréttablaðið ●ÞRIÐJUDAGUR 16. MARS 2010 7
● MATUR GEGN
KRABBAMEINI Heilsusam-
legt líferni er talið virka vel gegn
krabbameini. Þá er átt við að
hætta að reykja, stunda líkams-
rækt og síðast en ekki síst borða
heilsusamlegan mat. Víða eru
til listar yfir fæðutegundir sem
eiga að vera sérlega virkar í bar-
áttunni við krabbamein. Hér eru
nokkrar þeirra.
■ Brokkolí er ríkt af andoxunar-
efnum. Í sömu grænmetisfjöl-
skyldu er að finna blómkál,
rósakál og hvítkál.
■ Ber af ýmsum gerðum, bláber,
jarðarber, kirsuber og vínber.
■ Sojabaunir og aðrar baunir.
■ Te, bæði grænt og svart.
■ Grasker er ríkt af beta-karó-
tíni. Aðrir karótíngjafar eru
gulrætur, sætar kartöflur og
melónur.
■ Spínat er ríkt af andoxunar-
efnum og
lútíni. Aðrar
lútínríkar
fæðuteg-
undir eru
grænkál
og annað
grænt kál.
■ Hvítlaukur
þykir æði
góður.
■ Ananas.
■ Epli.
● BORÐIÐ ÞAÐ SEM SKÍN SKÆRAS T Ágæt þumal-
puttaregla í matreiðslu er að hafa alltaf eitthvað sérstaklega lit-
skrúðugt með, og þá annaðhvort grænmeti eða ávexti. Stað-
reyndin er sú að litirnir eru ákveðinn gæðastimpill og öll ber;
hindber, jarðarber, brómber og bláber, innihalda sérstaklega
mikið magn náttúrulegra andoxunarefna. Af andoxunarefnun-
um má nefna betakarotín, lýkópen og lútínu en það eru í raun
og veru litarefnin sem hafa að geyma andoxunarefnin.
Jarðarber koma sterk inn í þessa litadeild og eru mjög auðug
af E-vítamíni og ekki úr vegi að koma sér upp jarðarberjaplönt-
um í garðinn í sumar en vel hefur gengið að rækta þau hér-
lendis.
● ÍSLENSKIR HEILSU-
TÓMATAR Heilsutómatar
innihalda þrefalt meira magn
af andoxunarefninu Lýkópen
en aðrir tómatar. Auk þess að
gefa tómötunum rauða litinn er
lýkópen talið veita vörn gegn
hjartasjúkdómum og krabba-
meini í blöðruhálskirtli og melt-
ingarvegi. Efnið er að finna í
fleiri tegundm grænmetis en
ekki í eins miklu mæli og í tóm-
ötunum. Þó eru vatnsmelónur
ríkar af lýkópeni.
Skiptar skoðanir eru þó
um þær fullyrðingar að efnið
veiti vörn gegn sjúkdómum. Á
vefsíðuni doktor.is kemur fram
að áhrif lýkópens í manns-
líkamanum hafi ekki verið
rannsökuð til fulls þó komið hafi
fram að lýkópen hamlar vexti
krabbameinsfruma við ræktun á
rannsóknastofu. Þó er vitað að
neysla á grænmeti og ávöxtum
skiptir máli fyrir heilsuna og ekki
er verra að heilsutómatarnir eru
sætir á bragðið.
Sjá doktor.is og islenskt.is