Fréttablaðið - 21.05.2010, Blaðsíða 31

Samstarfsríki Íslands í tvíhliða opinberri
þróunarsamvinnu voru sex talsins í þremur
heimsálfum fyrir rúmu ári. Í árslok verða þau
þrjú í einni heimsálfu. Fækkun samstarfs-
landa og samdráttur í framlögum til
þróunarsamvinnu er sá veruleiki sem Þróunar-
samvinnustofnun hefur verið að laga sig að frá
því fjármálakreppan reið yfir. Haustið 2008 var
í samráði við utanríkisráðuneytið mörkuð skýr
stefna um það hvernig brugðist yrði við þeim
mikla vanda sem við blasti og var ljóst að fækka
þyrfti samstarfslöndum. Í niðurskurðinum
hefur verið kappkostað að standa við allar
samningsbundnar skuldbindingar stofnun-
arinnar.
Umdæmisskrifstofum og sendiráðum Íslands
á Srí Lanka og Níkaragva var lokað árinu 2009.
Í Níkaragva mun jarðhitaverkefni ljúka árið
2012 og stýrir því staðarráðinn verkefnisstjóri
með starfsstöð í sendiráði Finna í Managva.
Samstarf við þessi ríki hefur staðið stutt yfir,
eða frá 2005 á Srí Lanka og 2006 í Níkaragva.
Í lok þessa árs fækkar enn um eitt samstarfsríki
þegar þróunarsamvinnu við stjórnvöld í
Namibíu lýkur. Eftir standa þrjú samstarfsríki,
öll í Afríku: Malaví, Mósambík og Úganda.
Þróunarsamvinna við Namibíu hefur
staðið yfir frá því landið fékk sjálfstæði árið
1990. Einnig var Namibía í mörg ár stærsta
samstarfsríki Íslands í þróunarsamvinnu.
Viðskilnaðurinn við Namibíu markar þannig
kaflaskil í sögu alþjóðlegrar þróunarsamvinnu
Íslands.
Áherslur í þróunarsamvinnu Íslands
og Úganda verða áfram á sviði fiskimála
fullorðinsfræðslu, samfélagsþróunar í fiski-
mannasamfélögum við Viktoríuvatn og
frumkvöðlafræðslu. Nýtt verkefni á sviði gæða-
mála hófst formlega í apríl 2009 en markmið
þess er að byggja upp getu í fiskisamfélögum
og auka þekkingu á gæðamálum og markaðs-
setningu fiskafurða.
Í Malaví lauk á síðasta ári samstarfsverkefni
í fiskveiðimálum við Apaflóa og verður ekki
framhald á verkefninu. Breytingar urðu á
formi stuðnings við sjúkrahúsið við Apaflóa og
á þessu ári verður framhaldið fullorðinsfræðslu,
vatns- og hreinlætisverkefni, auk reksturs
sjúkrahússins við Apaflóa.
Í samstarfi við Mósambík er megináhersla
lögð á fiskimál og menntamál. Á síðasta ári
var brotið blað í samstarfi þessara þjóða þegar
norsk og íslensk stjórnvöld skrifuðu undir
þríhliða samning við mósambísk stjórnvöld
um stuðning við sjávarútveginn næstu fimm
árin. Um er að ræða samfjármögnun til að efla
stjórnun fiskiveiða, til rannsókna, uppbyggingar
á gæðaeftirliti, fiskeldi og til að aðstoða smábáta-
útgerð og fiskimannasamfélögin við strendur
landsins.
(Úr skýrslu Össurar Skarphéðinssonar
utanríkisráðherra til Alþingis, 14. maí s.l.)
Á tæpu ári frá því íbúar fiskimanna-þorpsins Kachanga á einni af Ssese-eyjunum úti á Viktoríuvatni
í Úganda fengu aðgang að hreinu vatni
hafa heilbrigðismálin í þorpinu tekið
stakkaskiptum, sjúkdómar eins og kólera hafa
ekki gert vart við sig og dregið hefur stórlega úr
niðurgangspestum, að sögn Kakome Aloysius,
ritara vatnsnefndar Kachanga.
Sérfræðingar í þróunarmálum hafa
margir haldið því fram að hreint vatn og
hreinlætisaðstaða sé undirstaða þess að auka
lífsgæði í fátækum löndum og algjör forsenda
þess að mörg þúsaldarmarkmiðin náist.
Aloysius í Kachanga tekur undir þetta viðhorf.
„Hér voru viðvarandi magasjúkdómar vegna
vatnsmengunar með tilheyrandi vanlíðan og
ferðum á heilsugæslustöðina,“ segir Aloysius.
„Nú bregður hins vegar svo við að fólk er
hraust, lífsgæðin hafa aukist og við erum svo
hamingjusöm,“ segir hann.
Á átta stöðum í þorpinu geta íbúar nú sótt
sér ferskt og ómengað vatn með því einu að
skrúfa frá krana. Vatnsverkefnið er hluti af
framlagi Þróunarsamvinnustofnunar Íslands í
þróunaráætlun Kalangala-héraðs sem miðar að
því að auka hagsæld og lífsgæði íbúa í þessum
strjálbýlu eyjasamfélögum. ÞSSÍ hefur einnig
komið upp þremur almenningssalernum
í bænum til að bæta hreinlætisaðstöðu og
notagildi slíkrar aðstöðu þarf ekki að draga í
efa.
„Við höfum líka aukið gæði aflans með því
að skola fiskinn upp úr ferska vatninu áður en
hann er sólþurrkaður og við verðum vör við að
hreina vatnið laðar að nýja íbúa því hér hefur
orðið talsverð fólksfjölgun,“ segir hann.
Fyrsti hluti verkefnisins var að reisa dælustöð
sem vatni úr Viktoríuvatni er dælt í og þar er
vatnið hreinsað og sýklar drepnir en eftir það er
vatninu dælt í tvo stóra tanka fyrir ofan bæinn
sem að lokum er veitt í átta vatnshana í bænum
auk þess sem vatnið nýtist löndunarstaðnum
þar sem aflinn er meðhöndlaður. Fyrst um
sinn verður vatnið ókeypis fyrir þorpsbúa en
síðar ætla yfirvöld í þorpinu að innheimta
vatnsskatt til að tryggja viðhald á búnaðinum
og sjálfbærni verkefnisins.
Aloysius segir íbúa Kachanga ákaflega
þakkláta íslensku þjóðinni fyrir þennan
stuðning sem hann segir hafa gerbreytt
fél i il hi b -Gsal, Kachanga.
Ó Á ÞR UNARM L
- upplýsingarit Þróunarsamvinnustofnunar Íslands
Ómengað vatn og hreinlætisaðstaða gerbreytir lífinu í fiskimannaþorpinu Kachanga:
Við erum bæði hraust og hamingjusöm
Samstarfsþjóðum fækkar um helming
Á Himba-
slóðum
bls. 6-7
Réttum hjálpandi hönd
- eftir Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra
baksíða
sam ag nu t ns etra
X
a
íab
bík
Úganda
Auður í
Afríku
– og systur hennar
bls. 11