Fréttablaðið - 17.06.2010, Qupperneq 26

26 17. júní 2010 FIMMTUDAGUR
timamot@frettabladid.is
AFMÆLI
HRAFN
GUNN-
LAUGSSON
leikstjóri er
62 ára.
PÁLL
MAGN-
ÚSSON
útvarps-
stjóri er 56
ára.
ANDRÉS
SIGUR-
VINSSON,
leikari og
leikstjóri,
er 61 árs.
HELGA
ARNAR-
DÓTTIR
fréttakona
er 31 árs.
MERKISATBURÐIR
1900 Fyrsta póstferð með varn-
ing og fólk í fjórhjóla
hestvagni, fer frá Reykja-
vík austur í sveitir.
1907 Íslenskur fáni, blár og
hvítur, fyrst dreginn að
húni um landið.
1911 Háskóli Íslands settur í
fyrsta sinn á aldarafmæli
Jóns Sigurðssonar forseta.
1941 Alþingi kýs Svein Björns-
son fyrsta ríkisstjóra Ís-
lands.
1944 Stofnun íslenska lýðveld-
isins formlega lýst yfir á
Þingvöllum og stjórnar-
skrá lýðveldisins staðfest.
1959 Íþróttaleikvangurinn í
Laugardal vígður.
1980 Ísbjarnarblús Bubba
Morthens kemur út.
BARRY MANILOW ER 67 ÁRA
„Kannski telst púkó að vera
Barry Manilow-aðdáandi.
Mér þykir leitt að aðdáend-
ur mínir líði fyrir áhuga
sinn. En utangarðsmenn eru
ekki utangarðs á meðal ann-
arra utangarðsmanna.“
Barry Manilow er þekktur fyrir
hjartnæmar ballöður.
Jón Sigurðsson, oft nefndur Jón forseti, fæddist
þennan dag fyrir 199 árum. Hann var helsti leiðtogi
Íslendinga í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar á 19.
öld, en fæðingardagur hans var valinn sem þjóð-
hátíðardagur Íslendinga þegar lýðveldið Ísland var
stofnað 17. júní 1944.
Jón fæddist á Hrafnseyri í Arnarfirði á Vestfjörð-
um. Á uppvaxtarárunum stundaði Jón nám hjá
föður sínum en fluttist til Reykjavíkur átján
ára og tók stúdentspróf 1829. Í höfuðstaðn-
um kynntist hann verðandi eiginkonu
sinni, Ingibjörgu Einarsdóttur. Hjónin voru
bræðrabörn.
Jón nam málfræði, íslenskar bókmenntir
og sögu við Kaupmannahafnarháskóla
en lauk þó aldrei prófi. Hann var
kosinn þingmaður Ísafjarðar-
sýslu árið1844 og settist á Alþingi árið 1845.
Viðurnefnið forseti fékk hann eftir að vera forseti
Hafnardeildar Hins íslenska bókmenntafélags.
Þegar Danakonungur afsalaði sér einveldi 1848
ritaði Jón „Hugvekju til Íslendinga“ þar sem hann
hvatti landsmenn til baráttu fyrir sjálfstæði. Á þjóð-
fundinum 1851 lagði hópur Íslendinga fram
mótfrumvarp við frumvarp Danakonungs
um stjórnskipun Íslands. Stiftamtmaður
Danakonungs neitaði frumvarpinu
framgöngu og brást þá Jón við og
mótmælti. Undir tóku viðstaddir með
hinum fleygu orðum „Vér mótmælum
allir“. Þaðan í frá var Jón talinn óum-
deildur leiðtogi sjálfstæðisbaráttunnar.
Jón lést 7. desember 1879 eftir lang-
vinn veikindi.
ÞETTA GERÐIST: 17. JÚNÍ 1811
Jón Sigurðsson forseti fæðist
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir
og afi,
Karl Þór Þorkelsson
lést á heimili sínu þriðjudaginn 8. júní.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Þóra Guðrún Karlsdóttir Örvar Karlsson
Ingi Þór Aðalheiður R. Önundardóttir
Birta Líf Þuríður Kristín
Júlíus Breki Tindur Örvar
Máni Örvar
Hugheilar þakkir til allra þeirra sem
sýndu okkur samúð og vinarhug vegna
fráfalls ástkærs eiginmanns, föður,
tengdaföður og afa,
Geirs Þóris Bjarnasonar
Sunnuhlíð.
Sérstakar þakkir færum við læknum og hjúkrunarfólki
Gjörgæslunnar og B-6 Landspítalanum Fossvogi fyrir
einstaka alúð og umönnun. Guð blessi ykkur öll.
Valgerður Leifsdóttir
og fjölskylda.
Elskulegur faðir okkar,
Eiríkur K. Eiríksson
fyrrum bóndi á Gafli í Flóa,
Sílatjörn 8, Selfossi,
lést laugardaginn 12. júní. Útför hans fer fram frá
Selfosskirkju laugardaginn 19. júní kl. 11. Jarðsett
verður í Villingaholti.
Lilja Eiríksdóttir
Björn H. Eiríksson
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
Ólafur Kr. Þórðarson
frá Innri-Múla, Barðaströnd,
lést á heimili sínu Dvalar- og hjúkrunarheimilinu
Seljahlíð mánudaginn 14. júní. Jarðarförin fer fram frá
Fella- og Hólakirkju mánudaginn 21. júní kl. 13.00.
Kolbrún Ólafsdóttir Hörður Eiðsson
Skarphéðinn Ólafsson Sigríður M. Skarphéðinsdóttir
Þórður G. Ólafsson Jónína S. Jónasdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
„Ég fer nú ekki sem staðgengill Auðar,
en hef ekki tölu á því hversu oft ég hef
verið kölluð Auður síðan bókin kom út.
Það er svo sem allt í lagi því mamma
kallar mig oft Auði þegar hún ruglar
okkur Auði systur saman,“ segir hlát-
urmild Vilborg Davíðsdóttir rithöfund-
ur, sem á laugardag tekur þátt í helgi-
göngu í minningu Auðar djúpúðgu
vestur í Dölum þar sem hún nam land
fyrir rúmum 1.100 árum.
Auður djúpúðga Ketilsdóttir var ein
örfárra kvenna í hópi landnámsfólks
sem fór fyrir eigin leiðangri til Íslands
og sú eina sem Landnámabók segir að
hafi verið kristinnar trúar.
„Þegar ég skrifaði skáldsöguna
um Auði kynnti ég mér vel hverslags
kristni það hafði verið sem hún komst í
kynni við á Bretlandseyjum og þar kom
í ljós að höfuðdýrlingur íbúanna var
heilagur Kólumkilli. Á eyjunni Iona
var svo klaustur og í sögunni sendi ég
munk þaðan í kristniboðsferð,“ segir
Vilborg um kristnitöku Auðar sem í
Landnámu segir að hafi haldið bæna-
hald á Krosshólum þar sem stendur
mikill steinkross til minningar um
hana.
„Dagur Heilags Kólumkilla er 9. júní
en þá fermdu Dalamenn börnin sín. Því
ákváðum við að hafa helgigönguna 19.
júní þegar liðin eru 95 ár frá því að
íslenskar konur fengu kosningarétt og
nýliðinn messudagur heilags Kólum-
killa. Skammt undan eru svo sólstöður
sem gegndu stóru hlutverki í siðvenj-
um og trú Kelta,“ segir Vilborg.
„Hver veit hvaðan hugmyndir koma?
Stundum held ég að Auður hafi stungið
því að mér að skrifa sögu sína því hug-
myndir koma eins og kríur úr loftinu
og hjóla í mann. Maður verður bara að
grípa áður en þær sleppa á ný,“ segir
Vilborg sem hóf vinnu við bókina um
Auði þegar hún bjó á Skotlandi og var
komin í mitt sögusviðið.
„Íslendingasögurnar eru heilagar
og maður tekur ekki fullmótaða per-
sónu úr sögunum til að reyna að segja
betur frá. En manni er óhætt að taka
manneskju sem við öll könnumst við en
vitum lítið sem ekkert um því það sem
sagt er um Auði djúpúðgu í Landnámu
og Laxdælu kemst fyrir á tíu blaðsíð-
um,“ segir Vilborg sem gangast þarf
við hlutverki skapara Auðar djúpúðgu
eftir söguskrifin.
„Kannski eru ekki allir ánægðir með
mínar úrlausnir, en svo margt í sögu
Auðar er vafa undirorpið og ég varð
að velja hvaða leiðir hún fór. Í göng-
unni geng ég í fyrsta sinn í fótspor
Auðar í Dölum því við vitum að hún
bjó í Hvammi, þar sem standa Auðar-
tóftir, og hafði bænahald undir krossi
á Krosshólaborg, sem er afar keltneskt
því á þeim tímum þurfti ekki kirkju
heldur var kross fundarstaður Guðs og
manns,“ segir Vilborg sem er byrjuð á
næstu bók um Auði djúpúðgu.
„Gangan verður mögnuð. Sá hluti
sögunnar sem ég hef skrifað gerist
allur á Írlandi og Bretlandseyjum, en
nú þarf ég að koma Auði til Íslands.
Því þarf ég að kynna mér hverja þúfu
í Dölunum um leið og ég skoða sögu-
sviðið þar sem næsta bók hefst, á vest-
urströnd Skotlands í sumar.“
Bílastæði eru við Krosshóla-
borg og göngufólki ráðlagt að safn-
ast þar saman. Rúta fer að Auðar-
tóftum klukkan 14 og þaðan gengið
að Hvammskirkju. Gangan er í allt
þrír kílómetrar. Göngufólki er boðið
í kirkjukaffi á eftir undir Krosshóla-
borg. thordis@frettabladid.is
Í MINNINGU AUÐAR DJÚPÚÐGU: HELGIGANGA Í DÖLUNUM Á LAUGARDAG
Á fundarstað Guðs og manns
HELGIGÖNGUKROSS Vilborg og séra Gunnþór Ingason, sérþjónustuprestur Þjóðkirkjunnar, með sólkross sem Kristján Gunnarsson á Þingeyri smíðaði.
Gangan er farin á vegum starfshóps Þjóðkirkjunnar um helgistaði á föruleiðum og Menningar- og ferðamálanefndar Dalabyggðar. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA